"کشت و صادرات محصولاتی چون هندوانه و سیب زمینی در نقاط خشک و نیمه خشک ایران، با توجه به تخریب شدید منابع آبی، مشکل اشتغال و مهاجرت روستایی را بغرنج‌تر می‌کند".

محمد قربانی - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد - در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: کشت و صادرات هندوانه و سیب زمینی در نقاط خشک و نیمه خشک ایران، به جای حل مشکل اشتغال و مهاجرت روستایی، مسائل را بغرنج‌تر می‌کند. مفهوم آب مجازی باید سبب ارتقای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی شود. در حالی که تولیدکننده با این صادرات نه تنها سود چندانی عایدش نمی‌شود بلکه به منابع آبی ضربه می‌زند و در آینده نزدیک مجبور به مهاجرت به حاشیه شهرها می‌شود.

وی افزود: آب، یکی از مهم‌ترین منابع پایه محسوب می‌شود و اغلب کشورهایی که با کمبود منابع آبی مواجه هستند از صادرات آب مجازی جلوگیری می‌کنند؛ به طور مثال مصر با وجود داشتن رود نیل، سالانه حداقل 7.5 میلیون تن انواع غلات وارد می‌کند تا بتواند حدود 10 کیلومتر مکعب آب را ذخیره کند.

این کارشناس کشاورزی به کشورهای حاشیه خلیج فارس هم اشاره و خاطرنشان کرد: این کشورها جزو کشورهای کم‌آب محسوب می‌شوند. درست است که آب فسیلی زیادی دارند اما آن را هدر نمی‌دهند و با واردات محصولات آب‌بر از کشورهایی مثل ایران، ذخایر آب خود را حفظ می‌کنند.

قربانی تصریح کرد: صادرات آب مجازی مفهوم جدیدی است که در بحث مدیریت تقاضای آب شکل گرفته و امروزه در بحث تجارت بین‌الملل، کشورها با توجه به بحث مزیت نسبی و کمیابی برخی منابع پایه خودشان از این ابزار برای حفظ منابع پایه استفاده می‌کنند.

وی با بیان این‌که آب مجازی باید به عنوان ظرفیت بالقوه نظام تلقی شود تا از این ظرفیت استفاده درستی صورت گیرد، گفت: لازم است نگاه کوتاه‌مدت در ارزآوری صادرات محصولات پرآب‌بر را کنار بگذاریم و واردات این محصولات را در دستور کار خود قرار دهیم تا بخشی از منابع آبی خود را حفظ کنیم.

به گفته قربانی صادرات آب مجازی ناشی از به نبود سیاست‌های منسجم در صادرات محصولات کشاورزی است. سیاست‌های صادراتی ما همسو با سیاست‌های تولیدی، قیمت‌گذاری و حفظ منابع پایه نیست. ظاهرا سیاست‌گذار فکر می‌کند قیمت مهم‌ترین مولفه است. در حالی که طبق مطالعات، ارزش اقتصادی آب بین هزار تا 10 هزار تومان تعیین شده و به هیچ وجه با ارز حاصل از صادرات مجازی آن قابل جبران نیست.

انتهای پیام