زرشک خراسان جنوبی؛ همان که آوازه‌اش در گوش جهان پیچیده و خواص بی نظیر میوه‌اش گوش هر نوع خواصی را کر کرده است، آن چنان که باید شناخته شده نیست؛ حتی در داخل خاک خراسان جنوبی!.

به گزارش ایسنا، این میوه، نه تنها در قسمت میوه‌اش بلکه در قسمت چوبش نیز خواص معجزه گری دارد که به آن توجه نشده است؛ حال آنکه اگر هر جای دنیا بود آن را چون طلا می‌دانستند.

این چوب باارزش که هم وزن طلاست و در کارهای هنری گران چون منبت و معرق کاربرد دارد و در حالی که هنرمندان در تهیه مواد اولیه در مضیقه هستند، در آتش سوخته می‌شود، خاکستر می‌شود و این دود به چشم همه ما خواهد رفت چراکه چوب از اینجا از این خاک خارج شده و در خاک کشور بیگانه تبدیل به کارهای هنری نه چندان باکیفیت که هم وزن کارهای ایرانی نیست، شده و به ایران بازمی‌گردد و این به معنای دور باطل است.

کشاورزان زرشک کار، هرساله مقادیر بسیاری از چوب زرشک را در آتش ناآگاهی می‌سوزانند. با بسیاریشان که صحبت می‌کنی می‌دانند که چوب زرشک چه خواصی دارد اما چون نمی‌دانند چه باید بکنند سرگردانند.

جایی برای انبارکردن چوب‌های زرشک نداریم 

اکبری با بیان اینکه در فصل خواب درخت، شاخ و برگ اضافی زرشک را جدا می‌کنیم تا به اصطلاح درخت راحت‌تر شود و باروری آن سریع‌تر، افزود: ایجاد شاخه‌های جدید و میوه دهی بهتر از مزایای این کار است.

با او همراه می‌شوم؛ پس از بریدن شاخه‌های زرشک، آنان را در تنور خانه می‌اندازد و ادامه می‌دهد این چوب را مانند دیگر چوب‌ها برای تهیه آتش و پختن نان و دیگر فعالیت‌ها استفاده می‌کنیم.

از او می‌پرسم چرا چوب‌ها را نگهداری نمی‌کنی و به هنرمندان نمی‌فروشی، می‌گوید: این چوب تا زمانی که تازه است کاربرد دارد و از طرفی هنرمندی را نمی‌شناسم که به او بفروشم آن هم با قیمت مناسب؛ از سویی دیگر من برای انبار کردن زرشک‌هایم مشکل دارم و مکان کمی دارم؛ چه برسد به چوب‌هایش که به دلیل خار فضای زیادی نیز می‌گیرند؛ بنابراین بهترین کار این است که برای کاربردهای روزانه در روستا از آن استفاده کنم.

ساز و کاری تعریف شود تا هنرمندان و کشاورزان با یکدیگر ارتباط برقرار کنند

سلیمانی، یکی دیگر از کشاورزان زیرکوهی نیز به ایسنا می‌گوید: هرساله درختان را هرس کرده و چوب اضافی را جمع می‌کنیم و سپس آن‌ها در تنور می‌اندازیم.

وی با بیان اینکه درخت‌ها هرساله نیازمند هرس است تا جان تازه بگیرد، تصریح کرد: چوب زرشک برای ایجاد آتش بسیار مناسب است و فکر می‌کنیم کاربرد دیگری ندارد.

این کشاورز با بیان اینکه سالانه بخش قابل توجهی چوب خشک از هرس درختان تولید می‌شود، تصریح کرد: باید ساز و کاری تعریف شود تا هنرمندان و کشاورزان با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و کشاورزان این سود را به دست آورند.

سلیمانی با بیان اینکه این چوب برای ساخت آغل و یا مصارفی از این حهت در روستا کاربرد دارد، ادامه داد: چوب‌های زرشکی که هرساله می‌توانند میلیون‌ها سود عاید کشاورز کنند، به دلیل ناآگاهی در آتش سوخته می‌شوند؛ در حالی است که می‌توان به کشاورز کمک کرد تا این چوب‌ها را بفروشد؛ جالب آنکه ما برای فروش زرشک نیز هنوز مشکل داریم.

در یک قدمی مواد اولیه اما بی نصیب از مواد اولیه

با یک هنرمند فعال در عرصه منبت کاری در خراسان جنوبی صحبت می‌کنم، او می‌گوید گاهی برای مواد اولیه دچار مشکلیم، حال آنکه در خراسان جنوبی و همین بیخ گوشمان مواد اولیه سوزانده می‌شود و به دست ما نمی‌رسد.

وی با بیان اینکه چوب زرشک خواصی دارد که در خاتم کاری کاربرد فوق‌العاده‌ای دارد، تصریح کرد: این چوب بافت و الیاف خاصی دارد که شاید در هیچ نوع چوب دیگری پیدا نشود، اما به دلیل عدم آگاهی نه تنها نامی از آن برده نمی‌شود، بلکه به دست هنرمندان نیز نمی‌رسد.

این هنرمند با بیان اینکه به دلیل الیاف و رنگ‌های چوب در کارهای رزینی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، تصریح کرد: چوب‌های زرشک را برش داده و برای جلا دادن در کارگاه، کار ادامه پیدا می‌کند. 

باز هم چین پیشقدم شد 

محسن پویان، مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه زرشک از میوه تا حتی چوبش بسیار مفید بوده و آن چنان که باید قدرش دانسته نشده است، به ایسنا می‌گوید: میوه زرشک در درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود و برای بیماری فشار خون مفید بوده و ضد انگل‌های کبدی است.

وی با بیان اینکه میوه زرشک از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی سرد و خشک و از نظر خواص قابض و مقوی معده، کبد و قلب است، تصریح کرد: میوه خشک زرشک از خون‌ریزی مزمن جلوگیری می‌کند.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه در آلمان برای کاهش ورم پلک‌ها و اورام ملتحمه از ریشه زرشک دارویی به نام افتیول ساخته شده است، افزود: در ایران نیز از زرشک برای ساخت محلول خوراکی‌ها استفاده می‌شود این محلول در موارد ترک اعتیاد کاربرد دارد.

پویان با بیان اینکه چوب زرشک هرساله بدون استفاده بیرون انداخته می‌شود، افزود: چوب زرشک به دلیل خواصی که دارد، در کارهای هنری می‌تواند بسیار مورد استفاده قرار گیرد.

وی بیان کرد: تقریبا در حوزه فرآوری زرشک هیچ کاری در این سال‌ها انجام نشده است؛ در حالی که علاوه بر میوه زرشک، از چوب آن می‌توان در هنر معرق کاری، منبت کاری و تهیه زیورآلات استفاده کرد این در حالی است که سالانه ده‌ها تن از این چوب در آتش انداخته می‌شود.

این پژوهشگر گیاهان دارویی بیان کرد: از بین بردن چوب زرشک، به دلیل عدم آگاهی از خواص آن و همچنین نبود زیرساخت‌ها برای فرآوری آن انجام می‌شود.

پویان ادامه داد: وقتی ما یک ثروت انباشته داریم که می‌توانیم از آن دوباره تولید ثروت کنیم، چرا بازار آن را به دست کشورهای دیگر دهیم.

وی یادآور شد: چین همین چوب زرشک را خریده، فرآوری کرده و بعد وارد کرده و به قیمت بسیار به خودمان می‌فروشد.

خاکستر این عدم آگاهی و عدم کار در این حوزه و این بی خیالی در آینده به چشممان می‌رود؛ همانگونه که اکنون کشاورزان ما که سال‌ها خار زرشک در دستانشان خودنمایی می‌کند، از این قافله سوددهی عقب مانده‌اند.

انتهای پیام