به گزارش ایسنا، بشیر البکر در تحلیلی برای روزنامه العربی الجدید چاپ لندن نوشته است: به نظر می‌رسد که گی‌یر پدرسن، نماینده سازمان ملل در امور سوریه بعد از اینکه بیش از دو سال، تمام راه‌ها را امتحان کرد و هیچ پیشرفتی در روند قانون اساسی محقق نکرد، اکنون آخرین کارت‌های خود را بازی می‌کند؛ او همواره درحال رفتن به پایتخت‌های مرتبط با مساله سوریه، از مسکو گرفته تا دمشق و تهران و استانبول است و هرگاه بخواهد که جعبه اسرار خود را در مقابل شورای امنیت خالی کند به نیویورک می‌رود!

وی در سفر خود به پایتخت سوریه در ۱۲ دسامبر گذشته بعد از دیدار با فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه از مسیر همیشگی خود خارج شد و اعلام کرد که فرصت‌هایی برای ازسرگیری روند سیاسی وجود دارد.

پدرسن تاکید کرد که طی رایزنی‌هایش با مسئولان کشورهای عربی و آمریکا و اروپایی، امکان گشایش روابط این کشورها با دمشق را لمس کرده است و معتقد است که یک فرصت جدی برای بررسی امکان نزدیک شدن روابط به صورت "یک گام در برابر یک گام" با هدف اعتمادسازی وجود دارد و در گفت‌وگو با روزنامه سوری "الوطن" گفت که آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها و عرب‌ها قصد گشایش روابط خود با نظام سوریه را دارند.

نماینده سازمان ملل در امور سوریه تا به این لحظه بجز ناامیدی چیزی به دست نیاورده است و او در این مساله شبیه به استفان دی‌میستورا است که در نوامبر ۲۰۱۸ و بعد از گذشت چهار سال در این ماموریت، از سمت خود استعفا داد، ماموریت دی مستورا همزمان با ورود نظامی روسیه در سپتامبر ۲۰۱۵ بود.

پدرسن اواخر ۲۰۱۸ روی کار آمد و تلاش کرد که از موانع بزرگی که دی میستورا با آن‌ها رو به رو بود، عبور کند. او می‌خواست که سیاست متفاوتی در پرونده سوریه در پیش بگیرد اما در طول این مدت تا به امروز هیچ دستاوردی محقق نکرد بلکه دو سال را در نشست هایی بی ثمر تلف کرد، نشست‌هایی که کمیته سوریه برای نگارش قانون اساسی کشور در ژنو برگزار می‌کرد و او حتی یک خط از آن را ننوشت.

وی زمانی که فهمید راه بسته است و به بن بست رسیده، تلاش کرد تا به طور کلی سیاستش را تغییر دهد، او اکنون با تلاش برای جلب رضایت روسیه و ایران بدون اینکه از خط مشی آمریکا خارج شود، سعی می‌کند که راه چاره‌ای پیدا کند.

از  این رو رویکرد "گام در برابر گام" متولد شد، رویکردی که حق مالکیت آن به پدرسن نمی‌رسد بلکه به اندیشکده آمریکایی "کارتر" بازمیگردد، این اندیشکده در ژانویه ۲۰۲۱ این معادله را مطرح کرد که راه پایان درگیری‌های سوریه، نزدیک کردن روابط به صورت مرحله‌ای است.

این رویکرد شامل پیشتهادهایی از جمله برداشتن گام‌های متقابل است؛ گام‌هایی مانند معافیت از تحریم‌های مربوط به مقابله با ویروس کرونا، تسهیل روند بازسازی زیرساخت‌های مدنی مانند بیمارستان‌ها و مدارس و کاهش تدریجی تحریم‌های آمریکا و اروپا. در مقابل نیز نظام سوریه باید گام‌هایی اتخاذ کند "مانند آزادی زندانیان سیاسی، ایجاد امنیت برای بازگشت داوطلبانه پناهندگان، محافظت از شهروندان، رساندن کمک‌ها به تمام مناطق بدون هیچ گونه ممانعت، رهایی از سلاح شیمیایی به موجب توافق ۲۰۱۳ و همچنین وارد شدن در روند اصلاحات سیاسی و امنیتی."

همچنین از جمله این گام‌ها مشارکت جدی نظام سوریه در روند سیاسی در ژنو تحت نظارت سازمان ملل است.

رویکرد "گام در برابر گام" در مناسبات متعددی طی تابستان گذشته مطرح شد و اولین آنها در ۲۵ ژوئن در نشست شورای امنیت بود که گی‌یر پدرسن در سخنرانی خود بدون پرداختن به جزئیات، این مساله را مطرح کرد. 

پدرسن در نشستی در سطح وزرای خارجه که در ۱۸ همان ماه در شهر رم برگزار شد و آمریکا و روسیه در آن نشست درخصوص رساندن کمک‌های بین‌المللی به سوریه از طریق گذرگاه‌ها به توافق رسیدند، بار دیگر این رویکرد را مطرح کرد.

وی در این نشست مطالبات نظام سوریه درخصوص وجود نیروهای بیگانه، تحریم ها و بازسازی این کشور را مطرح کرد.

نماینده سازمان ملل در امور سوریه گفت: نقطه آغاز باید بررسی تعدادی از "گام های کوچک و ملموس" به طور متقابل باشد تا از پیچیدگی مساله "چه کسی گام اول را بردارد" عبور کنیم.

وی عرصه‌های متعددی را مشخص کرد از جمله پایان دادن به تنش‌ها، ایجاد آتش بس در سطح کشور، انجام عملیات مبارزه با تروریسم، انجام اقداماتی درخصوص بازداشت شدگان و ربوده شدگان، کاهش شدت پیامدهای بحران انسانی و همچنین کمک در راستای ایجاد زمینه بازگشت امن و داوطلبانه پناهندگان.

بار سوم که این مساله مطرح شد از حمایت قوی برخوردار شد زیرا ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن طی سفرش به واشنگتن و دیدار با جو یایدن، رئیس جمهور آمریکا در ۲۲ ژوئیه گذشته، مسئولیت مطرح کردن این رویکرد را برعهده گرفت.

ملک عبدالله دوم گفت که کشورش رویکرد جدیدی برای حل بحران سوریه دارد که هدف آن "تغییر تدریجی رفتار نظام سوریه "در مقابل دادن برخی امتیازها است و این امر تاثیر مستقیمی بر وضعیت مردم سوریه خواهد گذاشت.

پادشاه اردن این رویکرد را در واشنگتن مطرح کرد و به مسکو رفت تا ولادیمیر پوتین را نسبت به این مساله قانع کند، این درحالی است که یکی از بندهای آن ، هرچه روسیه در خصوص تقویت حضور نظامی خود در دو پایگاه حمیمیم و طرطوس بنا کرده است را از بین می‌برد و از گسترش نفوذ این کشور در خاورمیانه جلوگیری می‌کند.

در بخش دیگری از این تحلیل آمده است: پدرسن در پایان رایزنی‌های خود با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در ژانویه گذشته تاکید کرد که اکنون " هیچ کس درمورد تغییر نظام صحبت نمی کند". معارضان سوری درپی این اظهارات خاطرنشان کردند که نماینده سازمان ملل از حد و مرز ماموریت خود عبور کرده است.

پدرسن در موضع دیگری از این مساله نیز فراتر رفت، وی در گفت وگو با خبرنگاران در اواخر سال گذشته گفت که نمایندگان روسیه و آمریکا به او اعلام کرده‌اند که آماده وارد شدن به رویکرد "گام در برابر گام" هستند.

وی گفت که درحال رایزنی با دمشق و هیات مذاکره کنندگان است تا دور جدیدی از نشست‌های کمیته قانون اساسی را برگزار کند و از این پس نیز هر ماه نشستی برگزار خواهد شد و این امر تاثیر مثبتی در راستای رویکرد "گام در برابر گام" خواهد گذاشت و بی اعتمادی میان طرف‌های مربوطه را از بین خواهد برد.

ائتلاف مخالفان سوریه در واکنش به این اظهارات اعلام کرد که رویکرد "گام در برابر گام" در راستای راه حل سیاسی نیست بلکه روند سیاسی را از مسیر خود منحرف می‌کند و نتیجه آن به سود نظام خواهد بود.

انتهای پیام