يك دوست‌دار ميراث فرهنگي: سازمان ميراث فرهنگي بدون مشاركت مردم موفق نيست اين سازمان بايد رسانه‌هاي تخصصي را صاحب نظر بداند
يك دوست‌دار ميراث فرهنگي معتقد است: سازماني به عريض و طويلي ميراث فرهنگي، بدون مشاركت‌هاي مردمي نمي‌تواند قدم‌هاي موفقي بردارد.
رضا نيكپور به‌مناسبت هفته‌ي ميراث فرهنگي و روز «ميراث و مشاركت‌هاي مردمي» در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: هفته‌ي ميراث فرهنگي لازمه‌ي كشوري است كه در فهرست 10 كشور برتر جهان از نظر داشته‌هاي باستاني و تاريخي قرار دارد، ولي فقط اين كافي نيست. قطعا ما نيازمند چنين روزهايي در طول سال هستيم، اما مهم‌ترين نكته‌اي كه در اين زمينه مطرح مي‌شود، كافي بودن اين هفته براي كل سال است و اين‌كه آيا فقط در يك هفته در طول سال بايد همه‌ي فعاليت‌ها و تلاش خود را براي معرفي ميراث فرهنگي بگذاريم يا در طول سال نيز بايد به اين نكته توجه كنيم؟
او انجام برنامه‌ريزي صحيح و درازمدت در اين زمينه را يكي از بستر‌هاي مورد نياز براي وارد شدن در اين بحث دانست و گفت: همه‌ي ابعاد سازمان بزرگ ميراث فرهنگي و گردشگري در همه‌ي دوره‌ها قطعا بايد بتواند با مردم ارتباط خوبي برقرار و آن‌ها را جذب كند.
وي سازمان‌هاي مردم‌نهاد و تشكل‌هاي دوست‌دار ميراث فرهنگي را واسطه‌اي مناسب براي برقراري ارتباط بين مردم و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دانست و ادامه داد: نگاه‌ها در اين زمينه بايد قدري كلي‌تر باشد. نخست بايد ببينيم، آيا اعتقادي به مشاركت داريم و آيا قرار است مشاركتي در اين زمينه داشته باشيم؟
نيكپور اظهار كرد: چنين پرسشي شايد كليدواژه‌ي بسياري از افرادي باشد كه به فعاليت در اين زمينه علاقه‌مند هستند. اين كافي نيست كه فقط يك روز در كشور به نام «ميراث و مشاركت‌هاي مردمي» باشد و تبليغات آن پررنگ‌تر شود، قدري بايد از داستان‌هاي سمبليك بيرون آييم و اعتماد كنيم، بايد اعتماد متقابل وجود داشته باشد. بايد ببينيم سازمان‌هاي دولتي جايي براي حضور سازمان‌هاي مردم‌نهاد و علاقه‌مند به حوزه‌هاي مختلف باز كرده‌اند يا خير.
او گفت: دوست‌داران ميراث فرهنگي كساني هستند كه در اين سيستم پرورش يافته و آموزش ديده‌اند؛ ولي شايد مشكل‌شان درباره‌ي پذيرفته نشدن نظرهاي‌شان توسط سازمان‌ها اين باشد كه كار دولتي يا ميراثي ندارند، در حالي كه ممكن است، انگيزه و علاقه‌ي بيشتري نسبت به بسياري از كاركنان اين سازمان براي كار در اين حوزه داشته باشند.
دبير دوره‌يي ديده‌بان يادگار‌هاي فرهنگي و طبيعي ايران ادامه داد: يك دوست‌دار ميراث فرهنگي به‌دليل نداشتن وابستگي‌هاي خطي و جناحي و توقع و چشم‌داشت از نهاد مربوط مي‌تواند با مردم ارتباط راحتي برقرار و اظهار نظر كند و همه‌ي اطلاعات را در اختيار سازمان‌ها و كارشناسان دولتي قرار دهد و لزوم اين كار، اعتقاد به مشاركت، داشتن اعتماد و قبول كردن يكديگر است تا بتوان در اين حوزه وارد شد.
نيكپور گفت: حركت‌هايي در اين زمينه و در سال‌هاي مختلف انجام شده، عوامل تأثير در جامعه نيز در دوره‌هايي فراز و فرود‌هايي داشته‌اند، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هم براي ورود به اين قضيه نشست‌هايي را برگزار و يكسري بحث‌هاي كارشناسي را مطرح كرده است. همچنين بحث ايجاد اتاق فكر پيش كشيده شد، ولي تا اجرايي كردن اين حرف‌هاي زيبا راه زيادي در پيش است. تا زماني كه اين حرف‌ها اجرايي نشوند و در حد حرف باقي بمانند و فقط شعار همكاري داده شود، اما ارتباطي سالم، صحيح و تعريف‌شده برقرار نشود و وارد حوزه‌ي عملگرايي نشويم، نمي‌توانيم كاري در اين زمينه انجام دهيم.
وي بيان كرد: اكنون نياز به برقراري اين ارتباط احساس مي‌شود، ولي تا زماني كه نخواهند اين موارد را پيگيري كنند، نمي‌توان درباره‌ي ميزان پيشرفت براي ايجاد چنين ارتباطي بين سازمان‌هاي مردم‌نهاد و سازمان‌هاي دولتي مانند ميراث فرهنگي و گردشگري قضاوت كرد.
او گفت: تا كنون در همايش‌ها و بخش‌هاي مختلف نشان داده‌ايم، جايي كه دوست‌داران ميراث فرهنگي به‌صورت كارشناسي اظهار نظر كرده‌اند و فارغ از گرايش‌ها بوده‌اند، خروجي مثبت و خوبي داشته‌اند و روند اجرا و اداره‌ي بخش دولتي نيز كار خود را به خوبي انجام داده است.
اين دوست‌دار ميراث فرهنگي با تأكيد بر اين‌كه يك دوست‌دار ميراث فرهنگي مي‌تواند در مقام مشورتي باشد، ادامه داد: اگر اين بحث در حوزه‌ي ميراث فرهنگي مطرح و اجرايي شود و مقام مشورتي به‌گونه‌اي محك زده شود كه مشخص شود، حرفي براي گفتن دارد يا خير، وجه‌ي خوبي خواهد داشت؛ ولي اگر در حد شعار باقي بماند و سالي يك روز به اين قضيه توجه شود، وجود ما به چه معناست؟ دوست‌دار ميراث فرهنگي خود را كنار سازمان ميراث فرهنگي مي‌بيند و مشكل آن‌ها، مشكل ماست.
نيكپور توضيح داد: بسياري از دوست‌داران ميراث فرهنگي از نبود اعتماد از سوي سازمان نسبت به خود سرخورده شده‌اند، تا كدورت‌ها حل و اعتمادسازي نشود، مسائل باقي مي‌مانند. در بسياري از مكان‌ها صورت‌مسأله توسط مديريت پاك مي‌شود تا مسأله‌اي نباشد كه در سطح مديريت به جوابگويي نياز داشته باشد. در حالي كه اين كار درست نيست و سبب سوءاستفاده‌ي افرادي مي‌شود كه دل‌شان به حال ميراث فرهنگي و كشور نمي‌سوزد و آن‌ها از دوگانگي موجود سوءاستفاده مي‌كنند.
وي گفت: اين كار به ضرر دوست‌داران ميراث فرهنگي تمام مي‌شود، چون ممكن است به سازمان‌هاي مردم‌نهاد انگ بزنند كه به‌دليل تبليغات و عملكرد آن‌ها، اين اتفاق‌ها رخ داده است.
او تأكيد كرد: تا نقدپذيري را بين خودمان رواج ندهيم و ضعف‌ها را نپذيريم، كارها درست نمي‌شود. اين قضيه را بايد از سازمان‌هاي مردم‌نهاد آغاز كنيم، بايد انتقاد‌هاي سازنده را بپذيريم تا ساخته شويم. آيا سازمان ميراث فرهنگي اين ديد را دارد كه مورد نقد قرار گيرد، در حالي كه مدت زيادي كارشناسان خود را به‌دليل وجود شرايط بحراني از مصاحبه منع كرده است؟ در اين شرايط نياز است تا كارشناسان با يكديگر هماهنگ باشند تا مشكلي پيش نيايد؛ ولي نمي‌توان پذيرفت كه كارمندان مدتي طولاني از مصاحبه منع شوند.
اين دوست‌دار ميراث فرهنگي ادامه داد: زماني كه اين شرايط كنار گذاشته شود، هيچ خبري درج نشود و نقد و راهكاري نباشد، قطعا سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به بحران كشيده مي‌شود. در آن زمان، ميراث فرهنگي بايد براي خود ستاد بحران تشكيل دهد.
او گفت: وقتي رسانه‌ها مورد تأييد قرار نمي‌گيرند و انجمن‌هاي دوست‌دار ميراث فرهنگي بي‌سواد فرض مي‌شوند و فقط كارشناسان خود سازمان اطلاعات كافي را داشته باشند، نبود ارتباط و اعتماد بين سازمان‌هاي مردم‌نهاد و مسؤولان ميراث فرهنگي ايجاد مي‌شود.
نيكپور برگزاري جلسات محدود را كه نتيجه‌اي ندارد، كافي ندانست و افزود: اين دردي را از ما دوا نمي‌كند. ما دوست داريم به حوزه‌هاي تصميم‌گيري وارد شويم، اصراري به گرفتن فرصت از دست مسؤولان نداريم، ولي توان اجرايي داريم، آن‌ها دست كم در تصميم‌گيري‌ها و آسيب‌شناسي‌ها مي‌توانند از ما كمك بگيرند.
او وضعيت كنوني و نوع ارتباط دوست‌داران ميراث فرهنگي با مسؤولان را سازنده و تأثيرگذار ندانست و اظهار كرد: ما به تمرين براي بهينه كردن روش حرف زدن و ارتباط برقرار كردن با يكديگر و همچنين درك يكديگر نياز داريم. در اين ميان، نمي‌توان نقش رسانه‌ها را ناديده گرفت، رسانه‌ها در كنار سازمان‌هاي مردم‌نهاد هستند. به اعتقاد ما، رسانه‌هايي كه به‌شكل تخصصي در اين حوزه كار مي‌كنند، كارشناس اين حوزه هستند، پس سازمان ميراث فرهنگي بايد به اين سمت برود كه رسانه‌ها و افراد و متخصص فعال در اين حوزه را صاحب نظر بداند.
وي بيان كرد: تا وقتي اين قضيه پذيرفته نشود و به دوست‌داران ميراث فرهنگي فقط در حد يك روز در سال توجه شود، گمان نمي‌كنم تغيير و تحول خاصي در اين حوزه داشته باشيم.
دبير دوره‌يي ديده‌بان يادگار‌هاي فرهنگي و طبيعي ايران گفت: سازمان ميراث فرهنگي براي سرويس دادن به مردم ايجاد شده است، اگر غير از اين باشد، ديگر به چنين سازماني نياز نداريم. پس قطعا بايد با مردم ارتباط كنيم. دوست‌داران ميراث فرهنگي زبان گوياي مردم براي ارتباط با سازمان ميراث فرهنگي هستند. دوست‌داران ميراث فرهنگي با اكثريت كف هرم ارتباط دارند و مي‌توانند با رأس هرم نيز ارتباط برقرار كنند.
او دوست‌داران ميراث فرهنگي را نماينده‌ي طيف گسترده‌اي از مردم دانست كه با سازمان در ارتباط هستند و اضافه كرد: فكر نمي‌كنم در اين حوزه در عمل، كاري كرده باشند. البته شايد در حوزه‌ي تئوري‌پردازي و نظريه‌پردازي، سالم‌سازي اين فضا را آغاز كرده باشند، ولي نمود اجرايي آن هنوز در سطح جامعه به مرحله‌ي اجرايي نرسيده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات