استاد دانشگاه تربيت مدرس گفت: ‌دولتها و آداب و رسوم بر روي هم تاثير دارند؛ اما تاثير آداب و رسوم روي دولتها بيش از تاثير دولتها بر آداب و رسوم مردم است. دكتر محمدحسين پايلي يزدي در ادامه به خبرنگار بخش ايران‌شناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: تاثير دولتها در يك مقطع كوتاه كمتر است و آنها نمي‌توانند به سادگي آداب و رسوم مربوط به ازدواج، خوراك، نوع پوشش، عزاداري و... را تغيير دهند؛ به ويژه اگر جنبه‌ي ديني يافته باشند. او ادامه داد: براي نمونه، به آيين‌هاي مربوط به خشكسالي مي‌توان اشاره كرد. در حال حاضر، مردم بسياري از دهات خراسان، سيستان و لرستان، اين مراسم را كه ريشه‌ي اوستايي دارد، هنگام خشكسالي برپا مي‌كنند. مردم خراسان معتقدند موجود مقدسي در درياي «فراخ كرت» يا همان اقيانوس هند هست كه ارتفاعش به اندازه‌ي كوه الوند يا دماوند است و گوش‌هايش به اندازه‌ي مازندران و زماني كه مردم هنگام خشكسالي به درگاه خدا دعا مي‌كنند، خدا به «ترسالي» كه به شكل اسب سفيدي است، مي‌گويد كه برود و باران بياورد؛ اما «ترسالي» اظهار عجز مي‌كند، به همين دليل خدا به اين موجود مي‌گويد تا «ترسالي» را ياري كند و او گوش‌هايش را تكان مي‌دهد، آب بخار مي‌شود و باران مي آيد. اين مدرس دانشگاه گفت: مردم دهات خراسان هنگام خشكسالي اين مراسم را برپا كرده و كله‌ي چارپايي را آرايش مي‌كنند، در خانه‌ها مي‌گردانند و براي نزول باران دعا مي‌كنند. او اظهار كرد: در حال حاضر و طي 20 سال گذشته اين مراسم به دليل پيش‌بيني‌هاي هواشناسي و پيشرفت وسايل ارتباطي بسيار كمتر شده و اين نمونه‌ي تاثير دولتها بر آداب و رسوم است. وي گفت: هر دولتي كه بخواهد با آداب و رسوم مقابله كند، خودش دچار مشكل خواهد شد. اما دولتها به ويژه اگر به ابزار ارتباطي قوي مجهز باشند، مي‌توانند با يك برنامه‌ريزي طولاني مدت و گام به گام، آداب و رسوم را تغيير دهند. استاد دانشگاه تربيت مدرس ادامه داد: دولتها در 150 يا 200 سال بر آداب و رسوم مي‌توانند تاثير بگذارند و تاثير آداب و رسوم بر دولتها، به‌خصوص در منطقه‌ي ما، بيشتر است. دكتر پاپلي گفت: آداب و رسوم بخشي از فرهنگ است و فرهنگ در طول سه يا چهار هزار سال شكل مي‌گيرد؛ پس تغيير و تحول آن هم در طولاني مدت انجام مي‌شود. اين مردم‌شناس افزود: تاثير دولتهايي كه مي‌توانند از وسايل ارتباطي قوي و تكنولوژي پيشرفته بهره بگيرند، بيشتر و سريع‌تر است. وي در ادامه گفت: لباس يك نمود فرهنگي است كه از شرايط فرهنگي و ديني مردم متاثر است و اگر حكومتي بخواهد آن را تغيير دهد، ممكن است در مقطعي گمان كند موفق شده؛ اما عملا چنين نيست؛ مانند رضاشاه كه مي‌خواست لباس را تغيير دهد و تا حدودي هم موفق شده بود. او افزود: رضاشاه موفق شد لباس مردها را تغيير دهد و در حال حاضر مردان لباس اروپايي (كت و شلوار) مي‌پوشند، اما درخصوص لباس زنها و حجاب آنها موفق نشد. آتاتورك هم براي تغيير لباس مردم تركيه تلاش كرد و تا حد زيادي هم موفق شد؛ اما هنوز هم برخي از زنان تركيه با لباس مذهبي خود در جامعه حاضر مي‌شوند. وي گفت: آداب و رسوم را به سه بخش مي‌توان تقسيم كرد؛ آنها كه ريشه‌ي ديني دارند و علماي مذهبي هم آنها را تاييد مي‌كنند و به سادگي قابل تغيير نيستد، آداب و رسومي كه كاملا خرافي هستند و مردم هم خرافي بودن آنها را پذيرفته‌اند و مي‌توان با آموزش و تبليغ آنها را حذف كرد، و رسومي كه خرافي محض نيستند و جنبه‌ي اجتماعي به خود گرفته‌اند و اينها هم به سادگي تغيير نمي‌كنند، اما با يك برنامه‌ريزي 10 يا 15 ساله اين عرف را مي‌توان اصلاح كرد. اين مردم‌شناس با اشاره به دوره‌ي هخامنشيان به عنوان يكي از دوره‌هاي درخشان فرهنگي ايران گفت: هخامنشيان در ايجاد آداب و رسوم مختلف نقش مهمي داشتند و توانستند اقوام مختلف را حول محور سلطنت جمع كنند. ما در ايران اقوام مختلفي داريم كه همگي خود را ايراني مي‌دانند و اين در جهان بي‌نظير و بزرگترين ميراث فرهنگي ماست. او افزود: آنچه كه امروز به عنوان فرهنگ و تمدن ايراني به جا مانده، نتيجه‌ي اقدامات حكومتها، مردم، علما و فقهاست و اين ميراث مشتركي است كه براي ما باقي مانده است. عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس گفت: رضاشاه اولين شرط مدرنيزاسيون را يكسان‌سازي مي‌دانست و به همين دليل هم مثلا كلاه پهلوي را باب كرد و مردان را از بستن شال يا دستار منع كرد. وي افزود: اين نوع فرهنگ‌زدايي و ايجاد فرهنگ جديد است. او گفت: ما هم مانند ديگر نقاط دنيا به سوي فرهنگ جهاني پيش مي‌رويم و بيش از آن كه دولتها روي ما تاثير بگذارند، ما از روابط بين‌المللي، از طريق ماهواره و اينترنت، متاثر هستيم. پاپلي بيان كرد: در حال حاضر حدود 300 سال است كه جنگ ارزشها و مراسم است، اما هموراه مردم باز هم تا حدودي به ماهيتهاي قبلي خود باز مي‌گردند. اين مردم‌شناس گفت: تاريخ ما تاريخ درخشاني است. ما حتا در شكستمان هم پيروز بوده‌ايم. براي نمونه زماني كه از مغول‌ها شكست خورديم، مردم ايران همان مغول وحشي را متمدن كردند. او در ادامه بيان كرد: آثاري كه از دوران كوروش و داريوش باقي مانده، نشانه‌ي عظمت آن دوران است و در دوره‌ي سامانيان فرهنگ و تمدن ايران شكوفا شد؛ اما در دوره‌ي خوارزمشاهيان به افت دچار شديم. در دوره‌ي صفويه، به خصوص دوره‌ي شاه‌ عباس، صنايع مستظرفه ايجاد شد و ايران در آن زمان در امر صادرات، به‌خصوص صادرات ابريشم، پيشرفت بسيار داشت. اما در دوره‌ي مشروطه، شكستهاي بسياري خورد و به شدت به فترت دچار شديم. پاپلي در پايان گفت: ما هم مانند ساير تمدنها اوج و حفيض داشته‌ايم؛ اما اگر فرهنگ و تمدن ايراني نيرو و پتانسيلي قوي نداشت، نمي‌توانست هر بار كه شكست مي‌خورد، سرافراز بيرون بيايد. انتهاي پيام