خشتِ مدارس مختلط که از همان ابتدا کج گذاشته شد، امروز به دغدغه جدی خانواده‌ها تبدیل شده و مسئولان برای رفع این مشکل فقط وعده می‌دهند. برخی از خانواده‌های روستایی هم به علت بافت فرهنگی و اجتماعی حاکم بر روستا تمایل به تحصیل دانش‌آموزان دختر خود در مدارس مختلط روستا ندارند و همین امر موجب ترک تحصیل دانش‌آموزان در برخی روستاهای منطقه ترشیز شده و در بسیاری از موارد موجب انزوا و افسردگی آنها شده است.
۱۵۰ دانش‌آموز دختر و پسر در مقاطع مختلف در یک مدرسه
دبستان شهید نظریان و متوسطه شهید موسوی‌نژاد روستای کاهه از توابع شهرستان خلیل‌آباد، دو مدرسه از چندین مدرسه مختلط منطقه ترشیز هستند که با کمبود فضا، تجهیزات و فقر امکانات و ناعدالتی آموزشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
در همین خصوص، دهیار روستای کاهه در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه والدین دانش‌آموزان روستا از مختلط بودن و کمبود فضا در دبستان شهید نظریان به‌شدت ناراضی هستند، گفت: این مدرسه با ۱۵۰ دانش‌آموز دختر و پسر در مقاطع ابتدایی دوره اول و دوم به صورت مختلط فعالیت دارند.
خانم موسوی افزود: هرچند مدرسه ۶ پایه است اما فقط پنج کلاس داریم و به دلیل کمبود فضا، دانش‌آموزان کلاس سوم ابتدایی، امسال در "کانکس" مشغول تحصیل شدند.
وی عنوان کرد: امسال ۴۲ دانش‌آموز پایه اول در یک کلاس بودند که برای رفع کمبود فضا آنها را دو شیفت کنیم و در ساعت‌های مختلف وارد کلاس شوند.
وی با بیان اینکه ۷۹ نفر از دانش‌آموزان این دبستان دختر هستند، اما سرویس بهداشتی دانش‌آموزان مشترک بوده که با پیگیری‌های صورت گرفته سه سرویس بهداشتی آماده در مدرسه تعبیه شد.
دهیار روستای کاهه خاطرنشان کرد: متأسفانه عدالت آموزشی در این روستا اجرا نشده و دانش‌آموزان با کمبودها و مشکلات بسیاری مواجه هستند، اکنون ۱۲ پسر و ۱۴ دختر در کلاس اول، ۲۲ پسر و ۱۹ دختر در کلاس دوم، ۱۰ پسر و ۱۳ دختر در کلاس سوم، ۶ پسر و ۱۵ دختر در کلاس چهارم، ۱۰ پسر و ۱۲ دختر در کلاس پنجم و ۱۱ پسر و ۶ دختر در کلاس ششم با یکدیگر مختلط هستند.
موسوی با بیان اینکه بسیاری از مراسم مدرسه به دلیل نبودِ امکانات و فضا در حسینیه روستا برگزار می‌شود؛ تصریح کرد: شلوغی کلاس‌ها، نشستن سه نفر کنار هم و تحصیل در کانکس موجب شده که چند نفر از والدین از فرستادن فرزندانشان به مدرسه جلوگیری کنند.
دهیار روستای کاهه ادامه داد: هرچند برای رفع مشکل این دبستان، عملیات اجرایی احداث یک مدرسه دو کلاسه آغاز شده و اکنون در مرحله بتن‌ریزی است، اما پیشرفت کُندی دارد و به مِهر امسال نمی‌رسد.
وی با اشاره به اینکه دبستان شهید نظریان، پنج کلاس مفید و یک کانکس دارد، عنوان کرد: دانش‌آموزان کلاس اول که امسال به مقطع دوم راه پیدا می‌کنند به دلیل اینکه تعدادشان زیاد است حتماً باید به دو گروه تقسیم شوند و عملاً به هفت کلاس نیاز داریم.
دهیار روستای کاهه بیان کرد: با توجه به اینکه دو کلاس جدیدِ در حال ساخت، هنوز در مرحله بتن‌ریزی است، برای سال تحصیلی جدید باید یا یک کانکس دیگر اضافه شود و یا دو شیفته شوند.
متأسفانه روستای کاهه دارای دو مدرسه شامل دبستان شهید نظریان و متوسطه شهید موسوی‌نژاد است که کلاس‌های مقطع متوسطه جدا شده اما حیاط و سرویس بهداشتی این مدارس مشترک است، به همین دلیل مدیران تصمیم گرفته‌اند به‌گونه‌ای زنگ‌های تفریح را به صدا در آورند که دانش آموزان با یکدیگر وارد صحن حیاط نشوند.
دانش‌آموزان محروم از عدالت آموزشی
مدیر دبستان شهید نظریان روستای کاهه هم در همین خصوص به ایسنا گفت: تا دو سال قبل این مدرسه بسیار راکد و مورد توجه اهالی روستا نبود، والدین بدون هیچ‌گونه توقعی فقط فرزند خود را به مدرسه می‌فرستادند و پیگیر وضعیت آن نبودند.
لیلا آسوده گفت: اکنون این دبستان ۶ مقطع با ۵ کلاس دارد، در صورتی‌که نیاز به دو کلاس مفید دیگر داریم. متأسفانه به دلیل کمبود فضا و از سویی وجود کرونا مجبور به آوردن کانکس شدیم، حتی یکی از کلاس‌ها آن‌قدر کوچک است که ۱۰ دانش‌آموز هم در آن، جا نمی‌شوند.
وی که مشکل عمده دانش‌آموزان را در حال حاضر کمبود فضا می‌داند نه مختلط بودنشان، بیان کرد: دانش‌آموزان اصلاً جایی برای نشستن ندارند اگر مشکل کمبود فضا رفع شود مختلط بودنشان هم به‌مرور رفع می‌شود.
مدیر دبستان شهید نظریان عنوان کرد: هرچند با پیگیری‌های مدیر قبلی آموزش پرورش زمینی برای احداث یک مدرسه سه کلاسه اهدا شد اما هنوز خیری برای ساخت آن پیدا نشده است، از سویی برای رفع مشکل کمبود فضای فعلی دبستان شهید نظریان باوجود تمامی مشکلات اقتصادی از سوی اهالی روستا کمک‌هایی برای احداث دو کلاس دیگر که زمین آن را یکی از خیران روستا وقف کرده، شده است.
وی با اشاره به اینکه به جز مدرسه دو کلاسه یک مدرسه سه کلاسه دیگر هم در روستای کاهه احداث خواهد شد، افزود: شاید با احداث این مدرسه مشکلات مختلط بودن رفع شود اما اگر قرار باشد کلاس‌ها چندپایه شوند به آموزش دانش‌آموزان لطمه جدی وارد خواهد شد.
آسوده با اظهار تأسف از اینکه هنوز مدرسه مختلط در خلیل‌آباد داریم، بیان کرد: آموزش جایی لطمه بیشتری می‌بیند که دو پایه در یک کلاس درس بنشینند.
وی با بیان اینکه دانش‌آموزان دبستان شهید نظریان روستای کاهه با توجه به استعدادهایی که دارند باید بیش از این از عدالت آموزشی برخوردار شوند، عنوان کرد: دانش‌آموزان این روستا نیازمند کتابخانه و آزمایشگاه هستند، آنها حتی نمازخانه و یک سایه‌بان برای استراحت در زنگ تفریح ندارند.
وی همچنین در خصوص وضعیت امکانات آموزشی گفت: فقط کلاس ششم دیتا پرژکتور و یک کامپیوتر دارد و از دیگر امکانات به‌روز محروم هستند.
مدیر دبستان شهید نظریان ادامه داد: انتظار داریم اگر مسئولی می‌خواهد برای بازدید به روستا بیاید زمانی را انتخاب کنند که مدرسه باز باشد و از نزدیک با وضعیت مدرسه آشنا شوند نه اینکه در تکیه روستا بنشینند و برای وضعیت مدرسه سخنرانی کنند. اینکه فقط بیایند و بگویند در حکومت اسلامی نباید این‌گونه باشد دردی از مشکلات را دوا نمی‌کند، می‌طلبد آستان قدس رضوی بیشتر به فکر دانش‌آموزان روستاهای محروم باشد.
وی گفت: زمان آن فرا رسیده که از شعار دادن دست برداریم، طی دو سال شعارهای بسیاری شنیدیم وقت عمل است.
افت‌های کلاس‌های چند پایه
صاحب‌نظر آموزش فلسفه برای کودکان در حوزه تعلیم و تربیت در خصوص تأثیر کلاس‌های چندپایه مختلط بر رفتار دانش‌آموزان و چگونگی یادگیری آنها به ایسنا گفت: به دلیل کمبود نیروی انسانی و یا عدم امکان ساماندهی کلاس‌ها عمدتاً کلاس‌های مختلط و چند پایه در سطوح پایین تعلیم و تربیت اتفاق می‌افتد.
احمد اکبری افزود: هرچند در پایه ابتدایی تعداد دانش‌آموزان باید کمتر باشد تا معلم به طور اختصاصی بتواند مهارت‌های لازم را به شکل کامل در کلاس آموزش دهد اما اکنون این اتفاق نمی‌افتد.
وی خاطرنشان کرد: وقتی کلاس چندپایه می‌شود چون معلم با طیف گسترده‌ای از دانش‌آموزانی مواجه است که هر کدام در سطحی از آموزش قرار دارند تمرکز وی تا حدود بسیاری کاهش می‌یابد.
این روانشناس کودک بیان کرد: چون یک معلم در مقطع ابتدایی چندین عنوان درسی را باید با دانش‌آموزان کار کند هر کدام از این دروس مستلزم گذراندن دوره‌های مختلف و وقت و انرژی خاصی هستند اما وقتی مقاطع مختلف در کلاس حضور داشته باشند آنچه که برای معلم می‌شود تصور نمود یک فعالیت بسیار گسترده با طیف متنوعی از افراد است که این نوع آموزش می‌تواند اثراتی داشته باشد و آن گونه که باید نتواند کار را پیش ببرد.
وی همچنین عنوان کرد: در کلاس‌های چند پایه رفتارهای دانش‌آموزان متأثر از بچه‌های بزرگ‌تر و یا کوچک‌تر خودشان قرار می‌گیرد، به ویژه اینکه دانش‌آموزانی که سن و سال کمتری دارند وقتی با بزرگ‌تر از خود در یک کلاس می‌نشینند چون از نظر عاطفی هنوز به آن مرحله از رشد نرسیده‌اند تبعات منفی در پی دارد.
اکبری گفت: هرچند جداسازی مدارس ابتدایی دوره اول و دوم به دلیل متفاوت بودن افکار، رفتار، عواطف و... صورت گرفت اما با این جداسازی به دلیل کمبودها و محدودیت‌ها شاهد کلاس‌های چند پایه هستیم.
وی ادامه داد: به لحاظ آموزشی امکان کار کردن تخصصی با دانش‌آموزان هر پایه از معلم سلب می‌شود و دانش‌آموزان به لحاظ رفتاری و عاطفی نمی‌توانند به راحتی ارتباط کم خطر و کم آسیب را با دیگر هم کلاسی‌های خود داشته باشند.
صاحب‌نظر آموزش فلسفه برای کودکان در حوزه تعلیم و تربیت معتقد است؛ اگر حتی دانش‌آموز مسافت طولانی‌تری را طی کند ولی در یک مدرسه خوب آموزش ببیند و از یک محیط آموزشی سالم برخوردار باشد بهتر از این است که صرفاً بخواهیم افراد را ثبت‌نام کرده و به هر شکل ممکن سیستم آموزشی را پیش ببریم.
وی بیان کرد: برخی مواقع در کلاس‌های چند پایه چون سیستم آموزش در حالت نرمال خود نیست و امکانات، تجهیزات و برنامه‌ها به شکل نامناسبی چیده شده‌اند افت‌های تربیتی و مضرات آموزش بیشتر از منافع آن می‌شود.
اکبری با اشاره به اینکه کلاس‌های چندپایه قدمتی به درازای عمر تعلیم و تربیت دارد، گفت: در کلاس چند پایه نه تنها معلم حدود ۳۰ کتاب درسی را تدریس می‌کند بلکه امور اداری و وظایف مربی بهداشت و معلم ورزش را هم انجام می‌دهد.
بدون شک دانش‌آموزان مدارس مختلط در مدارسی که با کمبود فضا مواجه هستند با آسیب‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند و اگر امروز نسبت به حل این معضل چاره‌جویی نشود در بلندمدت اثرات مخرب غیرقابل جبرانی را در بر خواهد داشت. می‌طلبد مسئولانی که از عدالت آموزشی صحبت می‌کنند و فریاد بر می‌آورند که باید مشکلات رفع شود، مسئولان استانی را مجاب کنند تا با تخصیص اعتبارات موردنیاز، مشکلات کمبود فضای آموزشی رفع شود. بدون شک، تحصیل در محیط سالم و برخوردار از امکانات آموزشی حق همه دانش‌آموزان است و نباید تفاوتی بین دانش‌آموزان روستایی و شهری در این زمینه دیده شود.
انتهای پیام
نظرات