محمدعلي اسلامي ندوشن ـ نوينسده و پژوهشگر ـ عصر روز گذشته در نشست يكصدوسوم كتاب ماه ادبيات و فلسفه درباره موضوع «معماي حافظ» سخنراني كرد. به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اسلامي ندوشن در اين نشست، معماي حافظ را درباره فلسفه خلقت انسان، معماي ايران دانست و گفت: تا حدي مي‌توان آن را معماي بشريت نيز دانست؛ يعني انسان هيچگاه به راز بزرگ بشريت پي نخواهد برد. وي سپس با اشاره به جايگاه اهورامزدا و اهريمن در نزد ايرانيان باستان اظهار داشت: اين انديشه كه همه چيز ناشي شده از مشيت آسماني است، در تاريخ ايران ادامه پيدا مي‌كند و در سراسر ادبيات فارسي، شاهد اين هستيم كه چرا بايد بدي‌ها هم وجود داشته باشند. اين مساله در شاهنامه هم آمده است؛ آنجا كه فردوسي مي‌گويد: از اين راز جان تو آگاه نيست / بدين پرده‌ اندر تو را راه نيست. مؤلف كتاب ”ماجراي پايان‌ناپذير حافظ” ادامه داد: اين انديشه و فاصله ميان جسم و جان تداوم پيدا مي‌كند؛ تا به حافظ مي‌رسد، چرا حافظ اينقدر توانسته است در ميان مردم بعد از گذشت چند صد سال پايگاه محكم داشته باشد و هنوز حرف او سر زبانها باشد و بر گردش تنيده شوند؟ به طوري كه بيشترين كتاب درباره‌اش نسبت به بقيه شاعران نوشته مي‌شود. وي با اشاره به مصرع “وجود ما معمايي‌ست حافظ” در غزل حافظ بيان كرد: نماينده اين معما شخص حافظ است؛ با خصوصياتي كه او را مقداري غيرمعمول و غيرمتداول مي‌كند. ديوان حافظ تنها كتابي است كه از آن فال مي‌گيرند، در گرداگرد واژه‌هاي ديوان حافظ هاله‌اي هست كه خواننده را پرواز مي‌دهد و يك مرتبه از جا مي‌كند. حتما مردم چيزي از حافظ مي‌شنوند كه بعد از اين همه سال او را رها نمي‌كنند. اسلامي ندوشن گفت: حافظ در 500 غزل خلاصه، تاريخ ايران را آورده است؛ يعني كم‌حجم‌ترين و كوچكترين كتابي كه در دنيا در اين باره نوشته شده است. او با وجود گوشه نشيني‌ بر انديشه‌هاي بشري محيط شده است. وي تاكيد كرد: هيچ حرف تازه‌اي در حافظ نيست و اين از عجايب است. كسي كه حرف تازه‌اي نزده، توانسته بر حرفهايي كه ديگران زده‌اند غالب شود و مردم همين حرف تكراري او را قبول دارند. اسلامي ندوشن با اشاره به دوران زندگي حافظ بيان داشت: حافظ در دوران انحطاط تاريخي ايران زندگي مي‌كرده و معمولا آثار بزرگ در دورانهاي طلايي شكوفا مي‌شوند؛ ولي حافظ ماند و جاودانه شد و اگر او نبود، حكومت آل مظفر گمنام مي‌ماند. محمدعلي اسلامي ندوشن حافظ را داراي شخصيت دوگانه توصيف كرد و توضيح داد: او ازسويي هم مقدس است و از سويي ملعون و مطرود انديشه‌هاي متعصب. ديوان او مقدس و نيمه آسماني است. وي شعر حافظ را ترجمه‌ناپذيرترين شعر در جهان ناميد و به‌عنوان دليل، گفت: چون رگ و ريشه‌اش در فرهنگ و تاريخ ايران است و كسي آن را خوب مي‌فهمد كه بتواند فرهنگ ايران را در ذهنش مرور كند، هرچند كه جادوي كلام حافظ در زبان ترجمه هم خوب منتقل مي‌شود. وي در پايان گفت: حافظ هيچ گاه از پاييز و زمستان حرف نمي‌زند، او از بهار حرف مي‌زند و نوعي عطش عجيب در اوست براي بهره‌گرفتن از زندگي. به گزارش ايسنا در پايان نشست برخي حاضران پرسشهايي را درباره حافظ و شعر او مطرح كردند كه اسلامي ندوشن به آنها پاسخ داد. انتهاي پيام