"اگر گم كرده آن بي‌دل از آن دلدار جوييدش"

محمدرضا لطفي پس از 30 سال و 45 دقيقه، تارش را برداشت تفالي به حافظ زد و براي مردم ايران نواخت.

به گزارش خبرنگار بخش موسيقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، شامگاه گذشته فضاي كاخ نياوران را صداي سازها و آواز محمدرضا لطفي، تنبك محمد قوي‌حلم، هم‌خواني پرنده‌ها و جمعي از مخاطبان منتظر موسيقي ايراني دربر گرفته بود. كنسرتي كه پس از غيبتي حدود سه دهه برگزار مي‌شد.

لطفي و قوي‌حلم سفيدپوش آمدند، جمعيت حاضر ايستاده تشويق مي‌كردند، چراغ‌ها خاموش شد و در تاريكي و سكوت باغ كاخ نياوران با مكث‌هاي طولاني، مضراب لطفي بر سيم‌هاي تارش كشيده مي‌شد.

بداهه‌نواري پير سه‌تار و تار ايران، با ساز تار در مايه افشاري آغاز شد.

قطعه‌ي ضربي شش‌هشتم را با تضعيف "مستي ما از مي است ... مستي ما از ني است" همراه با دو قطعه‌ي ضربي هفت‌هشتم و هشت‌هشتم ديگر در همين مايه ادامه داد.

"اگر عالم همه پرخار باشد   دل عاشق پر از گلزار باشد"

لطفي با صداي قلندارنه، مضراب بر سازي كه با آن شهره است، مي‌كشيد و با تاكيد دو و چندباره‌ي پايان مصراع‌هاي هر تضنيف مي‌خواند.

او به شكلي غيرقابل پيش‌بيني دف برداشت، با تنبك قوي‌حلم هماهنگ كرد و خواند "صيد مني شكار من، گر چه زدام جسته‌يي"

به گزارش خبرنگار ايسنا، "آمده‌ام بي‌دل و بي‌خودت كنم" شعري از مولانا بود كه در مايه‌ي افشاري شش‌هشتم ‌نواخت. "هو حق مددي" را تكرار كرد، "آمده‌ايم كه زين سرا تلخ كنم دل تو را"؛ نوازندگان سازشان را زمين گذاشتند و بخش نخست برنامه براي تازه كردن سر پنجه و نفس ترك كردند.

تنفس 15 دقيقه‌يي به بيش از 30 دقيقه رسيد. در اين ميان جمعي از حاضران، ازجمله شهرام ناظري، كنسرت را ترك كردند.‌

از ابتداي بخش دوم برنامه كمانچه‌ايي روي زمين ميان لطفي و قوي‌حلم جاي گرفته بود. بخش دوم با تك‌نوازي كمانچه به سبك و شيوه‌ي ويژه لطفي در دستگاه سه‌گاه آغاز شد.

ضربي شش‌هشتم مخالف سه‌گاه، ضربي شش‌هشتم مخالف و ضربي هشت‌هشتم سه‌گاه اين بخش را كامل مي‌كرد. گويا بداهه‌نوازي محمدرضا لطفي هنوز شوري در ميان جمعيت نيافريده بود.

در ميان آواز‌هايي با صداي قلندرانه آرام مي‌گرفت، دكلمه مي‌كرد؛ شعرهايي را از سر شكايت مي‌خواند هر چند ريتم شادي داشتند.

كمانچه‌اش را هل داد. سه‌تار را به‌دست گرفت كوكش كرد. از همان ابتدا در مايه اصفهان با قطعه‌ي ضربي شش‌هشتم، حسي متفاوت از بقيه قطعه‌ها، به تك‌نوازي نواختن پرداخت تا با اشاره‌ي چشم قوي‌حلم همراهي‌اش كرد.

به‌خاطر هوا ساز در ميان اجرا از كوك خارج مي‌شد، اما لطفي در حال نواختن كوكش مي‌كرد.

"عبوس زهد به وجه خمار ننشيند   غبار راه طلب كيماي بهروزي است"

"غلام دولت آن خاك عنبرين بويم    زشوق نرگس مست بلند بالايي"

نخستين اجراي بداهه‌نوازي لطفي و قوي‌حلم كه ساعت 20 45 دقيقه آغاز شده بود، ثانيه‌هاي پاياني جمعه به پايان رسيد.

شمع‌هاي نياوران شنبه‌شب تمام مي‌شوند.

شهرام ناظري، پرويز مشكاتيان، آيدين آغداشلو، اكبر زنجانپور، عزت‌الله انتظامي، هما روستا، حسين دهلوي و ... ميهمان‌هاي نخستين اجرا بودند.

هوشنگ ابتهاج كه تا پاي اجرا در نخستين رديف نشسته بود، لطفي را تا پشت صحنه همراهي كرد.

لطفي خود از بالا بودن فاصله سن با مخاطبان نزديك گلايه داشت و جايگاه به گونه‌اي آماده شده بود كه رديف‌هاي جلو تصوير او را تنها از صفحه‌هاي تلويزيوني تعبيه شده سمت چپ و راست سن مي‌ديدند. اين اتفاق درباره‌ي آخري‌ها برعكس بود. رديف‌هاي 26 و 27 تنها سايه دو مرد سفيدپوش را با همراهي صداي بلندگوها ديده و مي‌شنيدند.

انتهاي پيام