به گزارش ایسنا، سال ۹۶ بود که شهرستان ملایر به عنوان شهر ملی مبل منبت انتخاب شد، پس از آن نیز با تلاش هنرمندان این حوزه و پتانسیل بالای شهرستان در سال ۹۸ به عنوان شهر جهانی مبل منبت از سوی سازمان یونسکو معرفی و ثبت شد.
این شهرستان بیش از ۱۰۰۰ واحد تولیدی و ۳۰۰ نمایشگاه فروش را در خود جای داده است و در حال حاضر بیش از ۲۵ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در هنرصنعت مبلمان منبت ملایر مشغول به فعالیت هستند. شهرستان ملایر به واسطه چنین ظرفیت هایی به عنوان بزرگترین شهر در تولید و عرضه مبل شناخته و ۸۵ درصد از مبلمان کشور از بازار مبل ملایر عرضه می شود.
اگر در کوچه پس کوچه های این شهر چرخی بزنی، صدای مغار و حکاکی گل و گیاه هایی که جانی دوباره بر تن سرد و بی جان چوب می دمد را می شنوی. در هر یک از کارگاه هایی که برخی وسعتی به اندازه یک زیر پله دارند، اثری خلق می شود که در بحبوحه زمستان، بهار را برای خانه ای که میزبان اوست، به ارمغان می آورد.
اما اگر بخواهیم از داستان تکراری مشکلات تولیدکنندگان در حوزه های مختلف از جمله صنعت مبلمان ملایر که به سفره بیش از ۲۵ هزار خانواده متصل شده است، بگوییم باز هم به این مطلب می رسیم که مواجهه تشریفاتی یا نمایشی با شعار سال یکی از خطرات در کمین «تولید، دانش بنیان و اشتغال‌آفرین» است. رفتارهای همایشی و نمایشی تهدید این نامگذاری است؛ آنچه مهم است عمل هر سازمان و ارگان و نهاد با هدف تحقق تولید دانش آفرین است.
رهبر انقلاب تأکید کردند که «سال گذشته هم این را گفتم که اکتفا نکنند دوستان به اینکه حالا روی کاغذهایِ سربرگ‌هایِ دستگاه‌هایِ گوناگون بنویسند این عبارت را یا مثلاً فرض کنید که یک تابلو درست کنند در خیابان بزنند؛ اینها کار نیست. عمده این است که به معنای واقعی کلمه روی این سیاست‌گذاری بشود.»
علی کوثرجوادی‌نصب با ۴۲ سال سن، سابقه ای ۳۰ ساله در زمینه طراحی سازه ای و تراش کاری روی چوب دارد. این سابقه و ید طولانی در صنعت مبلمان منبت با وجود سن کم او ریشه در سال های کودکی اش دارد. سال هایی که شاید هر پسر بچه ای پس از تعطیلی مدرسه در فکر زمین خاکی برای فوتبال با همسالانش یا گل کوچیک با یک توپ پلاستیکی در محله بود، علی اما در کوچه پس کوچه های شهر محو رقص مغار بر روی چوب به دستان هنرمند منبت کارانی بود که انگشت شمار در شهر پرچم دار هنر منبت کاری بودند.
او در گفت‌وگو با ایسنا، از سال هایی می گوید که تنها دلخوشی اش این بود که زنگ آخر مدرسه به صدا درآید و فرصتی شود تا خودش را به کارگاه کوچک منبت کاری که در کوچه‌شان بوده، برساند و نقش و نگارهایی را نظاره کند که به دستان پیرمرد منبت‌کار، تن سرد و بی روح چوب را جانی تازه می بخشد.
مدرسه که تعطیل می شد، تا کارگاه منبت کاری می دویدم
او بیان می کند: یادم می آید کلاس پنجم بودم، مدرسه که تعطیل می شد تا کارگاه کوچک منبت کاری که در کوچه مان بود، می دویدم تا قبل از تعطیلی کارگاه، برای چند دقیقه ای مسیر دستان استاد منبت کاری که زندگی را به جسم بی جان چوب می بخشید، دنبال کنم و چیزی یاد بگیرم. پس از مدتی آن استاد منبت کار وقتی اشتیاق هر روزه مرا می دید، به من پیشنهاد داد که وردستش کار کنم. من هم که منتظر چنین فرصتی بودم از همان روز در آن کارگاه کوچک منبت کاری مشغول به کار شدم.
کوثرجوادی‌نصب ادامه می دهد: آنقدر به کار علاقه داشتم که مغازه را جارو می زدم، خریدهای استادکارم را انجام می دادم و خلاصه هر کاری بود انجام می دادم تا هنرش را به من بیاموزد و اجازه دهد در کارگاهش مشغول باشم.
او با اشاره به اینکه خانواده اش روستا زندگی می کردند، می گوید: من چون تنها بودم یا درس می خواندم یا سرکار بودم و یا ورزش می کردم. درد تنهایی باعث شده بود شب ها در خانه نقاشی بکشم یا با خمیرهایی که به آن خمیر لویی می گفتند، شکل های مختلفی می ساختم تا خوابم ببرد.
شاگردی «سیدمنصور ناظمی»
او اظهار می کند: پس از مدتی کار در آن کارگاه، احساس کردم هر آنچه که بوده را یاد گرفتم و دیگر چیزی برای یادگیری بیشتر وجود ندارد. عکس کارهای استاد «سیدمنصور ناظمی» را دیده بودم و تعریف هنر و مهارتش را شنیده بودم، پس تصمیم گرفتم راهی تهران شوم.
به گفته کوثرجوادی‌نصب، استاد ناظمی بسیاری از سفارش ها را به او می سپرده است. او ناظمی را اینگونه معرفی می کند: استاد ناظمی مجری طرح های مبلمان فرح دیبا بود که پس از ورود به ایران تصمیم می گیرد یک دست مبلمان برای خود طراحی کند و اجرای آنها را به ناظمی می سپارد. از همان زمان این طراحی به مبل فرحی مشهور شده است و در حال حاضر نیز این طرح طرفدارانی دارد.
این طراح مبلمان که همزمان با کار در کارگاه ها و وردست استادکاران حرفه ای، درسش را ادامه داده و مدرک کاردانی صنایع چوب دارد و در دانشکده هنرهای زیبای تهران دوره دیده است، می گوید: در دوره هایی که حوالی میدان تجریش برگزار می شد، شرکت می کردم. آنقدر کارم خوب بود که فقط ماه اول از من شهریه گرفتند.
طراحی بیش از ۸۰۰ مبلمان برند
او با تأکید بر اینکه زکات هنر، نشر آن است، ادامه می دهد: در تهران، جاجرود و ملایر شاگردان زیادی را آموزش دادم و تاکنون حدود ۸۰۰ مبلمان برند طراحی کردم که برخی تولیدکنندگان از ۱۰ سال پیش تاکنون هنوز در خط تولید همان طرح ها هستند.
کوثرجوادی‌نصب که در کارگاهش برای حدود ۱۷ نفر اشتغال ایجاد کرده است، می گوید: گاهی اوقات شاید کار را با ضرر تحویل دادم اما چون مزد کارگرها تمام و کمال پرداخت شده است، راضی بودم.
این کارآفرین مبلمان منبت با اشاره به شب بیداری هایش برای طراحی یا کارهایی که بدون مزد انجام داده است، می افزاید: شما ممکن است خیلی راحت از کنار تنه درختی که گوشه خیابان افتاده، عبور کنید اما من آن را خوب نگاه می کنم و نقش و نگارهای بسیاری بر روی تنه آن تصور می کنم تا آن را با نقش هایی از گل و بوته، جانی دوباره ببخشم.
واردات مواد اولیه به دلار؛ فروش مبلمان به تومان
او در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر مهمترین مشکلات تولیدکنندگان این صنعت می گوید: تولیدکنندگان مبلمان به علت تنفس ۱۰ ساله جنگل های شمال، مجبورند چوب را وارد کنند، از طرفی نوسانات بازار ارز سبب افزایش قیمت چوب شده و مشکل اصلی اینجاست که باید چوب را به نرخ دلار وارد کنیم و پس از تولید، مبلمان را به قیمت تومان بفروشیم که به ضرر تولیدکننده است.
البته او این تنفس ۱۰ ساله به جنگل های شمال را کاری به جا و درست می داند چراکه برخی قاچاقچیان چوب یا پیمانکاران نابلد، درختان را بدون درنظر گرفتن سن آنها قطع می کردند و این باعث شد بسیاری از درختان جوان نابود شوند.
ضربه تحریم‌ها بر بدنه صادرات مبلمان
به گفته این کارآفرین صنعت مبلمان، تحریم های اعمال شده از سمت اتحادیه اروپا و آمریکا، یکی دیگر از مشکلات اصلی این صنعت است چراکه به علت تحریم، تولیدکنندگان در واردات بسیاری از مواد اولیه از جمله رنگ با کیفیت محدودیت دارند اما کشورهایی از جمله ترکیه به علت استفاده از رنگ با کیفیت، بازار جهانی و بین المللی را به دست گرفته اند.
او ادامه می دهد: تحریم ها همچنین بازار فروش این محصول را به شدت تحت تأثیر قرار داده طوریکه ما بازارهای جهانی و بین المللی را از دست دادیم و در حال حاضر صادرات این محصول به کشورهایی از جمله عراق محدود شده این در حالیست که کشورهایی از جمله ترکیه بازار جهانی را به دست گرفته اند.
به گفته کوثرجوادی‌نصب، با وجود این وضعیت اقتصادی و تحریم ها در حال حاضر کیفیت مبلمان ایران همسطح دیگر کشورهاست و حتی یک سر و گردن بالاتر است اما متأسفانه ما هنوز سهمی که باید در صادرات مبلمان منبت داشته باشیم، نداریم.
چند سال است این صنعت رشد اقتصادی قابل توجهی نداشته است
او تصریح می کند: فعالان این صنعت فعلاً مجبور به ادامه کار هستند اما چند سال است که این صنعت رشد اقتصادی قابل توجهی نداشته و تولیدکنندگان سعی می کنند کج‌دار و مریز به تولید ادامه دهند، گاهی حتی مجبورند کار را به قیمت پایین تر بفروشند.
کوثرجوادی‌نصب می گوید: کارگاه روبروی ما ۱۷ کارگر داشت، پنج سال از جیب ضرر داد و دائم اخبار و اوضاع تحریم ها را دنبال می کرد تا اینکه امسال همه کارگرانش را فرستاد که بیمه بیکاری بگیرند.
عدم اعتماد بعضی از مردم به تولیدات ایران
این طراح مبلمان عدم اعتماد بعضی از مردم به تولیدات ایران را یکی دیگر از مشکلات فروش محصولات ساخت ایران برمی شمرد و می گوید: اگر شما محصولی تولید کنید و به ژاپن بفرستید و ژاپن همان محصول را به ایران بفرستد، به طور قطع فروش بهتری خواهد داشت.
کوثرجوادی‌نصب با بیان اینکه متأسفانه مبلمان ملایر مورد سوءاستفاده واقع شده است، ادامه می دهد: بارها من خودم در نمایشگاه های تهران دیدم که مبلمانی کار ملایر بوده اما فروشنده به مشتری توضیح می دهد که کار وارداتی است و از مصر آوردیم!
او با تأکید بر اینکه مبلمان ایران مظلوم واقع شده است، می افزاید: فعالان این صنعت در کشور ترکیه که از کارگران سوری برای کار در کارگاه ها استفاده می کنند، از طراحی های مبلمان صنعتگران ایرانی تعجب می کنند که ایران هم چنین کارهایی تولید می کند؛ این به علت ضعف در صادرات است که سبب شده ما نتوانیم محصول خود را به خوبی به دنیا معرفی کنیم.
دو سال رفت و آمد برای دریافت یک وام ۱۰۰ میلیون تومانی
به گفته کوثرجوادی‌نصب، چند سال پیش قرار شده مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات برای ساخت نمایشگاهش در شهرک صنعتی حاجی آباد به او بدهند که آن موقع می توانسته با این مبلغ اسکلت اولیه نمایشگاه را بزند اما به برکت سنگ اندازی های بانک و درخواست ارائه چند ضامن کارمند، پرداخت آن دو سال طول کشیده است و زمانی که مبلغ به حسابش واریز می شود، ۳۰ میلیون تومان هم خودش گذاشته تا بتواند پی ساختمان(فونداسیون) را بزند.
این فعال صنعت مبلمان گلایه ای هم از کسانی دارد که برای هنر و کار هنری ارزش چندانی قائل نیستند و می گوید: بازرس یونسکو که برای ثبت جهانی منبت ملایر به این شهر آمده بود، از مسئولان خواست که تنه درختی که من نقش سنجاب، سیمرغ و انگور را بر روی آن حکاکی کرده بودم، وسط میدان ساختمان فرمانداری شهرستان نصب و برای جلوگیری از تابش نور خورشید بر آن، برایش سقفی درست کنند اما از آن زمان تاکنون این تنه درخت کنده کاری شده همانطور جلوی آفتاب قرار دارد و ترک خورده چون برای هنر ارزشی قائل نیستند.
انتهای پیام
نظرات