دخل و خرجی که مدت‌هاست علاوه بر پاساژها و بازارها پایش به شبکه‌های اجتماعی باز شده و تبدیل به محلی برای کسب درآمد تعداد زیادی از جوانان و به خصوص زنان شده بود، این روزها حالی رو به وخامت دارد و فیلترینگ آن را از نفس انداخته است، به طوری که آمارهای رسمی نشان می‌دهد تا ۱۷ مهرماه، بیش از ۴۱ درصد کسب و کارهای اینترنتی ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند.

فروشنده‌ای که به واسطه یک صفحه اجتماعی در اینستاگرام یا یک کانال تلگرامی با مشتریان خود در ارتباط بوده، ثبت سفارش به صورت وسیع یا اندک انجام می‌داده، بر اساس سفارشاتی که داشته خرید می‌کرده حالا با یک معضل بزرگ مواجه شده و این مساله متضرر شدن فروشندگان، ضایع شدن حقوق خریداران در صف انتظار برای دریافت کالا و از بین رفتن مشاغل حاشیه و وابسته به کسب و کارهای مجازی را در پی داشته است.

در همین زمینه یکی از صاحبان کسب و کارهای کوچک اینترنتی با گلایه از کاهش شدید فروش محصولاتش در یک ماه اخیر عنوان می‌کند: فیلترینگ و قطعی اینترنت موجب شده تا نتوانیم بخشی از سفارشات‌مان را ثبت نهایی کنیم، چرا که برای انجام این کار نیازمند ارسال یا دریافت عکس محصولات هستیم و به دلیل کند بودن سرعت اینترنت نمی‌توانیم عکسی را دریافت یا بارگزاری کنیم.

پیام‌رسان‌های ایرانی زیرساخت مناسبی برای کارهای تجاری ندارند

وی با بیان اینکه قطع شدن اینترنت موجب شده تا سطح تبلیغات ما به صفر برسد، ادامه می‌دهد: مشتری‌هایمان به شدت ریزش کرده است. قطعی اینترنت به طور کلی کسب و کارمان را از بین برده است. اکثر مشتری‌ها در اینستا گرام پیام می‌دادند اما امروز سفارش‌های کمتری را دریافت می‌کنیم. در واقع این روزها تنها کسب و کارها نیست که ازبین رفته بلکه کلا زندگیمان مختل شده است. نرم افزارهای داخلی هم به هیچ عنوان کاربردی ندارد به جز اینکه فضای گوشی رامختل کنند.

این فروشنده محصولات آرایشی و بهداشتی خاطرنشان می‌کند: طی چند روز اخیر فروش اینترنتی‌ ما به صفر رسیده است. مشتری‌های حضوری‌مان نیز به شدت کاهش یافته‌اند و با وجود اینکه بار جدیدی را ثبت سفارش و خریداری کردیم، اما در حال حاضر تعداد زیادی از مشتری‌هایمان ریزش کرده‌اند، مشکل اینجاست محصولاتی که ما به فروش می‌رسانیم دارای تاریخ انقضا هستند و اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند دچار ورشکستگی خواهیم شد.

در ادامه مدیر یک فروشگاه آنلاین پوشاک نیز در گفت‌وگو با ایسنا عنوان می‌کند: فروشگاه ما کاملا به صورت آنلاین محصولاتش را به فروش می‌رساند و ما فروشگاهی برای فروش حضوری محصولاتمان نداریم، در روزهای اخیر با افت شدیدی که در فروش داشتیم حتی نمیتوانیم حقوق پرسنلی که در کارگاه کوچک‌مان کار می‌کنند را پرداخت کنیم. ما برای راه اندازی این کسب و کار تعدادی خیاط استخدام کردیم، یک کارگاه اجاره کردیم و در متراژ بسیار زیادی پارچه خریداری کردیم که همه این هزینه‌ها را باید با فروشی که داریم جبران یا تامین کنیم اما یک شبه همه چیز به هم ریخته و حالا علاوه بر ضرر، باید هزینه اجاره کارگاه و حقوق خیاط را هم از جیب خودمان پرداخت کنیم.

این تولیدکننده پوشاک زنانه و بچه‌گانه ادامه می‌دهد: در فضای کسب و کارهای اینترنتی تبلیغات برای افزایش فروش حرف اول را می‌زند، در واقع حکم نوعی سرمایه‌گذاری را دارد، برای همین ما حدود ده روز قبل از اینکه شبکه‌های اجتماعی با فیلترینگ مواجه شوند قراردادی برای تبلیغات به مبلغ ۶۰ میلیون بستیم، درست در زمانی که تبلیغات ما قرار بود توسط یک صفحه پر فالوور در اینستاگرام انجام شود فیلترینگ صورت گرفت و تا الان نه تبلیغی برای ما صورت گرفته و نه موفق شدیم پول خود را پس بگیریم، چه کسی پاسخگوی این ضرر و زیان ماست؟

وی ادامه می‌دهد: جالب اینجا است که گاهی در زمان قطعی اینترنت پلتفرم‌های ایرانی نیز از کار می‌افتند، متاسفانه نرم افزارهای پیام رسان ایرانی زیرساخت مناسبی برای کارهای تجاری نداشته و مشکلات زیادی دارند. کاهش مشتری یعنی از بین رفتن کسب و کاری که چندین سال برای آن تلاش شده است. امروز با از بین رفتن این سرمایه‌ها افراد زیادی کار خود را از دست می‌دهند که این موضوع مشکلات اجتماعی زیادی را به همراه دارد.

بر اساس اعلام محمدرضا انبیائی، دبیر کل انجمن مدیریت کسب و کار ایران، کسب و کارها به دو صورت با اینترنت رابطه دارند. مدل اول کسب و کارهایی هستند که هسته اصلی آن‌ها اینترنت بوده و مدل دوم کسب و کارهایی هستند که از اینترنت به عنوان ابزار استفاده می کنند که هر کدام در سه سطح کسب و کارهای بزرگ، متوسط و خرد تقسیم بندی می‌شوند. به طور ساده می‌شود گفت، کسب‌وکارها و شرکت‌های بزرگ چون آدرس صفحه‌شان در ذهن مخاطب باقی است، اگر اینترنت بین المللی هم قطع شود به دلیل شناخته بودن از طرف مخاطب فراموش نشده و قطع اینترنت خیلی بر روی کسب و کار آنها تاثیر گذار نیست، اما در کسب و کارهای متوسط و خرد به دلیل اینکه آدرس این کسب و کارها در یاد مخاطب باقی نمانده و یا خیلی شناخته شده نیست کسب و کار عملا از دست رفته یا به شدت محدود می‌شوند.

جبران هزینه‌های وارد شده به کسب و کارها را چه کسی تقبل می‌کند؟

او بر این اعتقاد است که در کشور ما رویکرد اشتباهی وجود دارد که بر اساس آن تصور می‌شود کسب و کارهای بزرگ اهمیت‌شان از کسب و کارهای کوچک بیشتر بوده که باید گفت این دیدگاه غلط است. در اصل ۲۸ قانون اساسی عنوان می‌شود که دولت موظف است برای همه افراد امکان اشتغال در شرایط برابر ایجاد کند، از طرفی بر اساس آمارها و اطلاعات کارشناسان، ایجاد هر شغل یک تا ۲ میلیارد تومان هزینه دارد. با چنین فرضی، زمانی که فردی کسب و کار کوچک راه اندازی می‌کند بار این عدد بزرگ را از روی شانه دولت برمی‌دارد و هزینه‌های دولت را کاهش می‌دهد. بنابراین از بین بردن کسب و کارها موجب ایجاد هزینه‌های و خسارت‌های زیادی برای کشور می‌شود.

دبیرکل انجمن مدیریت کسب و کار ایران خاطرنشان می‌کند: هم‌چنین کوچ دادن مدام کسب‌وکارها از نرم افزارهای مختلف به نرم افزار دیگر این کسب‌وکارها را ضعیف می‌کند. زمانی که یک کسب و کار کوچک با صرف هزینه یک کانال  یا صفحه ایجاد می‌کند و ناگهان برای مثال اینستاگرام یا تلگرام بسته می‌شود سرمایه گذاری صورت گرفته از بین می‌رود و عملاً نیاز به سرمایه گذاری مجدد ایجاد می‌شود. این هزینه‌هایی که به کسب و کارها تحمیل می‌شود را چه کسی تقبل می‌کند؟ نباید بستر کسب و کار را از بین برد، بلکه باید برای این مساله راهکار ارائه دهیم. بر اساس قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار باید روز به روز فضا برای کسب‌و کارها بهتر شود نه اینکه به هر بهانه‌ای این موضوع دچار رکود بیشتر شود.

هم‌چنین محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص تبعات قطع اینترنت بر کسب و کارهای مجازی عنوان می‌کند: با فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی اغلب کسب و کارهایی آسیب می‌بینند که در شبکه‌های اجتماعی مشغول فعالیت بوده و به نوعی ازکسب و کار کوچکتری برخوردارند. آنها عمدتا افرادی هستند که به صورت فیزیکی هم مشغول به کار هستند. برای مثال بسیاری از کسبه که در فضای فیزیکی مشغول فعالیت هستند در صفحات مجازی هم کالاها و محصولاتشان را در شهر خود و حتی سراسر کشور عرضه می کنند، معمولا این مشاغل در صورت قطع شدن اینترنت از گزند آسیب در امان نبوده و تاب نمی‌آورند، اگرچه این کسب وکارها در بخش فیزیکی خیلی دچار آسیب و از هم پاشیدگی نمی‌شوند، اما بخش عظیمی از رونق کسب و کار خودرا از دست داده و درنهایت دچارآسیب خواهند شد.

با قطعی اینترنت ۶۰ درصد کسب وکارهای اینترنتی آسیب دیدند

بنانژاد تاکید می‌کند: طی ماه‌های گذشته که اینترنت و فضای مجازی آرام بود، مردم بی دغدغه در این فضا مشغول کار، سرمایه گذاری وکسب درآمد بودند که ناگهان با این مشکل مواجه شدند. تاب‌آوری هر مجموعه اقتصادی سطح و اندازه ای دارد و اگرتاب آوری آنها پایین باشد، نمی‌توانند به بقاء خود ادامه داده و از بین می‌روند.

وی با اشاره به اینکه شیوع کرونا باعث شد تا کسب و کارهای مجازی رونق پیدا کند، می‌افزاید: در خصوص تعداد کسب و کارهای مجازی آماردقیقی در دست نیست و نیاز است تا مراجع اصلی مانند بانک مرکزی در خصوص این موضوع آمار بدهد، اما به صورت تقریبی می‌توان گفت حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کسب و کارهای کوچک به فضای مجازی ورود پیدا کرده‌اند که با قطع اینترنت ۶۰ درصد کسب و کارشان آسیب دیده و در مجموع حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد کاهش فروش را برایشان رقم خواهد زد.

بنانژاد بیان می‌کند: صاحبان کسب و کار و مردم نمی‌توانند از تمام پیام‌رسان‌های ایرانی استفاده کنند، تکلیف مردم مشخص نیست. در حال حاضر چندین پلتفرم داخلی متفاوت وجود دارد که در میان این تعداد نیز نمی‌توان پلتفرمی را پیدا کرد که تمام امکانات لازم را داشته باشد. بنابراین باید در این خصوص اعتمادسازی برای صاحبان کسب و کار انجام شود تا با معرفی یک نرم افزار مناسب، مردم از آن استفاده کرده و پاسخ نیازهای خود را در استفاده از آن بیایند.

وی تاکید می‌کند: در این راستا ضرورت دارد تا در حوزه در کسب و کارهای مجازی یک سیاست‌گذاری کلی و یک سند مشخص براساس یک شبکه واحد، پایدار و مطمئن برای ترغیب افراد در استفاده از آن، درنظر گرفته شود.

در حال حاضر معادل ۱۱ میلیون نفر از طریق شبکه‌های مجازی کسب درآمد می‌کنند که از این میزان حدود ۹ میلیون نفر یعنی ۸۳ درصد از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند که در پی اختلالات اخیر اینترنت و فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ به شدت ضرر کرده‌اند و مشخص نیست در آینده چه اتفاقی برای این کسب و کارها رخ خواهد داد. در حال حاضر پس از یک ماه در واکنش به مشکلاتی که برای صاحبان کسب و کار مجازی از قطع ینترنت به وجود آمده است تنها بسته حمایتی برای این کسب و کار ارائه شده که باید دید آیا این بسته می‌تواند مشکلات را حل کرده و موجب رونق دوباره این مشاغل شود.

انتهای پیام