ستاره امینیان، نویسنده و کارگردان نمایش «مستاجر» از آثار حاضر در سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر است، او که متن نمایشنامه «مستاجر» را از رمان رولان توپور برداشت کرده است، درباره نوع مواجهه‌اش با این اثر ادبی به ایسنا گفت: «به رمان «مستاجر» رولان توپور می‌توان از زوایای مختلفی نگاه کرد و هنگامی که من این رمان را مورد مطالعه قرار دادم، برای این که بتوانم آن را در قالب نمایشی دربیاورم تغییراتی را در متن و شیوه اجرا به منظور اجرا صورت دادم.»

او با اشاره به این که قهرمان نمایش «مستاجر»، موقعیتی است که شخصیت‌ها در آن گرفتار شده‌اند، اضافه کرد: «نکته مهمی که در رمان «مستاجر» و در «یادداشت‌های زیرزمینی» داستایفسکی وجود دارد و من از آن‌ها به عنوان نقاطی مشترک برای نمایشنامه «مستاجر» استفاده کردم، بحث اخلاق‌گرایی است که فلاسفه‌ای چون نیچه، فوکو و اسپینوزا درباره‌اش صحبت کردند. برای نمونه در نگاه فوکو اشاره به این می‌شود که اخلاق راهی برای تثبیت جایگاه قدرتمندان شده است و چنین تفکری در دیالوگ‌های رمان «مستاجر» با همزادش که از رمان داستایفسکی آمده قابل تامل است. انگار ترلکوفسکی خود نمی‌داند که باید تابع چه شرایطی باشد و در یک وضعیت نامشخصی گرفتار شده است.»

کارگردان نمایش «مستاجر» که در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر حضور دارد، درباره نسبت میان جبر و اختیار در این اثر نمایشی گفت: «جبرگرایی همیشه وجود دارد. چنان که اگر امروز من در مناطقی مثل سوریه و یا هر منطقه جنگ زده‌ای باشم، همان راهی را می‌روم که مردمان آن جا انجام می‌دهند و حتی شاید اسلحه دست گرفته و می‌جنگیدم. بنابراین شرایط و موقعیت است که انسان را در یک موقعیت دیالکتیکی قرار می‌دهد. در این زمانه رادیکال هر کسی بر مبنای موقعیت خود تصمیم می‌گیرد و به همین دلیل مثلا نمی‌توانیم درباره تراژدی زمانه ما یعنی مهاجرت به راحتی قضاوت کنیم و این رابطه میان موقعیت و انسان در رمان «مستاجر» هم مشاهده می‌شود.»

ستاره امینیان درباره ارتباط ترلکوفسکی با همزاد خود در «مستاجر» گفت: «هنگامی که شخصیت از جهان طبیعی خود خارج می‌شود به ناچار سراغ همزادی برای خود می‌گردد که فکر می‌کند شجاعت بیشتری دارد اگر چه آن همزاد از خود شخص درآمده و در نهایت از هم پاشیده می شود.»

وی افزود: «برای من یکی از نکات مهم رمان «مستاجر» وجه گروتسگ آن بوده که رولان توپور به خوبی از آن استفاده کرده و برای من خیلی جالب بود که مخاطبان نمایش «مستاجر» در برخی موقعیت‌ها می‌خندیدند و این خنده همراه با وحشت مخاطب همان گروتسگ است.»

این نویسنده و کارگردان که پیش از این نمایش «ای وای های» را کارگردانی کرده بود، درباره انتخاب فضاسازی و شکل طراحی در نمایش «مستاجر» گفت: «به طور قطع طراحی‌ها و فضاسازی‌ها و متن در خدمت هدفی مشترک از قرار گرفتن مخاطب در موقعیت شخصیت‌ها بوده است و از انتخاب لباس تا شکل فضای صحنه برای مخاطب یادآور جهانی است که شخصیت‌ها به سر می‌برند. خیلی از عناصر طراحی‌ها در نمایش «مستاجر» به شکلی ساده و آشنا برای مخاطب درآمده که در عین حال نشان دهنده موقعیتی است که آدم‌ها در آن گرفتار آمده‌اند.»

کارگردان نمایش «مستاجر» در پاسخ به این که چه پیشنهادی برای برگزاری بهتر جشنواره تئاتر فجر دارد، عنوان کرد: «من خیلی دوست داشتم فضایی در جشنواره تئاتر فجر فراهم می‌شد که هم من بتوانم آثار بیشتری از کشورهای دیگر را ببینم و هم میهمانان خارجی بتوانند به تماشای اثر من بیایند، چرا که از طریق تبادل اطلاعات و مشاهداتی این چنینی است که تئاتر ما رشد خواهد کرد.»

انتهای پیام