علی سلطانی در گفتوگو با ایسنا درخصوص علل بروز خزان زودهنگام و راهکارهای جلوگیری از آنها، اظهار کرد: زمان آغاز زرد شدن درختان به نوع آنها بستگی دارد برای مثال درخت چنار واکنشهای سریعتری نسبت به استرسهای محیطی دارند اما واکنش درختان نارون دیرتر رخ میدهد البته زرد شدن درختان و خزان زودهنگام میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد که اولین مورد نیز کمآبی است.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد افزود: وقتی گرمای شدید هوا با معظل کمآبی همزمان میشود گیاه احساس میکند قسمتهای انتهایی شاخههای خود در معرض خطر مرگ قرار دارند به همین دلیل سیگنالهای خطا ارسال میکند و برگهای درخت شروع به زرد شدن میکنند البته این موضوع به معنی مرگ و خشک شدن درخت نیست بلکه یک واکنش طبیعی است که همانگونه که گفته شد این واکنش به یک رفتار و قاعده در درختان چنار تبدیل شده است و در شهرهای مختلف ایران شاهد خزان زودهنگام آنها هستیم.
وی ادامه داد: پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی نیز از دیگر عوامل موثر در زرد شدن برگ درختان و خزان زودهنگام آنها است، درصورتی که وقوع خزان زودهنگام طی چندین سال ادامه پیدا کند و یا در یک سال زمان طولانی داشته باشد و گرمای شدید سرشاخه درختان را بسوزاند درنهایت موجب از بین شاخههای انتهایی درختان خواهد شد البته موارد ذکر شده از دلایل شایع در بروز خزان زودهنگام هستند اما برای بررسی دقیق علت میتوان با انجام آزمون و نمونهگیری از شاخههای درختان میزان آب، املاح، قند، روی و... را بررسی و نتیجهگیری نهایی را انجام داد.
سلطانی عنوان کرد: درصورتی که علت خزان زودهنگام درختان کمبود آب و گرمای شدید باشد برای جلوگیری از وقوع آن باید توجه بالایی به درختان شود یعنی باغبان باید اندازه شاخهها را تا میزان محدودی نگه دارد و هرسهای ویژهای برای آنها انجام شود تا به این صورت نیاز آبی گیاه به صورت کامل تامین شود.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد با اشاره به اهمیت بالای وجود درختان در زندگی بشر، اضافه کرد: درختان علاوهبر فوایدی که بر آب، هوا و... دارند، جزو مهمی از معماری شهری نیز به شمار میآیند و در زیبایی فضای شهر همچنین بهبود روح و روان شهروندان تاثیر بسزایی دارند همچنین با از دست رفتن هر یک درخت جایگزین کردن آن بسیار دشوار است، بنابراین درصورتی که رسیدگی تخصصی به درختان شهری که در معابر و پارکها وجود دارند صورت نگیرد شاهد از دست رفتن بخش عظیمی از معماری فضای دلنشین شهری خواهیم بود که این اتفاق برای جوامع شهری یک فاجعه است.
وی تصریح کرد: درحال حاضر چهارمحال و بختیاری دارای تابستان بسیار گرم و زمستانهای ملایم است و این یعنی تغییر اقلیم در این استان رخ داده است که این موضوع نیز میتواند موجب پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی به ویژه در شهرکرد که سیستم فاضلاب وجود دارد و همچنین گرم شدن شدید هوا در تابستان شود و این دو مورد نیز از علل اساسی زرد شدن برگ درختان و وقوع خزان زودهنگام محسوب میشوند.
سلطانی یادآور شد: نکته مهم این است که تغییر اقلیم همواره وجود دارد اما زمانی که در یک پارک، بلوار و... درختان شهری شروع به زرد شدن میکنند قبل از اینکه دنبال علتهای بزرگ باشیم و تغییر اقلیم را مسبب آن بدانیم باید در مدیریت شهری به درستی وظایف خود را انجام دهیم یعنی در موقعیتهای زمانی و مکانی کوچک میزان رطوبت خاک، حداکثر دماها و میزان آلودگی شهری مورد بررسی قرار بگیرد همچنین اقداماتی مانند نورسنجی انجام شود و این موارد با اطلاعات سال گذشته مقایسه و متعادل شوند تا به این ترتیب درختان شهری از خطر خزان زودهنگام مصون بمانند.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد بیان کرد: فضای شهری درحقیقت در فضای مصنوعی است و تحت کنترل قرار دارد یعنی با تغییر اقلیم نیز امکان کنترل آن وجود دارد، به همین دلیل در خزان زودهنگام باید بیشتر تغییرات انسانی بررسی شوند.
وی درخصوص نحوه آبیاری صحیح درختان، گفت: درختان از عمرهای طولانی برخوردار هستند درحقیقت عمر انسانها از یک درخت کمتر است به همین دلیل در برخی مواقع انسانها منحنی رشد درختان را با منحنی رشد خود میسنجند، زمانی که درختان درحال رشد هستند میزان آبی که به چمن اطراف داده میشود برای رشد آنها کافی است همچنین خاکی که بیلخورده باشد و بتواند آب را نفوذ دهد تا آب به ریشه درخت برسد بهترین نوع خاک برای درختان درحال رشد است.
سلطانی ادامه داد: با رشد درختان نیازهای آبی آنها نیز افزایش پیدا میکنند همچنین عمق ریشه این نوع درختان نیز بیشتر میشود همزمان ممکن است خاک درخت نیز سفت شود به همین دلیل نیازهای آبی درختان میانسال و مسن با یک درخت نهال که به تازگی کشت شده بسیار متفاوت است و زمانی که رسیدگی لازم به این درختان صورت نگیرد منحنی رشد آنها کاهش پیدا میکند و حتی احتمال دارد به سمت از بین رفتن کامل حرکت کنند.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد با تاکید بر اینکه شرایط رشد درختان مسن و نیازهای زیستی آنها بسیار متفاوتتر از یک درخت میانسال و جوان است، عنوان کرد: زمانی که درختان عظیمالجثه در برخی پارکها مشاهده میشوند که از شادابی مطلوبی نیز برخوردار هستند میتوان دریافت از این درختان مراقبتهای ویژهای میشود.
وی اضافه کرد: برخی درختان نیز در سنین بالا ضعیف میشوند برای مثال نیاز غذایی درخت زبان گنجشک به شدت افزایش پیدا میکند و به کوددهی ویژه نیازمند است در برخی درختان مانند صنوبر هم نیاز آبی به صورت تصاعدی افزایش پیدا میکند به همین دلیل با وجود آبیاری اما برای شادابی و ادامه حیات به یک شریان آب زیرزمینی قوی نیاز دارند، در این میان برخی درختان مانند چنار و افرا نیز درختان شهری بسیار خوبی هستند چراکه سیستم ریشهای عمیقی ندارند و ریشه این درختان به گونهای است که به دنبال آب میگردد و برای مثال با یافتن آب فاضلاب قوی میشوند اما این نوع سیستم ریشه با ریشه درختی مانند کاج که نمیتواند به دنبال آب بگردد قابل مقایسه نیست.
سلطانی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین مجموعهای از عوامل، نوع گونه درخت و مدیریت، نظارت و رسیدگی صحیح به درختان در وقوع خزان زودهنگام موثر است و درصورتی که متناسب با شرایط و نوع درخت رسیدگی مناسب به آنها انجام شود شاهد از بین رفتن درختان نخواهیم بود.
انتهای پیام
نظرات