محمدعلی حضرتی در برنامه «شب شعر علوی» که شامگاه ۲۷ تیر ۱۴۰۱ در حوزه هنری قزوین برگزار شد، اظهار کرد: بی‌گمان واقعه غدیر به عنوان مهمترین فراز تاریخی جهان اسلام ارزیابی می‌شود و همه تلاش‌های پیامبر در ابلاغ وحی به غدیر گره خورده بود و این موضوع اهمیت جانشینی رسول خدا را دو چندان کرده است.

این نویسنده قزوینی گفت: غدیر واقعه‌ای که است که اُلیگارشی سیاسی و اقتصادی قبیله‌ای عرب آن روزگار را برهم زد که به همین جهت آن الیگارش از همان روز واقعه شروع به پنهان کردن مسئله غدیر کرد. کل زمان واقعه غدیر تا وفات پیامبر مجموعاً ۱۰۰ روز است اما در این ۱۰۰ روز اتفاقات بسیاری پیش آمده که واقعه غدیر کمرنگ شود.

وی ادامه داد: مسئله غدیر در خطر خارج شدن از حافظه جمعی مسلمانان بود و اولین کسی که در روز غدیر به صورت بداهه برای مدح امیرالمومنین (ع) شعر گفت «حسان‌بن‌ثابت انصاری» بود. به عبارت دیگر هنر اولین قدم را برای ثبت واقعه غدیر برداشت.

حضرتی بیان کرد: محدثان در ارتباط با نقل حدیث غدیر امساک ورزیدند و این موضوع ریشه‌ی سیاسی داشت، از طرف دیگر، خلیفه دوم با راهبرد «کفانا کتاب الله» باب احادیثی که راویان باید برای مسئله غدیر و فضایل علی مطرح می‌کردند را بست.

وی گفت: رویداد غدیر در زمانی که صورت حدیثی پیدا کرد راویان فراوانی داشت، احادیث دیگر راویانش معدود هستند اما غدیر به تعداد اصحاب پیامبر که در صحرای غدیر حضور داشتند روایتگر داشت. متاسفانه  فضایی پیش آمده بود که سعی می‌شد این واقعه پنهان، کمرنگ و انکار شود و الیگارشی بنی‌امیه حساب شده شرایطی را فراهم می‌کرد که موضوع غدیر امکان مطرح شدن نداشته باشد.

به گزارش ایسنا، این شاعر عنوان کرد: در روزگار امروز شاعرانی که با سرودن شعر آیینی بر خاندان پیامبر (ص) منت می‌گذارند و خودشان را در عرصه هنر و فرهنگ صاحب جایگاهی تلقی می‌کنند، سکه می‌گیرند، تقدیر می‌شوند و کتاب چاپ می‌کنند در حقیقت کارشان در تراز شعر و هنر آیینی نیست، هنر آیینی آن است که گوینده خطر کند از جانش در راه عقایدش بگذرد و این موضوع را برخی از شاعران و گویندگان تراز اول شیعی اثبات کرده‌اند.

وی ادامه داد: شاعری همچون فرزدق زمانی قصیده فاخرش را در ستایش امام سجاد (ع) می‌سرود که در حضور خون‌ریزترین خلیفه بنی امیه «هشام بن عبدالملک» بود. شاعران دیگری همچون کمیت اسدی، دعبل خزائی، سید حمیری کلامشان با حقیقتی گره خورده که در آن رنگی از ریا و تزویر نیست و از این جهت شعر غدیر همچون اصل واقعه‌اش بسیار مهم شمرده می‌شود.

حضرتی تصریح کرد: امیرالمومنین (ع) پس از جنگ جمل حادثه‌ای را رقم زدند تا ماجرای غدیر به نوعی یادآوری و احیا شود و این موضوع در مسجد کوفه به واقعه رحبه معروف است. امام فرموده‌اند که غدیر، عید مستضعفین و پابرهنگان است به دلیل این که هدف گیری غدیر بهم ریختن اُلیگارشی و فساد خاندانی حاکم بر جامعه است، کسانی که قدرت را چسبیده بودند و تحت هیچ شرایطی میدان را به صاحبان قدرت که مردم بودند واگذار نمی‌کردند.

اهل سنت هم در ستایش امیرالمومنین (ع) شعر گفتند

این پژوهشگر قزوینی عنوان کرد: پیامبر (ص) در واقعه غدیر بیان کرد علی به عنوان کسی که حقیقت دین را از رسول خدا دریافت کرده این قدرت را دارد که این حقیقت را بازنمایی کند، عینیت ببخشد و آن جبهه قدرتمند مَلَاء و مُترَف را در هم بشکند آن کسی است که باید او را هم دوست داشت و هم از او پیروی کرد.

وی افزود: افراد بسیاری حتی کسانی که اهل سنت بودند در ستایش امیرالمومنین (ع) شعر گفتند و در شعرهایشان علم و شجاعت و عدل علی را ستودند اما به قضیه غدیر اشاره نکردند زیرا عنوان کردن این موضوع بازی با جانشان بوده است.

این شاعر تشریح کرد: در اواخر قرن سوم اولین فردی که شعرهای شاعران عرب در مدح حضرت علی (ع) را گردآوری کرد «عبدالعزیز جلودی» یکی از رهبران شیعیان بصره بوده که کتاب «ما قیل فی علی من الشعر» را تألیف کرده و کلینی صاحب الکافی هم کتابی به نام «ما قیل من الشعر فی اهل البیت» فراهم آورده است.

وی ادامه داد: تقریباً در اواخر قرن یازدهم ضیاالدین یوسف صنعانی یمنی «نسمة السحَر بذکر من تشیع و شَعَر» را تألیف کرده و از ۱۸۰ شاعر نام برده است؛ که در چاپ‌های ۲ جلدی و سه جلدی منتشر شده و چاپ استاد زنده یاد دکتر احمد مهدوی دامغانی معتبرتر است.

اشاره فردوسی به ماجرای غدیر

حضرتی با اشاره به اینکه نباید عشق به علی را انحصاری کرد زیرا هر کسی که در دلش تمنای عدالت دارد علوی است؛ گفت: یکی از شاعرانی که به ماجرای غدیر با زبان هنری اشاره کرده فردوسی است، فردوسی در قبل انقلاب مظلوم بود و پس از انقلاب هم به او ظلم مضاعف شده است.

وی عنوان کرد: فردوسی کسی است که به قضیه غدیر با زبان شاعرانه اشاره می‌کند و می‌گوید: «منم بنده اهل بیت نبی/ ستاینده خاک پای وصی» به کار بردن کلمه «وصی» بسیار مهم است.

این نویسنده تأکید کرد: از میان شاعرانی که نگاه سیاسی به مسئله ولایت و غدیر داشتند فردوسی از معدود کسانی است که این نکته را دریافته در شعرش بروز داده است.

این پژوهشگر در پایان گفت: فردوسی درک درست از سیاست داشته است و می‌دانسته بنی‌امیه و سپس عباسیان، جریان ناصبیان را بر اساس اُلیگارشی طبقاتی ایجاد کرده تا کسی نتواند نظم و قدرت سیاسی آنان را برهم بزند زیرا از دید آنان کسی که می‌توانسته این کار را انجام دهد علی و آل علی بوده است.

انتهای پیام