جبرئیل نوکنده ـ رییس موزه ملی ایران ـ درباره این نمایشگاه به ایسنا گفت: این مجموعه، آثار اهدایی دو خانواده ایرانی به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که شامل حدود ۱۵۰۰ شیء باستان‌شناسی با دوره قدمت از هفت‌هزار سال است. با توجه به این‌که مجموعه به نمایش گذاشته شده، تقریبا یک هفته در اختیار موزه ملی بوده و در این فاصله بررسی شده، اصالت باستان‌شناسی حدود یک‌هزار شیء آن تایید شده است. تعیین اصالت تعدادی دیگر به پژوهش و مطالعات دقیق‌تری نیاز دارد و بخشی از آثار هم فاقد اصالت هستند.
او با اشاره به آثار شاخص این مجموعه بزرگ اهدایی که به اندازه موزه ایران‌باستان در موزه ملی ایران اثر دارد و به تنهایی یک موزه محسوب میشود، اظهار کرد: تعدادی از اشیاء این مجموعه مشابه آثار به‌دست آمده از محوطه‌های شاخصی چون شهداد (کرمان) است. علاوه‌بر این، مفرغ‌های لرستان، ظروف نقره‌ای ساسانی شمال ایران و سکه‌های متنوعی از هخامنشی و دوره‌های تاریخی پس از آن، النگوها و گردنبندها، سرگرزها، شمشیرها و تیردان فلزی در این مجموعه وجود دارد که اصالت بیشترشان تایید شده است. جنس بیشتر آثار این مجموعه اهدایی فلزی و از آهن، مفرغ، طلا و مس بوده است.
رییس موزه ملی ادامه داد: رویکرد این خانواده‌ها که آثاری باستانی در اختیار داشتند و به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تحویل می‌دهند، بسیار مهم است. به هر حال، این آثار بخشی از هویت ما است، حتی از نمونه برخی از آنها در موزه‌های ما کم است. هرچند، معلوم است این آثار به روش غیرعلمی از بسترهای باستان‌شناسی خارج شده‌اند، ولی چون اصالت دارند باید در موزه‌ها نگهداری شوند تا امکان پژوهش برای آنها فراهم شود.
نوکنده گفت: این آثار برای همیشه به نام اهداکننده در موزه ثبت میشود، این کاری است که در موزه‌های بزرگ دنیا انجام میشود. در واقع اهداکننده با این اقدامِ مهم، نامش را با تاریخ و فرهنگ آن کشور برای همیشه ثبت میکند.
رییس موزه ملی ایران که تخصص باستان‌شناسی دارد، درباره نحوه گردآوری این اشیاء توسط این دو مجموعه‌دار، اظهار کرد: مشخص است که این آثار به چه شیوه‌ای به دستشان [مجموعه‌دار] رسیده است. براساس اطلاعاتی که در اختیار داریم آثار این دو خانواده توسط وراث به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اطلاع داده شده است. وزارتخانه هم هماهنگ کرد و کارشناسان پس از مشاهده و بررسی از نزدیک، نظر دادند که این اشیاء باستان‌شناسی و تابع قانون است و آن دو خانواده هم مجموعه را به وزارت میراث هبه کردند. این مجموعه متعلق به دو خانواده ساکن در ایران بود که در تهران نگهداری می‌شد.
او درباره این‌که آیا کارشناسان می‌توانند تشخیص دهند که این مجموعه از چه مناطقی و به چه شیوه‌ای کشف شده‌اند، گفت: ما فقط می‌توانیم از نظر سبک‌شناسی تشخیص دهیم مثلا شیء مفرغی با گوزن سربرگشته تا ۹۵ درصد مشابه آثار شهداد است، البته که حدس می‌زنیم این شیء به حفاری‌های هلیل‌رود و قاچاق جیرفت، نزدیک باشد و احتمالا در آن فرایند به‌دست آمده باشد. شاید این‌طور باشد. برای آنکه مشخص شود این آثار به لحاظ اصالت نزدیک و یا مشابه کدام اشیاء است در ویترین‌های آنها تصویر آثار تاریخی مشابه را نصب کرده‌ایم تا مخاطب بتواند تشخیص دهد این آثار از چه محوطه‌ای و با چه به روش علمی و یا غیر از آن به‌دست آمده است.
نوکنده درباره محل بعدی نمایش این مجموعه پس از موزه ملی، اظهار کرد: بعد از نمایش، بخشی از این آثار با توجه به نیاز موزه‌ها، به نام اهداکننده به موزه‌های تحت نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انتقال داده می‌شوند. بخشی را هم در موزه ملی نگهداری می‌کنیم.
نمایشگاه ۱۵۰۰ اثر اهدایی تا ۳۰ خردادماه ۱۴۰۱ در بخش نمایشگاهی موزه ملی ایران برپا است.
انتهای پیام
نظرات