به گزارش ایسنا، کشور ما در طول تاریخ خود جنگ‌های بسیاری به خود دیده و برخی از این درگیری‌ها موجب شده است تا نقشه کشورمان کوچک‌تر شود. یکی از مهم‌ترین نبردهای ایران مربوط به دفاع خود در برابر هجوم سراسری رژیم بعثی عراق به سرکردگی صدام است. این جنگ که بر اساس شاخص‌های معنوی خود در نگاه بزرگان ما به «دفاع مقدس» معروف شده است، باعث شد تا به مدت هشت سال اقشار مختلف مردم کشورمان را درگیر خود کند. تاریخ نگاران ما معتقد هستند که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران یک تاریخ زنده است چراکه اغلب خانواده‌های ای آنی مستقیم یا غیر مستقیم درگیر تبعات مثبت و منفی آن هستند.
با توجه به این اصل که جنگ تحمیلی یکی از وقایع مهم تاریخی کشورمان محسوب می‌شود، رسانه‌های ما نیز به شیوه‌های گوناگون درباره آن می‌نویسند. خبرنگار سرویس فرهنگ حماسه ایسنا هم از فرصت برگزاری نمایشگاه رسانه‌های ایران استفاده کرد و پای صحبت‌های چند فعال رسانه‌ای جنگ یا دفاع مقدس نشست.

نگاه حرفه‌ای‌ در روزنامه‌نگاری دفاع مقدس ضروری است
علی‌اصغر شفیعیان مدیر مسئول «انصاف نیوز» معتقد است که دفاع مقدس صاحبان رسانه و خبرنگاران اگر اجتهاد کنند می‌توانند خلاقیت به خرج بدهند و درباره جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بنویسند، اما متأسفانه در برخی موارد، افراد دچار خود سانسوری درباره دفاع مقدس هستند. اگر تاریخ دفاع مقدس به درستی نقد و بررسی شود، بدون شک جنبه‌های مثبت آن بیشتر از سایر ابعاد در میان جامعه نمایان خواهد شد. دفاع مقدس از پدیده‌های اجتماعی ما است که می‌تواند بیشترین توجهات را به خود جلب کند چراکه دارای بیشترین سوژه‌ها در آن هستیم. ابتکار عمل در رسانه باعث می‌شود تا مخاطبان بیشتری جذب آن شوند.  البته این را می‌دانیم که هر رسانه با توجه به خط و مشی خود از داخل و بیرون با محدودیت و ملاحظاتی روبه رو است.
این فعال رسانه‌ای با اشاره به اینکه کسی که در زمینه دفاع مقدس می‌نویسد باید نگاه حرفه‌ای داشته باشد، توضیح داد: همانطور که گفته شد این حوزه بسیار فراگیر است و محتوای زیادی دارد. نگاه حرفه‌ای و پرهیز از کلیشه‌های تکرار فضای گفت‌وگو و نقد درباره دفاع مقدس را هموار می‌کند. ما در انصاف نیوز در حد توان خود سراغ موضوعاتی می‌رویم که مغفول مانده بود یا  یا پرداختن به آن تابو بوده است. اتفاقا در کنار همین موارد بود که جنبه‌های مثبت جنگ نمایان شد.

دفاع مقدس نباید اولویت آخر رسانه‌ها باشد

در ادامه مریم علی بابایی خبرنگار و فعال رسانه‌ای در زمینه دفاع مقدس در سخنانی با تأکید بر اینکه ما با فضایی از دفاع مقدس در رسانه روبرو هستیم که مناسبتی می‌نویسند، توضیح داد: پرداختن مناسبتی به دفاع مقدس یکی از مسائلی است که رسانه آن را دنبال می‌کند. این فرایند از نگاه من اشتباه است و این گزاره را در ذهن من متبادر می‌کند که دفاع مقدس یا ادبیات پایداری اولویت آخر رسانه‌ها است.
وی خاطرنشان کرد: آن طور که من می‌دانم رسانه‌های اندکی هستند که به طور اختصاصی خبرنگار حوزه دفاع مقدس دارند. . این یکی از چالش‌های ما در زمینه روزنامه‌نگاری جنگ تحمیلی است چراکه کار درباره دفاع مقدس نیازمند دانش فنی روزنامه نگاری و اطلاعات تاریخی است. همچنین یکی از ضرورت‌های ما خبرنگاران درزمینه دفاع مقدس مرجع پاسخگو است و با وجود تعدد متولیان دفاع مقدس باعث شده تا نتوانیم به اطلاعات و آمارهای دقیق به سهولت و در کمترین زمان دست پیدا کنیم.

بابایی در پایان گفت: ما در رسانه «تبیان» به طور خاص بخشی درباره دفاع مقدس داریم که با شیوه‌های نوین، جنگ را روایت می‌کنیم. یکی از ابتکارات ما در نشر موضوعات دفاع مقدس کوتاه نویسی و بهره‌گیری از طرح‌های گرافیکی است. وقت برای مخاطب امروز یک ضرورت است و ناچاریم مطالب درباره دفاع مقدس را در برخی از موضوعات غیر تحلیلی، کوتاه بیان کنیم.

محمدرضا شاه‌حسینی از اعضای رسانه‌ای سینما پرس هم گفت: سینمای دفاع مقدس ژانری است که به انقلاب اسلامی ایران اختصاص دارد ولی از آنجایی که تمام کشورها مستقیم یا غیرمستقیم درگیر جنگ بوده‌اند، ژانر جنگ هم داریم. این دو با هم در محتوای معنوی و ارزشی متفاوت هستند. سینما به عنوان یک رسانه که بر مخاطبان اثرگذار است اکنون از ژانر دفاع مقدس فاصله گرفته است و بیشتر آثار تولیدی در حقیقت فیلم‌های جنگی محسوب می‌شوند. من در کتا «رسالت گمشده» که جایزه کتاب سال را دریافت کرده است به توضیح دقیق این موضوع پرداخته‌ام.
شاه حسینی با اشاره به چگونگی پرداختن به فرم و محتوای آثار سینمایی دفاع مقدس در مطبوعات، توضیح داد: بحث فرم و محتوا از اصولی است که باید خبرنگاران ما به آن توجه داشته باشند. سینماگران باید درباره فرم صحبت کنند و رزمندگان یا افرادی که وقایع آن دوران را از نزدیک دیده‌اند پیرامون محتوا نظر بدهند. در این میان افرادی هستند که آنها را استراتژیست فرهنگی معرفی می‌کنیم و البته محدوداند. این افراد نگاهی عمیق به تاریخ جنگ تحمیلی و مسائل مرتبط با آن دارند و به با تکنیک‌های سینما هم آشنا هستند. این افراد می‌توانند در هر دو بخش نظر بدهند.

رزمندگان نیازی به اسطوره‌سازی ندارند

در بخش دیگر این گفت‌وگو داریوش صارمی نویسنده مطبوعات و از رزمندگان دفاع مقدس و عموزاده خبرنگار شهید محمود صارمی درباره یکی از آسیب‌های رسانه‌ای دفاع مقدس بیان کرد: یکی از نکته‌هایی که در نوشتار و گفتار مسئولان باید مورد نظر قرار بگیرد، پرهیز از اسطوره‌سازی است.
وی گفت: برای برقراری ارتباط بهتر با رزمندگان دفاع مقدس که  فقط تا چند سال دیگر آنها در قید حیات هستند باید فضایی ایجاد شود که بتوانند خاطرات خود را از جنگ بیان کنند. برای نسل جوان برگزاری نشست‌های غیررسمی با حضور پیشکسوتان دفاع مقدس ضرورت دارد .
وی با اشاره به اینکه در جنگ تحمیلی تمامی اقشار مردم حضور داشتند، خاطرنشان کرد: متاسفانه در برخی از رسانه‌ها شاهدیم فقط به نقش یک نیرو پرداخته می‌شود این تک محوری حتی در سینما هم که یک رسانه است نفوذ پیدا کرده است.

خبرنگاران حوزه دفاع مقدس ساماندهی نشده‌اند

محمد محمدی خبرنگار حوزه دفاع مقدس نیز با اشاره به شیوه دسترسی به اطلاعات موثق درباره جنگ تحمیلی گفت: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس یکی از مراکز علمی و پژوهشی درباره دفاع مقدس است و خوشبختانه ارتباط خوبی با اهالی رسانه دارد. آنها اطلاعات و آمارهای موثق که فاقد طبقه بندی هستند را می‌توانند در اختیار خبرنگاران قرار بدهند. نشر اطلاعات درست برای پیشگیری از تحریف یه اصل است.
وی گفت: در زمینه دفاع مقدس باید از ادبیات مرسوم در شبکه‌های اجتماعی پرهیز کنیم. دفاع مقدس یک موج خبری نیست بلکه یک رویداد تاریخی و بی‌نظیر در تاریخ معاصر کشور ما شناخته می‌شود.

محمدی اظهار کرد: باید ضمن حفظ اصول خبرنگاری دفاع‌مقدس که تاکنون آن را زنده نگه داشته است، با روش‌هایی گرافیکی نوین هم به آن بپردازیم. باید تعارف را کنار بگذاریم، حقیقت این است که در بسیاری از رسانه‌ها به موضوع دفاع مقدس نگاه سیاسی دارند و در رویدادهای دفاع‌مقدس از بیان مفاهیم مرتبط با دفاع مقدس خبری نیست. گویا برای برخی از مدیران و سردبیران رسانه‌ها حوزه دفاع مقدس یک موضوع کم‌اهمیت. 

وی اظهار کرد: در چنین شرایطی ما خبرنگاران دفاع‌مقدس باید خودمان تشکیلاتی داشته باشیم که به طور تخصصی درباره دفاع مقدس کار کنیم. البته مجمع خبرنگاران و نویسندگان دفاع مقدس و مقاومت فعالیت می‌کند اما انتظار داریم بیشتر از این فعالیت کند. این مجمع اگر می‌خواهد در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت موثر باشد باید ابتدا خبرنگاران فعال در حوزه دفاع مقدس و ایثار و شهادت را ساماندهی کند که ما چنین موفقیتی را از این مجمع شاهد نیستیم. من به عنوان خبرنگار حوزه دفاع مقدس تنها یکی دو نفر از اعضای هیات مدیره این مجمع را می‌شناسم در حالی که مدیران چنین مجمعی باید متشکل از کسان فعالان حوزه دفاع مقد باشند البته این انتقادات چند بار توسط خبرنگاران دیگر منتقل شده است و امیدوارم شاهد اقدام موثری از سوی مجمع مذکور باشیم.     
انتهای پیام