همايش ملي « سيره سياسي پيامبر اكرم(ص) » صبح امروز دوم اسفند ماه در دانشگاه امام صادق(ع) آغاز به كار كرد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، دكتر محمد پزشكي در اولين روز از همايش ملي «سيره سياسي پيامبر اكرم(ص)» در تشريح شيوه فهم سيره سياسي پيامبر (ص) اظهار داشت: « خداوند به مسلمانان پيروي از پيامبر خود را سفارش كرده و فرموده است "براي شما در اقتداي به رسول خدا سرمشقي نيكوست". اما سوال اساسي براي هر مسلمان در اين زمينه آن است كه چگونه مي‌توان پيامبر(ص) را سرمشق خود قرار داد و از او پيروي كرد؟ پاسخ به اين پرسش آن چنان مهم و اساسي است كه توجه مسلمانان همه نسل‌ها را در تمامي حوزه‌هاي فردي و اجتماعي عميقا به خود جلب كرده است. از اين رو براي مسلمانان سخنان بر جاي مانده از پيامبر(ص) كه به حديث معروف‌اند و نيز زندگي و اعمال روزمره ايشان كه سنت خوانده مي‌شود مهمترين منابع تنظيم زندگي را تشكيل مي‌دهند.»
وي افزود: « نبايد از اين امر كه مسلمانان در لزوم تبعيت از پيامبر همدستان هستند چنين پنداش كه آنها در فهم و تفسير سنت پيامبر(ص) يكسانند. مسلمانان همچنين در شيوه الگوبرداري از آن حضرت و مسائلي كه بايد مورد پيروي قرار گيرند، گاها همفكر نيستند. وجود اين اختلاف‌هاست كه مسلمانان زمان ما را با اين پرسش مواجه مي‌كند كه چگونه مي‌توان پيامبر(ص) را سرمشق خود قرار داد و از او پيروي كرد؟»
پزشكي، اظهار داشت: «مسلمانان عصر حاضر دغدغه پيروي از پيامبر(ص) را دارند اما در فهم و تفسير رفتار سياسي آن حضرت راه‌هاي مختلف و گاه متضادي را پيشنهاد مي‌كنند. منشا اين اختلافات متنوع است. به عنوان نمونه برخي از اين اختلافات ناشي از اختلاف عقيده مسلمانان در دين‌شناسي است. اين‌كه دين ذاتيات و عرضياتي دارد يا خير؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ پرسش مزبور عرضيات دين كدام است و ذاتيات آن كدام؟ يكي از مسائل دين شناختي مورد اختلاف مسلمانان معاصر است. نمونه ديگر تفاوت برداشت مسلمانان درباره اقلي و اكثري بودن دين و قلمروي آن است؛ اين‌كه آيا دين تنها عرصه خصوصي را در برمي‌گيرد؟ يا عرصه عمومي را؟ و در صورت اخير آيا تنها جامعه مدني را شامل مي‌شود كه حسبيات خوانده مي‌شود يا علاوه بر آن شامل حوزه سياست نيز مي‌شود؟ و همچنين اين مساله اساسي كه آيا اساسا دين ماهيتي قدسي دارد يا اين كه موجوديتي تاريخي است؟ تنها نمونه‌هاي اندكي از تفاوت‌هاي دين شناختي مسلمانان معاصر هستند.»
وي خاطرنشان كرد: «پيامبرشناسي و مسائل مربوط به نبوت عامه و به ويژه نبوت خاصه از ديگر سرچشمه‌هاي اختلاف عقيده مسلمانان دوران معاصر است كه در نحوه فهم سيره سياسي پيامبر بزرگ اسلام تاثيرگذار است. مسايلي مانند اين مساله كه خاتميت پيامبر را چگونه بايد تفسير كرد؟ و آن‌كه آيا خاتميت صفتي است كه متعلق به شخصيت حقيقي پيامبر است يا اين‌كه صفت مربوط به شخصيت حقوقي او؟ و مساله بسيار اساسي‌تر اين‌كه گوهر پيامبري اصولا به چه معناست؟ تنها نمونه‌هاي ناچيزي از اختلاف عقيده مسلمانان معاصر در زمينه پيامبرشناسي است. بنابراين پيش‌فرض‌هاي دين شناختي و پيامبرشناختي مسلمانان در شيوه فهم و تفسير رفتار سياسي پيامبر براي دوران معاصر تاثير مستقيم دارند.»
دكتر پزشكي ادامه داد: «گر چه بررسي مفروضات دين شناختي و پيامبرشناختي بر شيوه‌هاي الگوبرداري مسلمانان به صورت مستقيم تاثير مي‌گذارند اما مقاله حاضر به بررسي مسائل دين‌شناختي و پيامبرشناختي فوق و چگونگي تاثيرگذاري آنها بر سيره‌شناسي پيامبر نمي‌پردازد. بلكه موضوع مورد علاقه آن، دسته ديگري از مسايل هستند كه مربوط به مفهوم سيره سياسي پيامبر و چگونگي بسط آن زمان معاصر مي‌باشند. به عبارت ديگر اين مقاله به بررسي آن پرسش‌هايي مي‌پردازد كه از ديدگاه فلسفه تاريخ و فلسفه علوم اجتماعي به صورت مستقيم با مساله سيره و تاريخ اسلام مربوط مي‌شوند.»
وي افزود: «علاوه بر اين پاره‌اي از مسائل به امكان شناخت تاريخ صدر اسلام در دوره معاصر مربوط مي‌شود، همچنين مي‌توان مسايلي در ارتباط با امكان بررسي تعليلي، تحليل يا تفسيري تاريخ صدر اسلامي را در زمره مسايل سيره‌شناختي معاصر مسلمانان نام برد. به همين ترتيب مساله توليد معنا از داده‌هاي تاريخ صدر اسلام را در زمره مسايل سيره‌شناختي معاصر مسلمانان نام برد. به همين ترتيب مساله توليد معنا از داده‌هاي تاريخ صدر اسلام يا تفسير اعمال و رفتار پيامبر، اصحاب و مسلمانان صدر اسلام از مسايل بسيار مهمي هستند كه با سيره شناسي سياسي پيامبر ارتباط مي‌يابند. در نهايت اين مساله كه اساسا فهم سيره سياسي پيامبر امري تاريخي است يا فراتاريخي به صورت مستقيم در چگونگي فهم رفتار سياسي پيامبر براي مسلمان امروز داراي اهميت اساسي است.»
به گزارش ايسنا، در ادامه اين همايش دكتر اصغر افتخاري اظهار داشت: «از آنجا كه بنياد اصلي هر نظام سياسي را مقوله‌ي حاكميت نشان مي‌دهد، پرسش از چيستي و اصول حاكم در مقام عمل آن، سوالي محوري و اساسي در حوزه‌ي فلسفه‌ي سياسي به شمار مي‌آيد كه لازم مي‌آيد در گفتمان‌هاي مختلف بدان پرداخته شود. گفتمان سياسي اسلام از آنجا كه مبناي تعريف و تاسيس جمهوري اسلامي قرار دارد، از اين حيث مي‌تواند مورد بررسي قرار گيرد و از رهگذر استخراج پاسخ فوق، در هر دو سطح «نظر» و «عمل» به كمك نظريه‌پردازان و سياستمداران در كشور بيايد. امتياز اين رويكرد، بومي بودن آن است كه مي‌تواند نتايج تحقيق را در عرصه‌ي سياست عملي، كاربردي سازد.»
انتهاي پيام
نظرات