بهاء‌الدين خرمشاهي شامگاه گذشته در محل پانزدهمين نمايشگاه بين‌المللي قرآن كريم از «تأثير قرآن بر حافظ» گفت. به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، خرمشاهي در اين‌باره اظهار داشت: قرن هشتم هجري قمري، قرن شگفت‌آوري است. حافظ در فاصله‌ي دو خونخوار تاريخ يعني چنگيز و هولاكو پديد مي‌آيد و چشمه‌ي آب حياتي است در ظلمات. از سويي مورخان حيران مانده‌اند كه چگونه در جهان اسلام پس از يك قرن از حمله‌ي وحشيانه، نشاط علمي بزرگي پديد مي‌آيد. اين قرآن‌پژوه و حافظ پژوه از اين قرن به‌عنوان قرني پرنشاط ياد كرد و افزود: در اين قرن دو رشته اوج گرفته؛ يكي بلاغت است و ديگري علوم قرآني. خرمشاهي در ادامه به معناي واژه‌ي حافظ پرداخت و تصريح كرد: اين روشن است كه حافظ ، حافظ قرآن بوده؛ اما باستاني پاريزي گفته، حافظ به‌معناي خوش‌خوان است. به هر روي، حافظ به هر دو معنا شناخته شده است. او تأثير قرآن را بر حافظ دو گونه دانست و گفت: قرآن بر حافظ دو گونه تأثير داشته؛ يكي تأثير آيات قرآن كريم است و در اين‌باره مثال‌هاي فراواني از غزليات حافظ هست. اين پژوهشگر با اشاره به «از كوچه‌ي رندان» اثر عبدالحسين زرين‌كوب، ادامه داد: ديگر اين‌كه مرتضي ضرغام‌فر در دهه‌ي 40، «حافظ در قرآن» را نوشته است. همچنين هيبت سجادي به «تأثير قرآن بر نظم فارسي» پرداخته است و درواقع تحقيقات بسياري در اين حوزه انجام شده‌اند؛ اما آن‌چه كم‌تر درباره‌ي آن سخن گفته‌اند، تأثير ساختار قرآن بر حافظ است. سبك قرآن، سبك شگفت‌آوري است. مستشرقان مي‌گويند كه اين سبك گسست و پيوند است؛ اما مي‌توان گفت، سبك قرآن به‌جاي اين‌كه خطي باشد، حجمي و دايره‌يي است؛ گويي شكل و سبك قرآن، حلقه‌حلقه و شاخه‌شاخه در هم پيش مي‌رود. اين مترجم قرآن يادآور شد: سبك سروده‌هاي حافظ از قرآن كريم تأثير پذيرفته؛ چون حافظ ، 40، 50 سال با قرآن كريم انس داشته و خودش به قرآني كه در سينه دارد، قسم ياد مي‌كند. نويسنده‌ي «چهارده روايت» در ادامه به توضيحي درباره‌ي بيت معروف «عشقت رسد به فرياد گر خود بسان حافظ / قرآن زبر بخواني در چهارده روايت» پرداخت و تصريح كرد: احمد شاملو علي‌رغم اين‌كه تصحيح خوبي از حافظ به دست نداده؛ اما اين بيت را درست خوانده است. درواقع حافظ در اين بيت مي‌گويد، اگر قرآن را همانند حافظ در چهارده روايت بخواني، عشقت رسد به فرياد و تأكيد بر اين است. درواقع اين عشق به فرياد مي‌رسد؛ البته عشق الهي؛ عشق مجازي كه به چنين بياني نياز ندارد. خرمشاهي در پايان سخن خاطرنشان كرد: در عين حال كه حافظ ، ابيات را در غزل‌هاي خود مستقل كرده است، مي‌توان سير خط روايي را در غزل‌هايش ديد. او در پاسخ به پرسشي درباره‌ي سبك‌شناسي قرآن كريم بر اساس نظريه‌هاي ادبي نيز گفت: ما در سبك‌شناسي قرآن مي‌توانيم از سويي آن را با احاديث بسنجيم و از سويي ديگر با شعرهايي كه از شعر جاهليت باقي مانده‌اند. به زعم من، قرآن از همه‌ي سبك‌شناسي‌هاي ادبي سرفراز بيرون مي‌آيد و مي‌توان از نظريه‌هاي ادبي براي سبك‌شناسي قرآن استفاده كرد. خرمشاهي در پايان با استناد به گفته‌اي از غلامحسين ابراهيمي ديناني، گفت: بزرگ‌ترين مفسر قرآن در فرهنگ ايران، حافظ است. انتهاي پيام