/نشست پرسش و پاسخ «پايان‌نامه»/ كلاهداري: هدفم جانبداري از جناح خاصي نبود روح‌الله شمقدري: نسخه نهايي «پايان‌نامه» رسما به وزارت اطلاعات ارائه نشد
كارگردان «پايان‌نامه» گفت: براي ساخت «پايان‌نامه» قصد من طرفداري از جناح خاصي نبود، بلكه دغدغه‌ام نشان دادن دست‌هاي پنهاني بود كه مي‌خواستند تيشه به ريشه انقلاب و نظام بزنند.
به گزارش خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حامد كلاهداري در نشست پرسش و پاسخ فيلم «پايان‌نامه» كه عصر سه‌شنبه ـ دهم خردادماه ـ در فرهنگسراي رسانه برگزار شد، درباره انتقاداتي كه به فيلمنامه اين فيلم و ضعف‌هاي آن گرفته شد، تصريح كرد: بسياري از فيلم‌ها در فيلمنامه ضعف دارند، ما نيز از اين قاعده مستثني نيستيم اما دليل استفاده من از ژانر اكشن اين نبود كه بخواهم ضعف‌هاي فيلم‌نامه‌ام را بپوشانم چرا كه از ابتدا مي‌خواستم يك اكشن سياسي بسازم و متاسفانه پايان‌نامه به طرز عجيبي مظلوم واقع شد.
وي ادامه داد: افرادي كه از اين فيلم انتقادهاي غيرمنصفانه‌اي كردند، نديدند كه براي «پايان‌نامه» دو هزار پلان گرفته شده است در حالي كه بيشتر فيلم‌هاي سينمايي ايران كمتر از هزار پلان فيلمبرداري دارند. متاسفانه در جشنواره نيز جوي به راه افتاد و حق «پايان‌نامه» از همان روز اول تضييع شد.
كارگردان «پايان‌نامه» در پاسخ به اين سوال كه «مي‌خواستيد چه موضع سياسي را در اين فيلم نشان دهيد؟» عنوان كرد: قصدم اين بود كه دست‌هاي پنهاني را كه آن روزها در اتفاقات پس از انتخابات دست داشتند در قالب يك فيلم سينمايي بيان كرده و در واقع نمادگرايي كنم. در هر صورت بستر ماجرا، بستر انتخابات سال 88 است و ما براي نمايش آن از نمادگرايي استفاده كرديم.
كلاهداري افزود: من در فيلمم مي‌خواستم كساني را نشان بدهم كه قصد داشتند تيشه به ريشه نظام و كشور بزنند؛ البته نمي‌خواستم كه اين كار بسيار گل‌درشت و مانند يك ميتينگ سياسي انجام شود. در هر صورت اين مسئله حقيقت دارد كه وقتي يك فيلم سياسي ساخته مي‌شود به هيچ‌وجه امكان ندارد كه همه آن را دوست داشته باشند اما من به «پايان‌نامه» اعتقاد دارم و از تك‌تك پلان‌هاي آن دفاع مي‌كنم.
يكي از اصحاب رسانه در ادامه سخنان كلاهداري، از او پرسيد كه «آيا فكر نمي‌كنيد اين فيلم براي عموم مردم، كمي گنگ و نامفهوم است؟» كه كارگردان «پايان‌نامه» در پاسخ با تائيد اين مطلب اظهار كرد: به دليل همين احساس، قبل از آنكه به دنبال تهيه‌كننده بگردم با نويسنده فيلمنامه كه برادرم بودم اختلاف نظرهايي داشتيم. برادرم مسائل را با تيپ سينماي آمريكا و بسيار موجز مي‌ديد كه مخاطب مجبور بود براي فهم كامل همه نشانه‌ها فيلم را چند بار ببيند. در هر صورت دلايل ايشان من را متقاعد كرد و فيلم به اين صورت كه مي‌بينيد، ساخته شد؛ البته پس از ساخت فيلم وقتي آن را ديدم خودم هم اين سنگيني و گاهي گنگ بودن برخي از صحنه‌ها را حس مي‌كنم.
يكي ديگر از خبرنگاران از كلاهداري پرسيد «آيا قصد شما اين بود كه يك گروه سياسي را در حوادث پس از انتخابات سال 88 محكوم كنيد؟» كه كارگردان «پايان‌نامه» بار ديگر تاكيد كرد: من همين جا براي بار چندم اعلام مي‌كنم كه در ساخت «پايان‌نامه» كاري با جناح‌هاي چپ و راست نداشتم. به عقيده من، دست‌هاي پنهاني بودند و هنوز هم هستند كه مي‌خواهند تيشه به ريشه نظام، اعتقادات و كشور ما بزنند. بسياري از مردم اين موضوع را نمي‌دانستند. در هر صورت كار ما تاييد اين يا آن نبود. ما حتي در فيلم، اعتراضات منطقي را نيز محكوم نكرديم.
«آيا اين فيلم سفارشي است؟» سوال ديگري بود كه يكي از حاضران از كلاهداري پرسيد. او نيز با تاكيد بر اينكه بارها به اين سوال پاسخ داده است، خاطرنشان كرد: بارها و بارها گفته‌ام و بار ديگر نيز مي‌گويم كه اين فيلمنامه به هيچ‌وجه سفارشي نيست. مگر فيلمساز برجسته‌اي بودم كه به من زنگ بزنند و كاري اين‌چنيني را سفارش بدهند؟ من فيلمنامه به‌دست، دنبال تهيه‌كننده بودم و كسي جرات ساخت پايان‌نامه را نداشت تا اينكه آن را به دست آقاي روح‌الله شمقدري و موسسه‌شان رساندم؛ البته ايشان هم بعد از يك ماه چهار صفحه كامل از فيلمنامه ايراد گرفتند. در كل، ما راه سختي را طي كرديم تا به اينجا رسيديم.
حامد كلاهداري در پايان سخنانش با انتقاد شديد از كساني كه بازيگران و عوامل اين فيلم را تحت فشار گذاشتند، تصريح كرد: دليلي ندارد اگر حامد كلاهداري فيلمي مي‌سازد به عنوان مثال آقاي پورامين كه فيلمبردار آن فيلم است تمام عقايد فيلمساز را قبول داشته باشد. بخشي از افرادي كه با ما در «پايان‌نامه» كار مي‌كردند با من اختلاف عقيده داشتند اما به آنها بي‌مهري بسياري شد. اين افراد يك كار حرفه‌اي انجام دادند و به يك كارگردان جوان كمك كردند اما بسياري براي آنها شمشير را از رو بسته‌اند. در هر صورت اين رفتارها از ياد خواهد رفت اما برخوردهايي كه با اين افراد مي‌شود كمال نامردي است.
به گزارش ايسنا، در ادامه جلسه پرسش و پاسخ فيلم «پايان‌نامه» در هشتمين اتاق رسانه سينماي ايران كه در فرهنگسراي رسانه برگزار مي‌شد، روح‌الله شمقدري كه تهيه‌كنندگي اين فيلم را برعهده دارد، در ابتداي سخنانش با انتقاد از رفتارهايي كه در جلسه نقد و بررسي «پايان‌نامه» در جشنواره فيلم فجر شد، خاطرنشان كرد: ما از همه رسانه‌ها تشكر و از انتقاد، بيشتر از تمجيد استقبال مي‌كنيم چرا كه به نظر من سينماي ايران بدون انتقاد و رسانه معني و مفهومي ندارد.
وي ادامه داد: به نظر من آنچه در برج ميلاد اتفاق افتاد فضاي رسانه‌هاي ما نبود و آن مسائل كه ديديم از سوي اهالي رسانه به‌وقوع نپيوست؛ البته پس از جشنواره فجر نيز ريشه‌هاي رفتارها را فهميديم. من ترجيح مي‌دادم بتوانم به جاي كارشناس و منتقد برنامه بنشينم تا با اشرافي كه بر روي «پايان‌نامه» دارم تمام اشكالات آن را بيان كنم اما از همه مي‌خواهم كه اين فيلم را از ابتدا تا انتهاي آن، به صورت منسجم و با هم بسنجند.
شمقدري در ادامه در پاسخ به انتقاد كارشناس ـ منتقد برنامه مبني بر ضعف اساسي فيلمنامه «پايان‌نامه» عنوان كرد: من هم معتقدم كه پايان‌نامه اشكال فيلمنامه دارد؛ البته اين را كارگردان و نويسنده آن هم مي‌دانند. به طور كلي مي‌گويم كه فيلمنامه «پايان‌نامه» ظرفيت‌هايي دارد كه در سينماي ايران به آنها پرداخته نشده است اما اينكه آيا همه ساختارها، ديالوگ‌ها، نقاط عطف و ... جاي درستي قرار گرفته است، بايد پاسخ بدهم كه خير! نويسنده هم مي‌گويد كه فيلمنامه «پايان‌نامه» كار اول اوست و من معتقدم كه هادي كلاهداري ـ نويسنده «پايان‌نامه» ـ براي كار اولش فيلمنامه‌اي شاهكار نوشته است. در هر صورت فيلمنامه بايد بازنويسي مي‌شد و ما قرارداد بازنويسي آن را نيز بسته بوديم اما در هر صورت اين اتفاق نيفتاد.
شمقدري در پاسخ به سوال يكي از اصحاب رسانه مبني بر اينكه «آيا فيلمنامه و نسخه نهايي فيلم به نهادهاي ذيربطي مانند وزارت اطلاعات ارائه و تاييديه آنها دريافت شده است؟» نيز اظهار كرد: به اين تعبير كه ما فيلمنامه را به وزارت اطلاعات داده باشيم و از آنها تاييديه گرفته باشيم، خير اما ما به طور طبيعي مشورت‌هايي از آنها گرفتيم و سعي كرديم اصولي را كه وزارت اطلاعات داشت، رعايت كنيم. همچنين نسخه نهايي فيلم نيز به وزارت اطلاعات ارائه نشد. حالا يا آنها فيلم را تاييد كرده‌اند و يا اينكه هنوز آن را نديده‌اند كه تاييد يا رد كنند! در هر صورت ما فيلم را رسما به وزارت اطلاعات ارائه نداديم كه نظر آنها را بگيريم.
در ادامه اين نشست، يكي از حاضران در سالن فرهنگسراي رسانه از تهيه‌كننده «پايان‌نامه» پرسيد كه «آيا فكر نمي‌كنيد مانند سينماي هاليوود بايد چندين سال از حوادث پس از انتخابات مي‌گذشت تا آن را به فيلم تبديل مي‌كرديم؟» كه شمقدري در پاسخ گفت: هاليوود چنين رفتاري را نسبت به جرياناتي كه در كشور آمريكا رخ مي‌دهد، دارد اما آيا سينماي هاليوود در مورد ساير كشورها نيز اينگونه عمل مي‌كند؟ هاليوود درباره ساير كشورها حتي قبل و يا همزمان با اتفاقاتي كه رخ مي‌دهد، فيلم مي‌سازد. پس اين مسئله كه بايد يك زمان مشخص از يك اتفاق براي تصوير كردن آن بگذرد، يك قاعده قطعي نيست.
وي افزود: به نظر من حتي «پايان‌نامه» دير ساخته شده و اين حركت فرهنگي در كنار ساير حركت‌هاي فرهنگي بايد زودتر از اين‌ها آغاز مي‌شد. اگر ما مي‌توانستيم عكس‌العمل‌هاي منطقي داشته باشيم هيچ جاني به خطر نمي‌افتاد. به نظر من سينما بايد زودتر از اين‌ها وارد ميدان مي‌شد.
شمقدري در ادامه اين نشست، در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اينكه «چه طيفي بيشتر از اين فيلم خوششان مي‌آيد؟»، تاكيد كرد: صراحتا مي‌گويم كه «پايان‌نامه» فيلمي خاص است و در هيچ جمعي نمي‌توان گفت كه همه جمع تماما از فيلم خوششان آمده و يا تماما از فيلم بدشان آمده است. در تمام فضاها چه در كليات و چه در جزئيات هم موافق و هم مخالف داشته‌ايم؛ البته در تيپ‌هاي مذهبي‌تر بحث مخالفت كمتر ظهور مي‌كرد. در هر صورت نگرش ما در اين فيلم آن نبوده كه به جناحي وفادار باشيم بلكه سعي كرديم به كليت و اصول اصلي نظام وفادار باشيم. اين مسئله در ديالوگ‌هاي «پايان‌نامه» كاملا مشخص است.
پس از اين سخنان شمقدري، ميلاد حاجي‌پروانه كارشناس ـ منتقد هشتمين نشست اتاق رسانه سينماي ايران درباره وفادار نبودن اين فيلم به هيچ جناحي گفت كه من احساس مي‌كنم «پايان‌نامه» بيش از آنكه به محكوميت حوادث پس از انتخابات بپردازد، آن را تاييد مي‌كند و به طرفداري از آن مي‌پردازد.
شمقدري در پاسخ به وي با بيان اينكه «شما چيزي مي‌گوييد كه كار را حساس مي‌كند»، اظهار كرد: به نظرم فيلم را بايد كلي بررسي كرد چرا كه جزئياتي هوشمندانه در فيلم نهفته است. بسيار اشتباه است اگر فكر كنيم كه فلان جناح خاص مي‌خواهد ريشه نظام را بزند و طرف مقابل مي‌خواهد آن را به اوج برساند. به نظرم اين نكته بسيار مهمي است. حرفمان اين است كه ممكن است عده‌اي خودشان را به جناحي متصل كرده و تيشه به ريشه نظام بزنند. شايد در آينده، آن عده به جناح ديگر وصل شوند. پس اين مطلب، مخصوص جناح خاصي نيست.
تهيه‌كننده «پايان‌نامه» همچنين در پايان سخنانش با انتقاد از شرايط اكران اين فيلم تصريح كرد: ما نسبت به زمان اكران، معترض هستيم. به نظر ما اين زمان اكران، زمان فيلم‌سوزي است؛ البته مسائل ديگري نيز وجود دارد كه ما در مورد آنها حرف داريم. به عنوان مثال پس از گذشت 10 روز از آغاز اكران هنوز تيزرهاي «پايان‌نامه» از تلويزيون پخش نشده است.
به گزارش ايسنا، هادي كلاهداري ـ نويسنده فيلمنامه «پايان‌نامه» ـ نيز در پاسخ به انتقاد كارشناس ـ منتقد برنامه نسبت به ضعف‌ها و حفره‌هاي موجود در فيلمنامه تصريح كرد: در هر صورت اتفاقاتي پس از انتخابات سال 88 اتفاق افتاد و ايده ساخت اين فيلم را به ما داد. اين فيلمنامه اولين كار من بود و بخشي از انتقادها نيز به همين دليل وارد مي‌شود اما اينكه چرا من اين فيلمنامه مهم را نوشتم بايد بگويم كه چون كس ديگري اين كار را نمي‌كرد.
وي در ادامه در پاسخ به اين سوال كه «ديد فكري شما نسبت به جريانات پس از انتخابات چگونه بود؟» اظهار كرد: متاسفانه ما عادت كرده‌ايم كه اصطلاح دولت يا جنبش سبز را به طور كلي از سران بالايي تا مردم به صورت يكسان اطلاق كنيم اما به نظر من سران جريانات از مردم جدا هستند. به نظرم ما جنگ قدرتي داشتيم كه مردم از آن جدا بودند.
هادي كلاهداري در پاسخ به سوال يكي ديگر از حاضران مبني بر اينكه «با توجه به اين موضوع كه شما اولين فيلمنامه‌تان را نوشته‌ايد، فيلمنامه پايان‌نامه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟»، گفت: اعتقاد دارم كه فيلمنامه پايان‌نامه نقص‌هاي زيادي دارد و البته اين مساله با توجه به اولين كار من كمي طبيعي است.
در انتهاي اين نشست، يكي از خبرنگاران از نويسنده «پايان‌نامه» پرسيد كه «ايده اين فيلمنامه در ابتدا چگونه به ذهن شما خطور كرد؟» كه او در پاسخ گفت: ايده از آنجايي آمد كه جواناني پس از حوادث انتخابات سال 88 كشته شدند. ايده و دغدغه من اين جوان‌ها بودند و از نظر من هر دو جناح در اين زمينه مقصر بودند.
به گزارش ايسنا، در ابتداي اين نشست، سلطاني ـ دبير اتاق رسانه فرهنگسراي رسانه ـ با اشاره به غيبت امير قادري منتقد هميشگي جلسات پرسش و پاسخ اين فرهنگسرا بيان كرد: پدر بزرگ آقاي قادري فوت شده بودند و ايشان مجبور شدند كه به شهرستان بروند. ما نيز پس از آن با آقاي فراستي هماهنگي‌هاي لازم را انجام داديم و قول مساعد را براي حضور از ايشان گرفتيم اما ايشان ساعت يك بعداز ظهر امروز تماس گرفتند و گفتند كه يك جلسه فوري برايشان پيش آمده است.
از نكات قابل توجه در هشتمين نشست اتاق رسانه سينماي ايران مي‌توان به اين مطلب اشاره كرد كه مجري برنامه و دبير آن چندين بار از حاضران خواستند كه اين جلسه به دور از حواشي‌اي كه در جلسه نقد و بررسي اين فيلم در برج ميلاد اتفاق افتاد، برگزار شود.
همچنين در اين نشست هيچ يك از بازيگران «پايان‌نامه» حضور نداشتند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات