غلامرضا انصاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به لزوم گسترش روابط ایران با همسایگان به ویژه کشورهای آسیای میانه، اظهار کرد: در یک بررسی کلی جهان در گذر از پیچ رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی است که بیشتر جنبه اقتصادی داشته و با تلاش‌های تئوریک نظریه‌پردازان جهانی اکثر کشورها توانسته‌اند به توسعه پایدار دست یابند. در توسعه پایدار، کرامت انسانی محور پیشرفت کشور محسوب می‌شود، از این رو تاکید بر آموزش، بهداشت، برابری، مشارکت اجتماعی، حضور سیاسی و کرامت انسانی به عناصر جدید توسعه‌یافتگی تبدیل شده‌اند. در جهانی که شاهد رقابت تنگاتنگ کشورها برای پیشی گرفتن از یکدیگر هستیم، توسعه دیگر نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
وی با برشمردن گام‌های مسیر توسعه بیان کرد: ما هنوز نتوانسته‌ایم تکلیف خود را با این پدیده روشن نماییم، به رغم این واقعیت که توسعه دارای اصول مشترک ولی مدل‌های متفاوت است، تلاش سیاست‌گذاران ما اکنون معطوف به ابداع عنوان پیشرفت به جای توسعه است که بتواند از همان ابتدا عزم متفاوت کشور را نشان دهد، اما واقعیت‌های موجود نشان می‌دهد که تغییر نام نمی‌تواند به تغییر مرام بینجامد، لذا بیم آن می‌رود که تصمیمات مهمی مانند بهبود روابط با دنیا و به خصوص همسایگان، مرجعیت دادن به علم و حاکمیت قانون، به تاخیر بیفتد. از این رو توسعه می‌تواند همچنان روایت مهمی برای تغییر تلقی شود.
سفیر اسبق ایران در ترکمنستان با اشاره به تصمیم دولت سیزدهم برای افزایش روابط با همسایگان عنوان کرد: اگر بخواهیم تعامل سازنده با جهان به خصوص همسایگان داشته باشیم، می‌بایست در درجه اول گام‌های اساسی و مبتنی بر برنامه‌ای علمی برای دستیابی به توسعه را در دستور کار خود قرار دهیم. در واقع ما به توسعه دست نخواهیم یافت مگر کرامت انسانی و آزادی‌های فردی، اجتماعی و سیاسی و عنصر اساسی رقابت را در فضای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود ایجاد کنیم. در نتیجه زمانی می‌توان به ارتباط سازنده با همسایگان و جهان دست یافت که اهداف مهم مسیر توسعه را دنبال کنیم و در این میان، گفت‌وگو و مذاکر در برقراری ارتباطات بین‌المللی وتوسعه روابط امری الزامی است.
انصاری بازگشت به شعار محوری نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی را یک راه تعامل با کشورها دانست و گفت: این شعار می‌تواند ارزش‌های معنوی، انسانی و سیاسی نظام ما را تثبیت کند. نه شرقی نه غربی بدین معنا نیست که نه با شرق ارتباط داشته باشین و نه با غرب، بلکه باید سعی کنیم با حفظ عزت ملی، در راستای حفظ منافع‌مان با تمام دنیا در ارتباط باشیم.
وی با بیان اینکه در روابط با کشورهای عربی و با شرق جهان باید به اشتراکات فرهنگی، زبانی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی توجه کنیم، ادامه داد: سومین گروه کشورهای مرتبط با ایران کشورهای منطقه آسیای میانه اند. ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان و در سویی دیگر ارمنستان، آذربایجان و گرجستان بخشی از حوزه فرهنگی و تاریخی ایران بوده‌اند و اکثر توتم‌ها و افتخارات ملی و سابقه درخشان تاریخشان متعلق به حوزه تمدن ایران است، اما ما در ارتباط با این کشورها کمتر به دیپلماسی اقتصادی توجه کرده‌ایم.
سفیر اسبق ایران در ترکمنستان افزود: در دولت سازندگی بیشترین سرمایه‌گذاری را در آسیای میانه و قفقاز داشتیم و اولین کشوری بودیم که استقلال این کشورها را به رسمیت شناختیم و سفارتخانه‌های خود را در خاک آن‌ها دایر کردیم، ولی متاسفانه به دلیل عدم توجه دستگاه سیاست خارجی به دیپلماسی اقتصادی، تلاش‌ها منجر به تعمیق روابط با کشورهای آسیای میانه نشد. به طور خلاصه در آن مقطع موتور جت را روی ژیانی وصل کردیم که لاستیکی برای حرکت نداشت.
انصاری تاکید کرد: برای عبور از بحران‌ها باید در بعد سیاست خارجی در راستای احیاء هر چه سریع‌تر برجام تلاش‌های بیشتری صورت گیرد و در بعد سیاست داخلی نیز بستر را برای حضور نخبگان، متخصصان و دلسوزان فراهم کنیم. قطعا حضور نخبگان، مشارکت مردم، ایجاد بستر امید در صحنه اجتماعی و سیاسی و تنش‌زدایی می‌تواند شرایطی را فراهم کند که با همسایگان روابط سازنده و تعامل مثبتی را در پیش گیریم و چالش‌های جدی کشور را سامان دهیم.
وی با تاکید بر اینکه تمامی کشورهای آسیای میانه از اهمیت بالایی برخوردارند، بیان کرد: تاریخ این کشورها بخشی از تاریخ و جغرافیای سیاسی خراسان بزرگ در گذشته است. قطعا ترکمنستان می‌تواند دروازه ورود به آسیای میانه باشد. با توجه به اینکه ترکمنستان از دوره نیاز اف سیاست بی‌طرفی را در دستور کار خود قرار داده و تعاملات خوبی را با بقیه کشورهای دنیا دارد، کشور مناسبی برای گسترش روابط است. البته باید توجه داشت تنش‌زدایی در سیاست خارجی و احیای برجام می‌تواند مسیر گسترش روابط با همسایگان را برای ما تسهیل کند.
سفیر اسبق ایران در ترکمنستان با اشاره به مشکلاتی که تحریم‌ها برای ما ایجاد کرده است، عنوان کرد: باید توجه داشت تحریم‌ها کار ما را برای گسترش روابط حتی با همسایگان دشوار کرده است. زمانی می‌توان از تعامل سازنده سخن گفت که توسعه تمام عیار در داخل و مشارکت همگانی و حضور مردم در عرصه‌های مختلف را در دستور کار قرار دهیم تا تعامل سازنده و رقابتی با بقیه رقبای خود و حضور در کشورهای منطقه و جهان در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی را در دستور کار قرار دهیم.
انصاری در ارتباط با روابط ترکمنستان با خراسان رضوی اظهار کرد: در ابتدای فروپاشی شوروی، خراسان کعبه آمال کشورهای آسیای میانه بود و این کشورها توجه بسیار جدی به خراسان و شهر مشهد داشتند. با نگاهی به تاریخ ۲۵ سال اخیر شاهدیم خراسان رضوی بازار این کشورها را تشکیل می‌داد و توریست‌های بسیاری از آسیای میانه روانه مشهد می‌شدند. از عشق آباد تا مشهد فاصله سه ساعته‌ای است و مردم این منطقه به راحتی می‌توانند به مشهد سفر کنند، اما متاسفانه برخی از برخوردها، عدم کنترل کافی بر بازار برای ارائه کالاهای باکیفیت و مسئله تحریم و بحران هسته‌ای، باعث شکل‌گیری ذهنیت منفی برای برخی از مردم این مناطق نسبت به ایران شده است.
وی با اشاره به دخالت کشورهای خارجی در روابط ایران و آسیای مرکزی گفت: کریدور شمال به جنوب اقتصادی‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیری است که به لحاظ مبادلات ریلی، زمینی و انرژی بستر مناسبی را برای ارتباطات با کشورهای آسیای میانه به وجود آورده است. خط لوله گازی ترکمنستان به خلیج فارس که از سرخس می‌گذرد با تلاش‌های آمریکا از دستور کار ترکمنستان خارج شد و با مسیر افغانستان، پاکستان و مناطق صعب‌العبور و ناامن کوهستانی جایگزین گردید. از طرفی دیگر خط لوله گازی ترانس خزر که هدف انتقال گاز ترکمنستان به اروپا از طریق آذربایجان را دنبال می‌کند نیز به طور منطقی باید از ایران بگذرد، اما چنین نمی‌شود و مسیر عبور این خط لوله از دریای خزر تبدیل می‌گذرد.
سفیر اسبق ایران در ترکمنستان افزود: منابع مشترک گازی و نفتی زیادی در دریای خزر با ترکمنستان و آذربایجان داریم اما سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای توسط شرکت‌های اروپایی و غربی در این دو کشور انجام شده است و همان مشکلاتی که برای منابع مشترک گازی ما با قطر و کویت در ۳۰ سال گذشته پیش آمده است، در منابع مشترک ما در دریای خزر نیز در حال تکرار است. متاسفانه با حضور گسترده آمریکا در کشورهای منطقه از حوزه خلیج فارس و امارات گرفته تا ترکمنستان و آذربایجان، اجازه استفاده از منابع محدود به ما داده نمی‌شود.
انتهای پیام
نظرات