حجت‌الاسلام سیدنواب موسوی در شرح فراز ابتدایی خطبه دوم نهج‌البلاغه «أَحْمَدُهُ اسْتِتْمَاماً لِنِعْمَتِهِ وَ اسْتِسْلَاماً لِعِزَّتِهِ وَ اسْتِعْصَاماً مِنْ مَعْصِیَتِهِ وَ أَسْتَعِینُهُ فَاقَةً إِلَی کِفَایَتِهِ إِنَّهُ لَا یَضِلُّ مَنْ هَدَاهُ وَ لَا یَئِلُ مَنْ عَادَاهُ وَ لَا یَفْتَقِرُ مَنْ کَفَاهُ فَإِنَّهُ أَرْجَحُ مَا وُزِنَ وَ أَفْضَلُ مَا خُزِنَ وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ شَهَادَةً مُمْتَحَناً إِخْلَاصُهَا مُعْتَقَداً مُصَاصُهَا»، اظهار کرد: خطبه دوم نهج‌البلاغه بعد از جنگ صفین بیان شده است. امام علی(ع) هنگامی که از ماجرای صفین برمی‌گردد خطبه دوم نهج‌البلاغه را بیان می‌کند و شیوه و انسجام سخن امام علی(ع) در این خطبه بیشتر نمایان است و جلوه‌گری می‌کند. تسلیم عزت خداوند شدن برای مصونیت از عصیان است.

وی با اشاره به اینکه واژه «اسْتِسْلَاماً» در معنای لغوی از ماده تمام است و به این معناست که اجزای یک مجموعه در کنار هم چیده شود، افزود: گاهی این واژه به معنای نشان دادن فزونی و زیادی است و گاهی معنای طلب کردن دارد و اگر به معنای فزونی باشد بیان‌کننده این نکته است که خداوند را شکر می‌گویم که نعمت‌ها را به شدت بر ما تمام کرده است.

این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه انسان باید از خداوند بخواهد که او را از نعمت‌های مادی و معنوی بیشتر و فزون‌تر برخوردار کند، راه رسیدن به نعمت‌های الهی را حمد خداوند دانست و تصریح کرد: پیش‌زمینه حمد شناخت محمود است، اگر ما خداوند را نشناسیم هرگز نمی‌توانیم خدا را حمد کنیم به معنای دیگر حمد مبتنی‌ بر معرفت و شناخت است و اگر کسی مبتنی بر شناخت در جایگاه حامدان بنشیند، خود را به نعمت‌های الهی نزدیک کرده است.

وی با اشاره به اینکه انسان باید همواره تسلیم امر خداوند باشد، خاطرنشان کرد: هنگامی که نعمت بر خوان انسان گسترده می‌شود اولین خطری که او را تهدید می‌کند، طغیان در نعمت است، چراکه انسان به سبب داشتن نعمت می‌تواند سرکشی کند و این ماهیت نفس تربیت نشده انسان است.

موسوی با اشاره به اینکه سرکشی و آسیب نفسانی انسان در نتیجه داشتن نعمت‌ها ایجاد می‌شود و باید آن را درمان کرد، اضافه کرد: راه جلوگیری از سرکشی و طغیان انسان، تسلیم شدن در برابر عزت، جمال و جلال الهی است، چراکه وقتی انسان تسلیم جلال الهی می‌شود، حس کبر ندارد.

این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه تسلیم محض در برابر خدا بودن موجب می‌شود که انسان از طغیان و سرکشی مصونیت پیدا می‌کند، بیان کرد: وقتی انسان تسلیم محض در برابر خداوند متعال شد به سمت کمال می‌رود و درجات رستگاری را مرحله به مرحله طی می‌کند.

وی با اشاره به اینکه انسان با تسلیم حق بودن خود را از سرکشی و نافرمانی خداوند مصون می‌دارد، مدخل‌ رسیدن به نعمت‌های الهی را حمد دانست و ادامه داد: نعمت‌های الهی تمام نعمت‌های مادی و معنوی را شامل می‌شود.

موسوی با اشاره به اینکه انسان‌ها در مقابل خداوند فقیر محض هستند و این خداوند است که به انسان موجودیت داده است، اظهار کرد: تمام داشته‌های انسان از سوی خداوند به انسان داده می‌شود، چراکه همه چیز در ذات خداوند است کمااینکه انسان موجودی فقیر است و خداوند غنی محض است و همه چیز در ذات اوست.

این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه بعد از خَلق، مهمترین ویژگی مخلوق، هدایت شدن است، افزود: خداوند ما کسی است که بعد از خلق، انسان را هدایت کرد و اگر کسی هدایت شد، ضلالت در او وجود ندارد همان‌گونه که اگر کسی به قرآن متصل شود، فقر در او معنی ندارد.

وی با اشاره به اینکه هدایت فقط هدایت الهی است، چراکه فقط خداوند وجود انسان را آفریده است و جز او کسی از خمیرمایه وجود انسان مطلع نیست، اضافه کرد: اگر کسی به معنای واقعی مشمول هدایت الهی شد، کسی نمی‌تواند او را به ضلالت بکشاند و در او اثر بگذارد اما کسی که به دشمنی با خداوند نشست و عدو خدا شد هیچ راه نجاتی برای او نیست.

موسوی با اشاره به اینکه حمد خداوند پسندیده‌ترین چیزی است که برای آخرت ذخیره و برای انسان رجحان و برتری می‌شود، تصریح کرد: حمد الهی در قیامت وزن سنگینی دارد پس چه بهتر که انسان خود را در زمره حامدان قرار دهد کمااینکه آخرین حرف بهشتیان حمد است.

انتهای پیام