ايلخانان مهر را به زبان مغولي «دامگا» مي‌ناميدند. اين واژه در ميان مردم عرب زبان و نيز به زبان ايرانيان «تمغا» تلفظ شد. تمغا را اگر با آب طلا منقوش مي‌كردند، به آن «آلتون تمغا» و چنانچه نقش آن با شنجرف يا مركب سياه بود، به آن «آل تمغا» و «قراتمغا» مي‌گفتند. به گزارش بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محمدجواد جدي ‍ـ محقق و خط شناس ـ در مقاله‌اي با عنوان «مهر، سكه و سير تكاملي خط و خوشنويسي در عصر ايلخاني» آورده است: تمغا معناي خراج و باج نيز دارد و از اين روي به مهري كه پس از گرفتن باج و خراج بر اجناس مي‌زدند نيز اتلاق مي‌شد و تمغاچي به كسي گفته مي‌شد كه از اجناس باج گرفته و بر آنها مهر زند. اين مقاله مي‌افزايد: نمونه‌هايي از نقش مهرهاي پادشاهان مغول مربوط به گيوك، ارغون، الجايتو و سلطان ابوسعيد بهادر در دست است و قديمي‌ترين مهر از سلسله ايلخانان ايران كه تاكنون شناسايي شده است، به خط چيني و متعلق به ارغون بوده و معني آن «خاتم نيابت سلطنت و ‌آرام بخش ملتها» بوده است. جدي ادامه مي‌دهد: واژه «يرليق» به معناي فرمان و حكم مي‌باشد و در جامع التواريخ آمده است: تا پيش از پادشاهي غازان رسم در ديوان بر اين بود كه چون «يرليق» نوشته مي‌شد، بر آن تمغا مي‌زدند و كليد تمغاهاي بزرگ در دست بيتكچيان بود، ولي غازان اين اختيار را از آنان گرفت و كليد تمغاها را در خزانه پادشاهي گذاشت. در بخش ديگري از اين مقاله آمده است: تا اين زمان، يرليق‌ها فقط همين كه به تمغاي بزرگ مي‌رسيد، صادر مي‌شد؛ ولي غازان رسم نويي براي اين امر جاري ساخت. به اين معنا كه دستور داد اولا جز در حالت هشياري هرگز مطلب و سخني را كه درباره آن بايد فرماني صدور يابد، به عرض او نرسانند، در ثاني آنكه تهيه سواد فرمانها را به عهده امرا محول نمود؛ تا به اتفاق بيتكچيان مغول، لفظ به لفظ برخوانده، به محل عرض رسانند؛ تا اگر اصلاحي بايد، به قلم مبارك فرمايند! انتهاي پيام