کاوش‌های باستان‌شناختی منجر به شناسایی 120 اثر به شکل بنا، قبرستان و محوطه از هزاره سوم پیش از میلاد تا دوره قاجاریه و پهلوی اول در دهستان سردشت بخش مرکزی بشاگرد شد.

به گزارش ایسنا، «سمیه پودات»، سرپرست گروه باستان‌شناختی این منطقه هدف از این بررسی را شناسایی محوطه‌ها و آثار پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی دهستان سردشت از بخش مرکزی شهرستان بشکرد «بشاگرد»، مشخص شدن تعداد آثار و محوطه‌های مربوط به هریک از دوره‌های نام برده، روشن شدن وضعیت پراکندگی آنها و سرانجام تهیه نقشه باستان‌شناسی منطقه تحقیق اعلام کرد.

وی گفت: محوطه‌های پیش از تاریخی منطقه، بر فراز تپه‌های محصور بین کوه‌ها یا در دامنه کوه‌های مرتفع قرار دارند. در اغلب آنها قبوری از دوران پیش از تاریخی و تاریخی به شکل سنگ چین منظم و در ابعاد بسیار بزرگ و طویل دیده می‌شوند، ابعاد این محوطه ها، گاه کوچک و گاه در مقایسه با بسیاری محوطه‌های دیگر دوران تاریخی و اسلامی، نسبتاً بزرگ است .

این باستان‌شناس افزود: محوطه‌های شناسایی شده در بخش‌های جنوبی دهستان سردشت از مهمترین محوطه‌های هزاره سوم پیش از میلاد هستند که ابزار و دورریزهای سنگی هم در این محوطه‌ها، یافت شده که احتمالاً متعلق به دوران مس سنگی هستند .

وی با اشاره به محوطه‌های تاریخی گفت: بسیاری از محوطه‌های دوران تاریخی در حاشیه سرشاخه‌های رودخانه پشتگر، حاشیه رودخانه شَه‌باوِغ (شه بابک)، رودخانه سردشت و رودخانه‌های دیگر منطقه خصوصاً در شرق دهستان سردشت در حاشیه رودخانه جگین و شاخه‌های فرعی آن، وجود دارند. اغلب محوطه‌های تاریخی تاکنون شناسایی شده، تک دوره‌ای نیستند. در بسیاری از آنها سفال پیش از تاریخی و سفال یا سازه‌های اسلامی ( مثل پی‌دیوارها، جوهون، انبارهای خرما و قبور ) هم دیده می‌شود.

پودات اغلب محوطه های شناسایی شده را متعلق به دوران اسلامی دانست و افزود: این محوطه‌ها بیشتر به شکل گورستان هستند. در اغلب محوطه‌های تاریخی، آثاری ( سفال، پی دیوار، قبر، ... ) هم از دوران اسلامی دیده می‌شود که این مسأله، نشانگر استمرار فرهنگی در این منطقه است که حتی در گورستان‌ها و سنت‌های تدفین نیز دیده می‌شود.

وی با اشاره به این نکته که قبور دوران پیش از تاریخ تا دوران متأخر اسلامی در کنار هم و حتی گاهی بر روی هم دیده می‌شوند،اظهار کرد: قبور اسلامی در بشاگرد اغلب به صورت بلوک‌های خانوادگی یا طایفه‌ای است که به آنها «هریره» می‌گویند و اغلب به شکل مدور و گاهی بلوک‌های بسیار بزرگ مستطیلی شکل با تعداد بیشتری قبر نسبت به «هریره‌های» مدور هستند.

وی از دیگر اشکال شناسایی شده استقرارهای فرهنگی در منطقه، علاوه بر محوطه‌ها و گورستان‌ها، به زیارتگاه‌ها، استحکامات دفاعی، انبارهای غله و خرما و دیگر سازه‌های مربوط به کشاورزی (مخازن ذخیره آب و کانال‌های آبرسانی) اشاره کرد.

این باستان‌شناس در ادامه بیان کرد: با توجه به اینکه شهرستان بشاگرد بخش وسیعی از شرق استان هرمزگان را دربرمی گیرد و در همسایگی استان‌های مهمی چون کرمان در شمال و سیستان و بلوچستان در شرق آن قرار گرفته و نیز از جنوب به واسطه شهرستان جاسک به دریای عمان و خلیج فارس می‌پیوندد، بررسی‌های باستان‌شناختی و شناخت وضعیت تاریخی- فرهنگی آن در دوران گذشته، و به تبع آن روشن شدن ارتباطات محوطه‌های منطقه بشاگرد (بشکرد) با استقرارهای حوزه فرهنگی هلیل رود- جازموریان، ضروری تشخیص داده شد تا از رهگذر این بررسی‌ها و مطالعات و روشن شدن وضعیت ارتباطی و برهم کنش‌های استقرارهای این حوزه فرهنگی مهم، بتوان نقش منطقه بشاگرد را در میانه این حوزه و به این ترتیب وضعیت بخش مهم و وسیعی از منطقه جنوب شرق کشور را در ادوار گذشته مشخص کرد.

وی افزود:پس از تمام بررسی ها و مطالعات انجام شده در منطقه و مطالعه یافته های سطحی محوطه های شناسایی شده آن در دهستان سردشت، وجود رابطه بین منطقه سردشت و دیگر نقاط حوزه فرهنگی جنوب شرقی ایران – حوزه هلیل رود-جازموریان – از جمله شهر سوخته، تپه بمپور، تپه یحیی، تل ابلیس، شهداد و محوطه های کمتر معرفی شده این حوزه، در شرق و شمال بشکرد، اثبات و محرز شد.

به گفته پودات، شباهت یافته‌هایی که در سالیان اخیر در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان شناختی شهرستان‌های میناب (مغ بریمی یا نخل ابراهیمی ) و رودان ( تم مارون و تم سید دو مورون ) درغرب و شمال غرب بشکرد، به دست آمد یافته های فرهنگی بشکرد، غیرقابل انکار است.

این باستان شناس گفت :با در نظرگرفتن موقعیت جغرافیایی بشکرد در میانه این حوزه فرهنگی، نقش ارتباطی غیر قابل انکار بشکرد را در هزاره سوم پیش از میلاد تا دوران اسلامی در حوزه فرهنگی جنوب شرق به خوبی می‌توان دریافت و بدون تردید می‌توان گفت که بشکرد حلقه مهمی در زنجیره ارتباط فرهنگ‌های حوزه هلیل رود – جازموریان در جنوب شرق ایران است.

انتهای پیام