سجاد خالقی در نشست نقد و بررسی کتاب مردهای مرز شرقی که شامگاه یکشنبه، ۱۰ بهمن ماه، در حوزه هنری انقلاب اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: ایده این اثر را از چند سال پیش در ذهن خود داشته و آن را یادداشت کرده بودم و پس از مشاهده برگزاری جایزه داستان حماسی به یاد آن ایده قدیمی افتادم و انگیزه پرداختن به آن در من زنده شد.
وی افزود: در دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه صداوسیما درسی با عنوان تاریخ رادیو را گذراندم که استادم در این کلاس داستانی درباره فردی تعریف کرد که در مرزهای شرقی در دفاع از هیرمند و سرزمین‌های ایران جنگیده بود. این موضوع در ذهنم ماند تا وقتی که فرصت پیدا کردم و با پروبال دادن به آن این رمان را نوشتم.
خالقی بیان کرد: در این داستان تصمیم گرفتم خلاف روند همیشگی از اقلیم خود دور شوم و داستان را در مکانی دیگر تصویر کنم. در گذشته نگاه من به داستان حماسی مرز محور بود اما با تغییر نگرش به این نتیجه رسیدم که داستان حماسی در هر نقطه‌ای از یک سرزمین رخ میدهد و سعی دارم این دیدگاه را در بقیه آثارم نیز اعمال کنم.
وی با اشاره به اینکه محدودیت زمانی نقشی تعیین‌کننده در اندازه اثرش داشته، گفت: علاقه داشتم اثرم به جشنواره برسد و همین امر باعث شد این انتقاد به کتابم وارد شود که جای نامناسبی به پایان رسیده است. تصور اشتباهی که در آن زمان داشتم، این بود که یک کتاب باید خوش‌قیمت و خوش‌خوان باشد. نظرم این بود کم بنویسم تا خواننده توان پرداخت هزینه آن را داشته باشد و به خواندن کتاب ترغیب شود.
نویسنده کتاب مردهای مرز شرقی عنوان کرد: در حال حاضر به این نتیجه رسیده‌ام که یک رمان زیر ۶۰ یا ۷۰ هزار کلمه شکل نمی‌گیرد. داستان تخیلی، فانتزی و علمی تخیلی به این دلیل که نیازمند خلق دنیای جدیدی است، اصلا شکل نخواهد گرفت. حتی این اصل برای رمان رئال هم صدق می‌کند.
وی درباره روند داستان تصریح کرد: کتاب با نامه شروع و با نامه هم تمام شده است. آن زمان ایده‌ای که برای انتهای کتاب داشتم، همین بود و حالا اگر شرایطش باشد، داستان را در جلدهای دیگری ادامه خواهم داد. با این حال تمام کتاب‌هایی که از ابتدای ۱۳۹۸ تاکنون نوشتم، بیش از ۳۰ هزار کلمه نشده است.
خالقی افزود: این کتاب را در مدت چهار ماه نوشتم و این زمان شامل تمام مراحل آن یعنی نوشتن و پروبال دادن به قصه، فاصله گرفتن از آن و سپس ویرایش آن بوده است. داستان در زمان ناصرالدین شاه و خیانت‌هایی که در آن دوران شکل گرفته، می‌گذرد. در حال حاضر آنچه که در ذهن‌مان درباره ایران قدیم شکل گرفته، این است که مردم کتابی صحبت می‌کرده‌اند. من هم کتاب را با نثر قجری نوشتم. در جلسه‌ای که با سعید تشکری، دبیر علمی جشنواره، داشتیم، گفته شد به دلیل یک اشتباه تاریخی این تصور ایجاد شده که زمان قاجار زبان مردم آن شکل بوده است.
وی تاکید کرد: نوزاد متولد نشده مهران به این دلیل در داستان بود که باید ادامه‌دهنده راه پدرش می‌بود. شرایط زمانه عجیب و آبستن حوادث بود و از همین جهت این آبستن بودن همسر مهران در داستان اهمیت داشت. حرف دیگری که در این داستان قصد گفتنش را داشتم، این بود که مهران کابلی دوست داشت مثل جدش باشد اما در جایی در نامه می‌نویسد که مهم نیست رگ و ریشه من کیست؛ مهم این است که من چه کسی هستم.
خالقی گفت: در تاریخ ایران شخصیت‌های زیادی برای خلق حماسه حضور دارند. یک ایده در ذهن من درباره افسری است که در زمان قرارداد ۱۹۱۹ در تیم مذاکره‌کننده بوده است. طی این قرارداد تمام ارتش ایران زیر سلطه ارتش انگلستان قرار می‌گیرد. این افسر پس از مدتی نمی‌تواند این شرایط ذلت‌بار را تحمل کند و دست به خودکشی می‌زند. این کار او باعث برانگیختگی مردم و لغو این قرارداد استعماری می‌شود.
مجید عسگری، رییس حوزه هنری خراسان رضوی، در ادامه نشست بیان کرد: یکی از مسائل اصلی دبیرخانه هنر حماسی این است که از تاریخ و وضع فعلی برای ساختن آینده ایران و یک رویای زیبا و خوب ایرانی بهره ببرد و در این راستا گام بردارد.
وی افزود: هنر و ادبیات ما به سمت ساختن رویای خوب برای نسل امروزمان نرفته است. حالا در فقدان این تصویر که باید هنر و ادبیات می‌ساخت، هر چه از آینده بگوییم، برای جوان امروز ملموس نیست. نویسندگان باید توجه کنند بخشی از حماسه‌ها روایتی است که باید از آینده ایران ترسیم کنیم. خواهش من از نویسندگان این است که در این زمینه بیشتر فکر کنند و به ما را در دبیرخانه حماسی کمک کنند.
انتهای پیام
نظرات