به گزارش ایسنا، محمدظاهر فایز دانشجو دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات غنایی در رساله خود به "بررسی و تحلیل جنبه‌های غنایی در شعر معاصر افغانستان با تکیه بر آثار پنج تن از شاعران مشهور" پرداخته است.
شعر و ادبیات فارسی از سده‌های گذشته تا کنون دارای انواع و اقسامی بوده که ادبیات غنایی از میان انواع حماسی، نمایشی، تعلیمی و عرفانی به عنوان یک نوع مهم نقش اساسی خود را بازی کرده که بیشتر بر پایه عناصری چون احساسات، عواطف، خیال، منش‌های فردی، درون‌گرایی، ناخودآگاهی ذهنی، آفرینش‌گری و زیبایی استوار است.
مطابق این تحقیق شعر غنایی با داشتن این عناصر طوری از سایر انواع ادبی قابل تفکیک است که بیشترین استفاده را از سایر انواع ادبی دارد و بیشتر با احساسات و عواطف شخصی در همراهی با خیال، تجربه‌های شاعر را در قبال رویدادهای ذهنی و جهان واقع بازتاب می‌دهد.
بنابراین شعر معاصر افغانستان که با تحول و دیگرگونی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از حالت کرخت و یکنواختی درباریان سده‌های گذشته فاصله گرفته است، از یک طرف در برابر رویدادها و وقایع تلخ و شیرین اجتماعی بی‌تفاوتی اختیار نکرده و از طرف دیگر بیشترین بازتاب احساسات و عواطف فردی را در قبال بسیاری از مسائل روز افغانستان به عهده دارد، که پیامد این‌چنین مسائل بیش از هر مسئله‌ای منجر به فربه شدن جنبه‌های غنایی در شعر معاصر افغانستان است.
این پژوهش جنبه‌های غنایی در شعر معاصر افغانستان را که شامل چگونگی سبک و زبان شاعرانه و کارایی تمام عناصر شعر غنایی می‌شود در شعرهای شاعرانی مانند خلیل‌الله خلیلی، واصف باختری، قهار عاصی، محمد شریف سعیدی و زهرا حسین زاده مورد نقد و تحلیل قرار می‌دهد. از یک طرف جنبه‌های غنایی را از دریچه دو شاهراه مهم عشق و نفرت که شامل انواع عاشقانه‌ها، مدیحه‌ها، هجویه‌ها، حبسیه‌ها، مفاخره‌ها، طنزیه‌ها، مرثیه‌ها، شکوائیه‌ها، انتقادها و... می‌شود، ارزیابی می‌کند. همچنین از طرف دیگر نحوه ایجاد این شگردهای ادبی را در ارتباط با دو مقوله زمان و مکان تبیین می‌کند تا رویدادهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و چگونگی برانگیختن احساسات و عواطف شاعران مورد بحث بیشتر روشن شود و آثار شاعران نیز با تمسک به نظریه‌ها و تئوری‌های جدید ادبی، روانشناختی و جامعه‌شناختی بازکاوی شود، که چه قضایا، موضوعات و رویدادهایی سبب بروز شعرهای غنایی با تمام جنبه‌های آن در شعر معاصر افغانستان شده است.
این رساله با راهنمایی دکتر اسحاق طغیانی در دانشگاه اصفهان دفاع شده است.
انتهای پیام
نظرات