در حاليكه بر اساس توافقنامه منابع طبيعي و سازمان محيط زيست بخشي از جنگلهاي شمال كشور تحت عنوان «10 درصد جنگلي» از حدود 2 سال پيش براي حفاظت به سازمان محيط زيست واگذار شد، پيدايش يك «سد» در دست احداث در اين اراضي و استخراج يك معدن سنگ در منطقه حفاظت شده چهار باغ، تعجب كارشناسان محيط زيست را برانگيخت به شكلي كه همگي اين سؤال را از منابع طبيعي دارند كه چطور بخشي از يك سد در حال احداث، براي حفاظت در اختيار سازمان محيط زيست قرار گرفته و مأموران گارد محيط زيست بالأخره بايد از چه بخشي از پروژه حفاظت كنند! و پرسش ديگر اين كه آيا سازمان محيط زيست با بهره‌برداري از يك معدن در منطقه حفاظت شده موافقت كرده است؟!

به گزارش خبرنگار «محيط زيست» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عمليات اجرايي طرح سد و نيروگاه تلمبه ذخيره اي سياه بيشه مازندارن كه در حوالي منطقه سياه بيشه در كيلومتر 90 محور كرج ـ چالوس واقع است، از سال 1382 آغاز شده و همچنان ادامه دارد، به شكلي بر اساس اين پروژه قرار است دو سد يكي در بخش پاييني به طول تاج 330، عرض تاج 12 متر و مخزن آب 6/3 ميليون مترمكعبي و ديگري در بخش بالايي به طول تاج 438، عرض تاج 12 متر و مخزن آب 5/3 ميليون مترمكعبي احداث شود و هنگامي كه شبكه برق كشور كم مصرف است، اين نيروگاه به عنوان مصرف كننده، آب مخزن سد پاين تر را به مخزن سد بالا پمپاژ كرده و زماني كه شبكه برق كشور پرمصرف است، آب سد بالاتر به كمك تونلهاي آب بر و شفت‌هاي مايل با شيب 67 درجه و طول 760 متر به پايين هدايت شده و نيروگاه برق توليد كند.

درحاليكه يكي از اهداف اجراي اين پروژه ايجاد محيطي تفريحي و توريستي براي گردشگران داخلي و خارجي است، در مقابل، تخريب طبيعت و محيط زيست، احداث و بهره‌برداري از يك معدن بدون مجوز سازمان محيط زيست در منطقه حفاظت شده، كاهش 7 هزار متر مربعي وسعت درياچه حفاظت شده «دريوك»، ايجاد ناامني براي حيات وحش و ... نيز از جمله مشكلات زيست‌محيطي ايجاد شده اين پروژه ملي بوده و حال آن كه بر اساس قوانين، هرگونه دخل و تصرف، واگذاري و بهره‌برداري از منابع مناطق تحت حفاظت سازمان محيط زيست، ممنوع است.

سرپرست معاونت محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست:

مسؤولان سد سياه‌بيشه بدون مجوز اقدام به بهره‌برداري از معدن سنگ در منطقه حفاظت شده كردند

با توافق انجام شده بهره‌برداري از معدن ادامه مي‌يابد

دكتر اصيليان، سرپرست معاونت محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به تخلف انجام شده از سوي مسؤولان سد سياه‌بيشه به ايسنا مي‌گويد: در حاليكه اين پروژه اجازه برداشت از سه معدن را براي تامين منابع سنگي سد داشت، متاسفانه مسؤولان آن، بدون اطلاع محيط زيست و در پي آهكي شدن جنس خاك يكي از اين معادن، معدن چهارم را نيز در منطقه حفاظت شده چهارباغ، جايگزين و اقدام به بهره‌برداري كردند كه در پي اطلاع اداره كل محيط زيست مازندران جلوي بهره‌برداري از اين معدن گرفته شد.

وي به ايسنا مي‌گويد: نهايتا پس از انجام كار كارشناسي به اين نتيجه رسيديم كه راهي جز بهره‌برداري از اين معدن وجود ندارد؛ لذا طي جلساتي كه با حضور رياست فعلي سازمان محيط زيست و مجري طرح برگزار شد، سرانجام با موافقت رييس سازمان حفاظت محيط زيست، وزير نيرو و شوراي عالي محيط زيست مقرر شد با توجه به ملي بودن پروژه كار بهره‌برداري از اين معدن ادامه يافته و پس از آن نسبت به احياي منطقه اقدام شود و از سوي ديگر خسارت وارده به محيط زيست نيز برآورد شد كه مجري مكلف به پرداخت اين خسارت شده است.

سرپرست معاونت محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه سد تلمبه ذخيره‌اي سياه‌بيشه از جمله سدهايي است كه مشمول مطالعات ارزيابي زيست‌محيطي مي‌شود، يادآور مي‌شود: مجريان اين پروژه در سال 82 ـ 83 گزارش ارزيابي خود را به سازمان حفاظت محيط زيست ارائه و مجوز احداث اين سد را دريافت كرده‌اند.

وي با تاكيد بر اين كه سد سياه بيشه از لحاظ زيست محيطي از جمله سدهايي است كه در نظارت و بازرسي اقدام كرده و گزارش خود را هر سه ماه يكبار براي سازمان ارسال مي‌كند، اظهار اميدواري مي‌كند كه با پايان اين پروژه، احياي مناطق تخريب شده آغاز شود.

رييس اداره محيط زيست چالوس:

310 هكتار از 611 هكتار محدوده سد در حفاظت سازمان محيط زيست است

مسؤولان در زمان واگذاري 10 درصد اراضي جنگلي به فكر وجود سد نبودند

مجريان پروژه سد سياه‌بيشه به دليل تخلف حدود 9 ميليارد تومان جريمه شد

مهندس كياكجوري، رييس اداره محيط زيست چالوس نيز در گفت‌وگويي با خبرنگار ايسنا با اشاره به اين كه اراضي 10 درصد واگذار شده در شهرستان چالوس 19 هزار هكتار است، مي‌گويد: واگذاري اين امر مربوط به حدود 3 تا 4 سال قبل بوده ولي طرح سد سياه‌بيشه مربوط به 20 تا 25 سال پيش است.

وي مي‌افزايد: در آن زمان اين منطقه حفاظت شده نبود اما در حال حاضر بر اساس پانزدهمين صورت جلسه شورايعالي حفاظت محيط زيست مورخ 22/10/77 كه حدود منطقه چهارباغ را مشخص كرده است، از 611 هكتارمحدوده سد حدود 310 هكتار در مناطق حفاظت شده «10 درصد» واگذاري قراردارد.

رييس اداره محيط زيست چالوس مي‌گويد: متأسفانه در زمان واگذاري اراضي 10 درصد فكر نكردند كه چنين پروژه عمراني در منطقه داريم، كه به دليل خارج نكردن اين پروژه از 10 درصد، هم‌اكنون شاهد وجود چنين تاسيسات عمراني در اين اراضي هستيم.

وي با اشاره به ديگر مشكلات ايجاد شده در منطقه حفاظت شده چهارباغ به واسطه وجود سد سياه‌بيشه تصريح مي‌كند: 3 معدن در منطقه آزاد براي تأمين سنگ مورد نياز اين سد درنظر گرفته شده بود كه با اتمام ذخيره اين معادن كه براي ساخت سد بكار گرفته مي‌شدند، مجريان تخلف كرده ضمن تخريب ميزان قابل توجهي از مناطق جنگلي، بدون مجوز محيط زيست از منطقه خارج شده و معدن ديگري تحت عنوان معدن شماره 4 در منطقه حفاظت چهارباغ شناسايي كرده و نسبت به بهره‌برداري از آن اقدام كردند.

رييس اداره محيط زيست چالوس مي‌افزايد: در پي اين اقدام و برابر دستور اداره كل محيط زيست استان مازندران مأموران گارد محيط زيست جلو بهره‌برداري از اين معدن را گرفتند و پس از آن و انجام كار كارشناسي، مجري به دليل تخلف انجام شده حدود 9 ميليارد تومان جريمه شد كه اخيرا به ما اعلام شده كه توافق صورت گرفته و مجريان سد اجازه بهره‌برداري از معدن را دارند.

وي به درياچه دريوك در منطقه حفاظت شده چهار باغ كه در داخل محوطه خانه‌هاي سازماني سد سياه‌بيشه قرار گرفته است، اشاره كرده و مي‌گويد: اين درياچه كه در ابتدا حدود 10 هزار متر مربع وسعت داشت در ارتفاع 3 هزار متري واقع است كه هم‌اكنون با به احداث خانه‌هاي سازماني در پايين دست و حركت زمين، ميزان آب آن كاهش يافت و وسعت آن به حدود 3 هزار مترمربع رسيد.

كياكجوري با اشاره به اين كه درياچه دريوك نيز جزو اراضي 10 درصد حفاظت شده سازمان محيط زيست است به ايسنا مي‌گويد: در اين درياچه ماهي تلخوس (گلخوار)، قورباغه و لاك پشت زيست مي‌كنند كه قرار است اين درياچه احيا شود كه يكي از مشكلات محل اگو خانه‌هاي سازماني احداث شده توسط سد سياه بيشه است كه نبايد به شكلي باشد كه آب را به گندآب تبديل كند.

به گفته وي مجريان پروژه همچنين حدود 5 هزار متر مربع زمين را براي كاشت درخت و ايجاد فضاي سبز درنظر گرفته‌اند.

رييس اداره محيط زيست چالوس با اشاره به اين كه يكي از رودخانه‌هايي كه به سد سياه‌بيشه مي‌ريزد «دونا» است، مي‌افزايد: آلودگي‌هاي آزادراه هم با توجه به اين كه به رودخانه دونا از سرشاخه‌هاي چالوس مي‌ريزد، براي اين سد مي‌تواند خطرناك باشد.

وي با اشاره به اين كه 98 درصد شهرستان چالوس در منطقه حفاظت شده قرار دارد مي‌افزايد: وجود رودخانه‌هاي حفاظت شده چالوس و سردآب‌رود، منطقه حفاظت شده البرز شمالي، منطقه چهارباغ در اراضي 10 درصد منطقه حفاظت شده و وجود اثر طبيعي ملي علم كوه در اين شهرستان موجب شده كه چالوس و نوشهر به دليل حساسيت و ويژگي‌هاي اكولوژيكي خاص حرف اول را در استان بزند.

بدين ترتيب و با اين توضيحات مسوول سازمان محيط زيست اين پرسش پيش روست كه چرا هرچه ابعاد پروژه‌هاي عمراني بزرگتر باشد، بايد از ابعاد وسيعتر تخريبهاي زيست‌محيطي آن به شدت وحشت داشت؟!

انتهاي پيام