توزیع خدمات شهری در شهرهای خراسان شمالی به گونه ای است که متاسفانه معلولان شهر نمی ‌توانند در فضایی امن و به دور از نگرانی، همانند دیگر افراد عادی در شهر تردد کرده و نیازهای روزانه خود را از این خدمات تامین کنند.

عدم رعایت استاندارد سازی مبلمان در بانک ها و عابر بانک‌ ها از مشکلات شهروندان معلول است و معلولان این شهر آرزو می کنند که روزی بتوانند از باجه های بانکی استفاده کنند اما مناسب نبودن جانمایی این عابر بانک ها در شهر و یا پله‌ های جلوی آن ‌ها اجازه بهره‌مندی از این امکانات دنیای مدرن را نمی دهد. مناسب‌سازی از سوی تعداد بسیار کمی از سازمان ‌ها و نهادها نیز تنها به نصب رمپ‌ های غیراستاندارد با شیب تند در برخی از  ورودی مراکز عمومی و اداری محدود شده است.

طاهره یکی از شهروندان بجنوردی که در سن ۲۰ سالگی بر اثر بیماری دچار معلولیت شد و از آن زمان تاکنون بر روی صندلی چرخدار نشسته است، می‌گوید: در ابتدای بیماری راه رفتن برایم سخت شده بود و هنوز ویلچر نشین نشده بودم، خیلی جوان بودم و پر از شور زندگی. بعد از گذشت مدتی از بیماری و کنار آمدن با این مسئله در خودم انرژی کافی یافتم تا زندگی جدیدی را با کنار آمدن با این مسئله شروع کنم و به برنامه هایی که پیش از معلولیتم داشتم بپردازم؛ اما در همان اولین تجربه بعد از معلولیت به خوبی دریافتم برای همیشه از بسیاری از حقوق و امکانات یک شهروند محروم مانده‌ام و این برایم بسیار رنج‌آور و نومیدکننده بود و هنوز هم هست.

او می‌ گوید: از همان لحظه که قصد حضور در اماکن عمومی را داشتم (زمانیکه میزان حرکاتم کند شده بود اما هنوز ویلچر نشین نشده بودم)، گرفتاری ‌های من آغاز شد. به عنوان مثال اگر می خواستم به بانک بروم باید از نرده های نصب شده کمک می گرفتم تا خود را به بالا بکشم اما یا نرده ای وجود نداشت و یا اینکه ارتفاع آن ها کوتاه و غیراستاندارد بود که عملا هیچ کمکی نمی شد از آن ها گرفت.

برای استفاده از عابر بانک ها بیشتر به مشکل برخورد می کردم بطوریکه بیشتر عابر بانک ها به گونه ای جانمایی شده بود که باید یکی دو پله را بالا می رفتم تا می توانستم از آن ها استفاده کنم و یا اینکه در مکان و پیاده روهایی جانمایی شده بود که امکان قرار گرفتن در آن پیاده روها به علت وجود جداول بلند و یا پله وجود نداشت.

بنابراین تصمیم بر این گرفتم تا تغییراتی را در خودروی خود ایجاد کنم که بتوانم کمی راحت تر رانندگی کنم تا برخی از کارهای شخصی خود همچون خرید و ... را با پیدا کردن مراکز مناسب تر انجام دهم اما این افراد تعدادشان خیلی کم است. دیگران‌ که خود من هم جزو این گروه هستم‌ با آن که کارهای خانه را به‌ تنهایی می‌توانیم انجام دهیم، برای حضور در اجتماع بسیار به دیگران وابسته‌ایم. حتما کسی از اعضای خانواده باید ما را بیرون ببرد، چرا که کمبودها و گاهی تهدیدات بیرونی زیاد است.

وی با تاکید بر اینکه تمامی این مشکلات مربوط به زمانی بود که هنوز می توانستم تا مقداری حرکت کنم، می افزاید: اما از زمانیکه ویلچر نشین شدم مشکلات من و خانواده ام ۱۰۰ چندان شد، حتی آن ها که قبلا دست من را می گرفتند تا برای رفتن به یک اداره دولتی، پارک یا بانک کمک کنند دیگر نمی توانستند.

آن ها نمی توانستند من را به همراه یک ویلچر از یک جدول عبور دهند تا در پیاده رو قرار گیرم و یا اینکه ویلچر را از حدود ۵ پله بالا ببرند تا وارد یک مکان عمومی و یا دولتی شوم.

وسایل نقلیه عمومی از جمله اتوبوس برای استفاده معلولان ویلچر نشین به هیچ‌وجه مناسب نیست؛ در اخبار دیدم ۲-۳ خط واحد که امکان سوار شدن امثال بنده را دارد به بجنورد اضافه شده؛ اما تاکسی‌ ها و آژانس‌ ها اغلب حاضر نیستند معلول ویلچری را جابه‌جا کنند، اگر هم حاضر شوند، اغلب برای این که به‌ ناچار ویلچر را جابه‌جا می‌ کنند، درخواست کرایه بیش‌تر دارند.

یکی دیگر از معلولان حرکتی شهر بجنورد ادامه می دهد: فرض کنید که توانستیم از خانه به خیابان بیاییم، فکر می ‌کنم خیلی نیاز نباشد که توضیح بدهم وضع پیاده‌روها چه‌طور است، چون آشکار است حتی افرادی که سالم هستند، نمی‌توانند به‌راحتی در پیاده‌رو تردد کنند، چه رسد به ما که سوار ویلچریم. سنگفرش پیاده‌رو ها اغلب فرسوده و پر از چاله و مانع و ناهمواری است و چرخ ویلچر مدام گیر می‌کند و تعادل ما به هم می‌ریزد، جلوی مغازه‌ها هم در طول مسیر، با اجناس، سد معبر شده و از همه بدتر برای یک معلول، موتورسواران با فرهنگی است که پیاده‌رو را از خیابان تشخیص نمی‌دهند.

وی تاکید می کند: خیلی از پیاده روهایی که در شهر بجنورد وجود دارد به خصوص خیابان امام خمینی امکان تردد برای یک ویلچر نشنین وجود ندارد؛ باید یک مسیر کوتاهی را پیاده طی کرد و سپس به پله می رسی که باید از آن پله پایین بیایی و سپس دوباره باید از یک پله دیگر بالا بروی تا در پیاده روی دیگری قرار بگیری، هر چند که در برخی از این مکان ها رمپ هایی نیز ساخته شده اما این رمپ ها غیراستاندارد بوده یا آنقدر شیب آن بالا است که بدون کمک نمی توان از آن بالا رفت و یا آنقدر کم عرض هستند که ویلچر در آن جا نمی گیرد.

در مجموع در بسیاری از رمپ هایی که در سر تعدادی از کوچه های این شهر ساخته شده حتی یک شهروند ساده نمی توانند تردد کند چه برسد به یک معلول ویلچر نشین.

محدودیت های بیماری از یک سو، محدودیت هایی که مدیران شهری و دستگاه های اداری نیز درست کرده از سوی دیگر سبب شده است تا شعاع آرزوهای ما کوچک و کوچک تر شود اما پر از چالش و ناگوار؛ به عنوان مثال بسیاری از افراد برنامه ریزی می کنند تا در امکان گردشگری بسیار بزرگ حضور یابند اما برای ما حضور در پارک"بش قارداش" هم یک آرزو شده است و به تنهایی نمی توانیم در این پارک حضور پیدا کنیم.

در بیشتر نقاط این پارک مثلا حوالی استخرها و یا مقبره تاریخی جداول و پله های زیادی وجود دارد که نمی توان از آن عبور کرد و برای رسیدن به آنجا باید مسیر زیادی را تا انتهای پیاده روی ایجاد شده طی کرد تا بتوان وارد شد؛ سپس مسیر زیادی را دوباره باید برگشت تا بتوان به آن مکان ها رسید.

از وی می ‌پرسم که فکر می‌ کند چرا در شهرسازی، به فکر معلولان نیستند؟ پاسخ می‌ دهد: احتمالا فکر می‌کنند کسی که معلول است، بیمار است و خانه‌نشین، شاید با خودشان می‌گویند توانیابان که همیشه خانه هستند، پس چرا ما شهر را برای کسانی مناسب‌سازی کنیم که از امکاناتش استفاده نمی‌کنند؟ توانیابان دوست دارند در کنج خانه خلوت بمانند تا به شهر شلوغ بیایند!

وی می‌افزاید: شهرسازان هیچگاه به این نمی‌اندیشند که علت زندانی بودن توانیابان در خانه ها، عدم مناسب سازی شهر توسط این افراد و مسئولان است.

وی این فریادها را بی‌فایده می‌داند و می گوید: با آن که در چند سال اخیر صحبت های زیادی در ارتباط با مناسب سازی انجام شده اما همچنان در به همان پاشنه سابق می ‌چرخد و آنچه انجام شده است در برابر آنچه که باید انجام شود، بسیار جزئی و ناچیز است و این یعنی انزوای اجتماعی و زندگی رنج‌بار معلولان در شهرها ادامه دارد.

توحیدی مقدم مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا اظهار می کند: در خراسان شمالی ۲۵ هزار معلول شناسایی شده و تحت پوشش این اداره کل است که به طور متوسط بالای ۸۰ درصد از این افراد نیاز به مناسب سازی بخش های مختلف دارند.

وی می افزاید: از سوی دیگر در این استان ۱۰ هزار و ۱۰۰ سالمند تحت پوشش این اداره کل هستند که آن ها نیز نیازمند مناسب سازی‌اند.

وی در ادامه تعداد سالمندان بالای ۶۰ سال در این استان را ۸۸ هزار نفر اعلام می کند.

توحیدی مقدم با تاکید بر اینکه مناسب سازی خیابان، معابر، دستگاه های دولتی و... یک قانون است و باید رعایت شود، اظهار می دارد: در دستگاه های دولتی هنگام صدور پایان کار در سال های اخیر به این موضوعات توجه می شود.

وی تاکید می کند: اما در دستگاه های دولتی قدیمی تر خراسان شمالی، پارک ها، خیابان و معابر به مسئله مناسب سازی بسیار کم توجه شده است؛ به عنوان مثال عابربانک ها به هیچ عنوان مناسب استفاده معلولان نیست و یا اینکه در پارک و یا ادارات دولتی نیز باید سرویس های بهداشتی مناسب با این افراد در نظر گرفته شود، اما توجهی به آن ها نشده است.

وی خاطرنشان می کند: باید به این نکته توجه داشت که فقط معلولان جسمی و حرکتی، ناشنوا و نابینا از مناسب سازی های انجام شده استفاده نمی کنند، بلکه سالمندان نیز از آن ها بهره مند می شوند بنابراین باید به این مسئله توجه اساسی داشت چراکه ۲۰ تا ۳۰ سال دیگر، خود ما نیز به آن ها احتیاج پیدا می کنیم.

توحیدی مقدم ادامه می دهد: پیش بینی می شود که جمعیت سالمند خراسان شمالی تا سال ۱۴۳۰ به ۲۵ درصد برسد و باید از همین امروز اصول مناسب سازی در ساخت و سازها رعایت شود.

مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی می گوید: در حال حاضر ۷۰ درصد معابر عمومی این استان برای تردد آسان معلولان مناسب نیست و دستگاه های مسئول در این زمینه اقدام جدی انجام دهند.

انتهای پیام