اكـــرم پــورنـگ‌نـيــا كه سال‌ها در كسوت قضاوت و هم‌اكنون به عنوان وكيل دادگستري فعاليت مي‌كند، در سال 74 به عنوان قاضي نمونه انتخاب شد، در سال 80 با ابلاغ دادياري ديوان عالي كشور بعد از 27 سال خدمت در كسوت قاضي تقاضاي بازنشستگي كرد و از همان سال در كسوت وكالت دادگستري فعاليت خود را آغاز كرد. وي كه تقدير نامه‌اي هم در سال 80 از رييس قوه قضاييه دريافت كرد، اكنون كارشناس قوه قضاييه در امر نفقه و اجرت‌المثل است.
به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، پورنگ‌نيا كه متولد سال31 در تهران است، در سال49 به تحصيل در رشته حقوق قضايي دانشگاه تهران پرداخته و در 22 سالگي ابتدا داديار طالش مي‌شود اما پس از يك‌ماه رييس كل دادگستري گيلان از او مي‌خواهد كه چون طالش ظرفيت پذيرش يك قاضي زن را ندارد، در رشت يا بندرانزلي مشغول به كار شود كه او بندرانزلي را انتخاب مي‌كند و به عنوان داديار دادسراي عمومي بندر انزلي شروع به كار مي‌كند. پورنگ‌نيا در سال 54 در اين سمت علاوه بر پرونده‌هاي كيفري و تصرف عدواني، سرپرستي امور محجورين را هم به عهده داشت.
در سال 58 به موجب تصويب‌نامه هيات دولت بانواني كه داراي رتبه قضايي بودند ترغيب به اشتغال در ساير وزارت‌خانه‌ها شدند ولي پورنگ‌نيا در دادگستري باقي ماند اما طبق قانون شرايط انتخابات قضات مصوب سال 61 مرد بودن از شرايط استخدام بود و عملا ابلاغ خانم‌هايي كه پايه قضايي داشتند به اداري تبديل شد؛ به اين ترتيب وي نيز به تقريرنويس دادسرا تنزل پيدا كرد اما مجددا در سال 62 به موجب مصوبه شوراي عالي قضايي با اعاده پايه قضايي به سمت كارشناس محجورين تعيين شد.
پورنگ‌نيا در ادامه به عنوان مشاور دادگاه مدني خاص تعيين شد كه با اصلاح تبصره 5 قانون الحاق 5 تبصره به قانون شرايط انتخاب قضات دادگستري در سال 63 و با اختيار رييس قوه قضاييه به عنوان مستشار اداره حقوقي و سپس مشاور ديوان عدالت تعيين شد اما عملا در دفتر امور زنان قوه قضاييه به عنوان معاون حقوقي مشغول به كار بود. وي كتابي نيز تحت عنوان "حضانت و نفقه" تاليف كرده و مقالات متعددي را به چاپ رسانده است. پورنگ‌نيا در سال 55 ازدواج كرد و اكنون داراي دو فرزند پسر است. خبرنگار ايسنا با پورنگ‌نيا به عنوان يكي از قضات زن موفق در آستانه ميلاد حضرت فاطمه (س) و روز زن گفت‌وگو كرده‌است:
نقش قضاوت براي زنان به همان ميزان دشوار است كه براي مردان
اكرم پورنگ‌نيا در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درباره دشواري‌هاي شغل قضاوت براي زنان اظهار داشت: صرف نظر از اين‌كه در حال حاضر زنان اشتغال به امر قضاوت به معناي واقعي حكم، داوري و فصل خصومت ندارند اما نقش قضاوت براي زنان به همان ميزان دشوار است كه براي مردان.
وي افزود: عده‌اي عقيده دارند كه زنان به دليل رقت قلب و جريحه‌دار شدن احساسات نبايد قضاوت كنند. من فكر مي‌كنم آقايان هم به همان نسبت از مسايل تاثير مي‌گيرند كه خانم‌ها.
در بسياري از موارد زن‌بودن من باعث جلب اعتماد مردم شده است
داديار سابق ديوان عالي كشور درباره برخوردهاي مثبت و منفي با زنان قاضي اظهار داشت: من به عنوان كسي كه سال‌ها در دستگاه قضايي مشغول به كار بودم هرگز از طرف اصحاب دعوا نه تنها به دليل زن بودنم برخورد ناهنجار و ناگواري نديدم بلكه آنها اطمينان بيشتري براي بيان حرف‌هايشان كرده‌اند.
عدم ارتقاي شغلي خانم‌ها در موارد تساوي شرايط با قضات مرد از جمله مشكلات است
وي ادامه داد: اگر چه درحال حاضر تا حدودي قابليت‌هاي زنان در امر قضاوت پذيرفته شده و سختي‌ها به طريقي سپري شده ولي آن‌چه را كه به عنوان مشكل مي‌توان به آن اشاره كرد، عدم ارتقاي شغلي خانم‌ها در موارد تساوي شرايط با قضات مرد بوده است كه همواره زنان قاضي نظاره‌گر و شاهد پيشرفت و ارتقاي آقايان بوده‌اند و سخت‌ترين قسمت آن زماني بود كه ابلاغ قضايي خانم‌ها تبديل به ابلاغ اداري شد.
حضور زنان به عنوان قاضي صادركننده حكم در دادگاه خانواده و اطفال ضروري است
اين وكيل دادگستري تاكيد كرد: به عنوان فردي كه 27 سال با پايه قضايي خدمت كردم اعتقاد و باورم اين است كه زنان قابليت احراز سمت‌هاي مختلف را به عنوان قاضي دارند و حضور آنها به ويژه در دادگاه‌هاي خانواده و اطفال يعني در جايي كه ديدگاه مادرانه هم به كمكشان مي‌آيد، در مقام صدور حكم ضروري است.
شيرين‌ترين خاطرات شغلي من در مقام حل اختلاف زوجين بوده است
پورنگ‌نيا در بيان خاطراتي از دوران قضاوتش اظهار مي‌دارد: خاطرات تلخ و شيرين زيادي در طول مدتي كه اشتغال به كار داشته‌ام وجود دارد. هر زماني كه احساس كردم حقي از ناحق تشخيص داده شده يا به عبارتي حق به حق‌دار رسيده، خاطره شيرين رقم زده شده است اما خاطراتي كه من در مقام حل اختلاف بين زوجين، براي حل مشكلات آنها تلاش كرده‌ام و بازگشت آنها به زندگي و به نتيجه رسيدن تلاش‌هايم، شيرين‌ترين خاطرات من بوده است.
از منظري شايد بتوان توانايي زنان را بيش از مردان درنظر گرفت
وي با بيان اين‌كه به رغم من زنان توانايي خودشان را در عرصه‌هاي مختلف اجتماعي اثبات كردند افزود: تعهد زنان و مسووليت‌پذيريشان در مقام انجام كاري كه به عهده گرفتند و همين طور در مقابل مراجعين قابل تقدير است. زنان پزشك، زنان پرستار، زنان وكيل و در همه مشاغل و فعاليت‌هاي اجتماعي شاهد نقش پررنگ زنان بوده‌ايم. به علاوه از منظري شايد بتوان توانايي زنان را بسيار بيشتر از مردان در نظر گرفت. اگر روز كاري يك زن را در نظر بگيريم كه بعد از كار، به رتق و فتق امور خانه مي‌پردازد و نقش يك زن خانه دار و شاغل را در زندگي توامان بازي مي‌كند و علاوه بر اين‌كه بار قسمتي از اقتصاد خانواده را بر دوش مي‌كشد. با عذاب وجدان ناشي از عدم حضور در خانه يا دوري از خانه علاوه بر تامين عاطفي خانواده به تامين نيازهاي جسمي آنها هم مي‌پردازد، به توانايي زنان در جنبه‌هاي مختلف زندگي پي مي‌بريم.
دليل عدم خودباوري زنان به سابقه مردسالاري برمي‌گردد
اين قاضي سابق ديوان عالي كشور درباره خودباوري زنان اظهارداشت: عدم خودباوري زنان دلايل مختلفي مي‌تواند داشته باشد كه به گمان من قسمت اعظم آن به سابقه مردسالاري برمي‌گردد و وظايفي كه زنان و مردان عهده‌دار آن بودند. زماني كه وظيفه‌اي جز اين براي زنان متصور نبوده كه "نشينند و زايند شيران نر" يا مقولات ديگري از اين قبيل، چطور بايد زنان به خودباوري برسند؟
با وجود پيشي گرفتن زنان در فعاليت‌هاي علمي امكان تجربه پست‌هاي جديد برايشان فراهم نيست يا در حداقل است
پورنگ‌نيا با اشاره به اين‌كه در حال حاضر هم كه فعاليت‌هاي علمي زنان از مردان پيشي گرفته است، امكان تجربه كردن پست‌هاي مديريتي براي زنان فراهم نيست يا در حداقل است گفت: باور من اين است كه در حال حاضر اگر چه هنوز زناني هستند كه به خود باوري نرسيده‌اند ولي قسمت اعظم جمعيت زنان قابليت‌ها و توانايي‌هاي خودشان را باور دارند؛ همين زنان بودند كه در زمان انقلاب دوش به دوش مردان مبارزه كردند، در جبهه‌هاي جنگ تاثير وجود خود را به اثبات رساندند و پس از جنگ نيز در عرصه‌هاي علم خوش درخشيدند و دختران ما با درصد بالايي وارد دانشگاه‌ها شدند و در هر موقعيتي كه قرار داشتند شايستگي خود را به اثبات رساندند. به هر حال اميدواريم كه با تلاش انكارناپذير زنان سدهاي نامرئي شكسته شود و براساس شايستگي انسان‌ها موقعيت شغلي به آنها واگذار شود.
اختيار مطلق مرد در طلاق از عوامل افزايش مهريه است
اين قاضي بازنشسته و داديار سابق ديوان عالي كشور درباره قوانين مشكل‌دار حقوق زنان عنوان كرد: اگر قصد داشته باشيم موردي بيان كنيم فهرستي از قوانيني كه مي‌توانند به نحوي تغيير كنند از جمله سهم الارث زوجه و اختيار مطلق مرد در طلاق هستند كه به نظر من يكي از عوامل افزايش مهريه اختيار مطلق مرد در طلاق است و به موارد بسياري ديگري مي‌توان اشاره كرد اما براي كوتاه كردن كلام با ذكر اين كه قانونگذار در وضع قوانين لازم است كه به وضيعت جامعه اشراف داشته باشد و مطابق با نيازهاي جامعه به تدوين قوانيني بپردازد و مطابق با زمان پيش برود، به يك مورد اشاره مي‌كنم.
وي اين مورد را چنين توضيح داد: مطابق ماده 1104 قانون مدني زن و شوهر بايد درتربيت اولاد با يكديگر معاضدت كنند در حال حاضر زنان دوش به دوش مردان در جهت تعالي خانواده در حركت‌اند و نه به دنبال آنها و در تربيت اولاد، بسيار بيشتر و با گام‌هاي بلندتري حركت مي‌كنند. علاوه بر رشد جسمي فرزند در تعالي روحي و تربيت آنها هم تلاش مي‌كنند ولي فرزند اگر دختر باشد تنها با اذن پدر مي‌تواند ازدواج كند يا اجازه خروج از كشور با پدر است و اين موضوع در مورد فرزنداني كه پدرشان فوت كرده باشد بيشتر ظهور و بروز پيدا مي‌كند چون اگر جد پدري در قيد حيات باشد اجازه او لازم است و مادر كه از هر فرد ديگري به فرزند نزديك‌تر است نقشي در اين ميان ندارد.
پورنگ‌نيا ادامه داد: يا در مساله حضانت به جاي اين‌كه مصلحت طفل را در نظر بگيريم و بررسي كنيم كه كداميك از پدر و مادر لياقت و شايستگي و توانايي نگهداري طفل را دارند در زماني كه طفل ورود به مدرسه و زندگي اجتماعي را تجربه مي‌كند و بيش از هر زماني نياز به آغوش گرم مادر دارد او را جدا مي‌كنيم و به پدر مي‌سپاريم.
داديار سابق ديوان عالي كشور درباره تفاوت قضاوت مردان و زنان نيز خاطر نشان كرد: خانم‌ها در مشاغل مديريتي چون با احساس خودشان هم كار مي‌كنند روابط بسيار نزديك‌تري مي‌توانند با افراد و عواملي كه با آنها در ارتباطند داشته باشند و در بسياري از موارد مشكل گشاي اين افراد مي‌توانند باشند و روابط صميمانه‌تر ايجاد مي‌كنند.
گفت‌وگو از خبرنگار حقوقي ايسنا: مرضيه خلقتي
انتهاي پيام
نظرات