پس از توليد و پخش برنامه‌هايي چون «نقد سه» و «نقد اول» با هدف تحليل و بررسي ساختار و محتواي سريال‌هاي مطرح تلويزيوني، شبكه تهران نيز با ساخت برنامه «نگاهي ديگر» در قسمت نخست خود به نقد سريال «رسم عاشقي» پرداخته است. به گزارش خبرنگار راديو ـ تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سريال «رسم عاشقي» كه در ماه مبارك رمضان به كارگرداني سعيد سلطاني از شبكه تهران پخش شده بود، بازيگراني چون سروش صحت، مينا جعفرزاده و ستاره اسكندري را به ايفاي نقش گرفته بود. برنامه «نگاهي ديگر» با اجراي كامران ملكي، شاهد حضور محمود عزيزي (بازيگر و مدرس دانشگاه)، عبدالرضا فريدزاده (منتقد)، اسماعيل عفيفه (تهيه كننده) و سعيد رحماني (فيلمنامه نويس) بود. در ابتداي اين ميزگرد، سيد سعيد رحماني با بيان اين كه در نگارش متن اين سريال، علاوه بر الزامات دراماتيك ملزم به رعايت الزامات ديگري از قبيل مسائل سياسي ـ اجتماعي آن مقطع تاريخي بوده است، يادآور شد: اين الزامات مرا مجاب مي‌كرد كه شخصيت‌هايي خلق كنم تا پاسخگوي شرايط سياسي - اجتماعي زمان باشند. براي من هميشه سوال بود كه مردم در آن زمان با توجه به زمينه‌هاي اعتقادي و اجتماعي چگونه عمل مي‌كردند همزمان با نگارش متن اين سريال كتابهاي بسياري مطالعه كردم و به اين نتيجه رسيدم كه مردم در آن زمان حركات خودجوشي انجام مي‌دادند و آن مقطع انرژي ويژه‌اي در مردم ايجاد كرده بود. فريدزاده نيز با اشاره به شتاب‌هاي موجود در نگارش فيلمنامه، خاطرنشان كرد: همين مساله كه مي‌توان كار را در موقعيت‌هاي ديگري غير از ماه رمضان پخش كرد، گواهي بر اين ادعاست. در «رسم عاشقي» به واقعيت تاريخي توجهي نشده و اين حقيقت تاريخي است كه مدنظر قرار گرفته است اگر چه برخي قسمت‌هاي سريال كاستي‌هايي وجود دارد اما روي واقع‌گرا در اين كار درست از آب درآمده است. وي تصريح كرد: تيم كاري سريال «رسم عاشقي» اگر فرصت بيشتري داشتند، مي‌توانستند بهتر كار كنند. در حال حاضر برخي سريال‌ها از تلويزيون پخش مي‌شوند كه مدعي به تصوير كشيدن واقعيت تاريخي هستند، اما حتي در پوشش لباس مردم آن مقطع نيز كارشان غلط از آب در مي‌آيد. به اعتقاد فريد‌زاده نويسنده، كارگردان و ساير عوامل سازنده سريال مناسبتي «رسم عاشقي» مي‌دانستند كه هنر در صورتي واقعي است كه ما به ازاي واقعي در آن رعايت شود. وي در عين حال گفت: در اين سريال تنها شخصيت‌هاي اصلي را مي‌بينم و از مردم خبري نيست. اسماعيل عفيفه، تهيه‌كننده اين سريال كه مجموعه‌هايي چون «پس از باران» و «خانه‌اي در تاريكي» به كارگرداني سعيد سلطاني، نيز به همت وي بر روي آنتن رفته است، در پاسخ به صحبت فريد‌زاده متذكر شد: از آن جا كه قصه‌اي را روايت مي‌كنيم كه متعلق به چند شخصيت اصلي است، خط روايي ما بايد حول همين چند شخصيت بگردد. فريدزاده اظهار كرد: در اين سريال جامعه را مشاهده نمي‌كنيم و همين باعث نقايصي دركار شده است. درست است كه بايد روي شخصيت‌هاي اصلي تمركز كنيم، اما خالي كردن لوكيشن‌ها از ديگر مثل بوم خالي نقاشي مي‌ماند. در ادامه اين برنامه محمود عزيزي، يادآور شد: در ساختار اين قصه تنها چند مكان را مي‌بينيم. برخي از اين لوكيشن‌ها بيانگر موقعيت‌هاي والاي سياستگذاران جامعه در آن مقطع هستند. آنها مثل امواج مضاعف قصه هستند روي ‌آن نمي‌ايستيم تا ببينيم با چه فركانسي مي‌توان آنها را گرفت. و تنها از آنها عبور مي‌كنيم. به اعتقاد عزيزي مخاطب اين قصه آدم‌هاي معمولي هستند كه اوقات فراغت را پاي چنين سريال‌هايي مي‌نشينند. وي اظهار كرد: دربافت دراماتيك كار دو تا ستون فقرات را مي‌بينيم. كه يكي از آنها شخصيت ابراهيم خان و ديگري آقا يوسف است. يوسف خود زيرمجموعه فكر حالم است و شكلي از نگاه حاجي را در اين محله به قاعده يوسف مي‌بينيم. يوسف نماد آدم‌هاي كوچه و بازار است. در عين حال لابه‌لاي اين قضايا آدم‌هايي را مي‌بينيم كه لازم نيست بدانيم از كجا آمدند و به كجا مي‌روند. اينها تنها پيام آوران هستند و موتور اصلي كار به حساب نمي‌آيند. اين بازيگر و مدرس دانشگاه تصريح كرد: «رسم عاشقي» قصه‌اي را روايت مي‌كند كه اي كاش از راديو پخش مي‌شد و به لحاظ تصويري شخصيت‌هاي تنها لباس‌هاي زيبا پوشيده بودند. وي گفت: به طور كلي نمي‌توانم با اين سريال‌ها ارتباط برقرار كنم و چند قسمت از سريالهاي دنباله‌دار را ببينم. رحماني در پاسخ به سوال كامران ملكي در خصوص تطهير جاهل‌ها در «رسم عاشقي » خاطر نشان كرد: قصد من اين كار نبوده است. در نسخه ابتدايي از فيلمنامه اين سريال، شخصيت اصلي جايگاه و پيچيدگي‌هاي خاصي داشت ولي با توجه به مدت زمان اندك ديديم كلنجار رفتن با اين شخصيت دشوار است. مي‌خواستيم شخصيت اصلي سريال (يوسف‌خان) به طبقه خاصي تعلق نداشته باشد تا مخاطب از ديد بي‌طرف او قصه را بشناسد. وي ادامه داد: اين جاهل‌ها به مفهوم واقعي جاهل نيستند و در خلق شخصيت آنها تحريف كرده و تخيل را با آن آميختم. به هيچ وجه قصد نداشتم فرهنگ باطل اين شخصيت‌ها را ترويج كنم، اما شرايط ناگريزي براي خلق شخصيت يوسف داشتم كه ناخودآگاه كلاه مخملي از آب درآمد. عفيفه نيز در ادامه با بيان اين كه مي‌توان از دو زاويه به جاهل‌ها نگاه‌كرد، اظهار داشت: از زاويه دراماتيك جاهل‌ها آدم‌هاي نترسي هستند و غيرت و تعصباتي دارند كه خوراك خوبي براي سينما محسوب مي‌شوند به همين دليل است كه در تاريخ مختصر سينماي ايران جاهل‌ها انقدر سوژه شدند. از زاويه ديگر، اين آدم‌ها در تاريخ سياسي ما نقش منفي داشتند. ما قصد نداشتيم در رسم عاشقي شخصيت جاهل‌ها را تطهير كنيم واز زاويه نخست به اين شخصيتها نگاه كرديم. وي در پايان خاطر نشان كرد: جاهل‌ها آدم‌هاي مهجوري هستند و نبايد آنها را قهرمان كارهاي نمايشي كرد. آنها در تاريخ معاصر مانقش ضد مردمي داشتند و مرحوم علي حاتمي نيز در سريال « هزار دستان » اين وجه را به تصوير كشيدند. انتهاي پيام