عباس قنبری عدیوی به ایسنا می‌گوید: نوروز به‌عنوان یکی از سنت‌های ریشه‌دار فلسفی، فرهنگی، اجتماعی، ادبی و تاریخی در فرهنگ ما ایرانیان مطرح است و آیین‌های مربوط آن نیز برخاسته از رابطه انسان و طبیعت است؛ یک سوی نوروز ماییم و سوی دیگر آب و آسمان و طبیعت یا به عبارتی همه آفریدگان پروردگار.
او ادامه می‌دهد: بر این اساس می‌توان نوروز را یک سنت یکتا پرستانه مبتنی بر عقلانیت دانست که به واسطه دگرگونی زمان و زمین، ضرورت نو شدن و نوگرایی را به انسان هم یادآور می‌شود.
این عضو انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی معتقد است که سه جشن مهرگان، سده و نوروز در فرهنگ ایرانیان از اهمیت خاصی برخوردارند و دلیل آن هم پیوند این جشن‌ها با زیست طبیعی وابسته به کشاورزی است.
قنبری عدیوی، خاطرنشان می‌کند: هر سه این جشن‌ها به‌نوعی آیین سپاسگزاری از ایزد یکتاست، ازاین‌رو می‌توان گفت که آیین‌های نوروزی مهم‌ترین و اساسی‌ترین جشن‌های ایران باستان هستند.
او می‌گوید: برخلاف تصور عامه جشن نوروز با اول فروردین شروع نمی‌شود. جشنی که امروزه به «چهارشنبه‌سوری» معروف است و در قدیم، هم‌زمان با سیصد و شصتمین روز سال برگزار می‌شده، آغازگر آیین‌های نوروزی است و این آیین تا سیزدهمین روز فروردین ادامه دارد.
عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تصریح می‌کند: سیزدهمین روز هر ماه، روز تیشتر یا الهه باران است و در گذشته مردم سیزدهمین روز هر ماه را همراه با جمع و بیرون از خانه، در دل طبیعت می‌گذرانده‌اند، اما به دلیل پر رنگ بودن آیین نوروز، این روز خاص در ماه فروردین بیشتر در اذهان ماندگار شده است.
به گفته قنبری عدیوی، نزدیک بودن منطقه جغرافیایی ایران به خط استوا، باعث شده که «آب» همیشه مسئله‌ای جدی برای ایرانیان باشد و ازاین‌رو سیزدهم هر ماه را به نام تیشتر می‌نامیدند و با رفتن به دامن طبیعت، خواستار هماره روان بودن آب پاک از درگاه خداوند می‌شدند.
او تأکید می‌کند: در فلسفه «سیزده به در» شادی یک اصل مهم است. این‌که یک روز در ماه افراد خانواده با هم در محیطی سرسبز دیدار کنند و در کنار هم غذا بخورند و با یکدیگر گفت‌وگو داشته باشند، بیانگر اهمیت شادی در فرهنگ ایرانی است. جامعه شاد، امنیت روحی_روانی و سلامت بیرونی و درونی دارد و در چنین آرامش خاطری می‌تواند به تولید و زایش هم فکر کند.
این عضو انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی، توضیح می‌دهد که اعتقاد به نحس بودن سیزده در خیلی از فرهنگ‌ها وجود دارد و فرضیه‌ای نیز درباره شکل‌گیری آیین بیرون سر کردن روز سیزدهم فروردین‌ماه وجود دارد که می‌گوید به دلیل وقوع یک زلزله سهمناک در قرون و هزاره‌های گذشته، مردم هر سال این روز را بیرون از خانه می‌گذرانند تا در صورت تکرار وقوع آن حادثه از تلفات احتمالی آن بکاهند.
این مدرس دانشگاه، روز سیزدهم فروردین‌ماه را بهترین فرصت برای آموزش اهمیت آب، خاک، باد، گیاه، جانور و به‌طور کل طبیعت، به نسل جدید می‌داند و این رویکرد را به اصل خردمندی گره می‌زند.
قنبری عدیوی، نوروز را از نظر انسان‌شناسی فرهنگی، آیینی حائز اهمیت می‌داند، چرا که قادر است مردمان گستره وسیع ایران فرهنگی را به هم نزدیک کند.
عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان خاطرنشان می‌کند: سیزده به در به‌صورت نمادین پیوند ما را با طبیعت نشان می‌دهد و هر روزی را می‌توان بهانه‌ای برای آشتی با طبیعت و نقطه شروعی برای پاسداری از محیط‌زیست قرار دارد.
او ادامه می‌دهد: پاکیزگی با نوروز پیوندی ناگسستنی دارد و چه خوب است که این پاکیزه نگه‌داشتن را در طول سال به طبیعت هم تعمیم بدهیم و به قول سهراب «آب را گل نکنیم»، احترام به طبیعت را به فرزندانمان بیاموزیم، چرا که با مرگ طبیعت، انسان هم می‌میرد و چنان که اصفهان، بی زنده رود زیبا نیست، جهان هم بی‌آب روان و آسمان پاک و سبزی گیاه، زیبا نیست.
قنبری عدیوی یادآور می‌شود که انسان نیز بخشی از طبیعت است و حفظ سلامت او، پیام اصلی آیین «سیزده به در».
این مدرس دانشگاه تصریح می‌کند: در نگاه نخست شاید پرهیز از حضور در جمع و ماندن در خانه، ترک این آیین به نظر برسد، اما با این شرایط و در باطن، پیوندی عمیق با فلسفه اصلی «سیزده به در» دارد و اتفاقاً فرصت مناسبی برای تفکر درباره اهمیت طبیعت و آموزش شیوه صحیح رفتار با آن به فرزندانمان است.
انتهای پیام
نظرات