فریبا کاهنی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: علم گردانی از جمله مراسم عزاداری در خراسان جنوبی است که در زمان‌های بسیار دور برای فوت اشخاص مهم و بعدها که اعتقادات مذهبی اسلامی شکل می‌گیرد این رسم نیز رنگ و شکل مذهبی گرفته و به صورت یکی از شیوه های عزاداری در ماه محرم اجرا می‌شود. 

وی گفت: در این مراسم عده‌ای علم چی، ملا (فاتحه خوان) علم‌ها را به درب خانه اهالی می‌برند و نذورات را جمع آوری می‌کنند. معمولا از روز چهارم و یا پنجم محرم علم گردانی شروع می‌شود صاحب خانه نیز علم‌ها را زیارت کرده و نذورات خود را پخش می‌کنند که شامل نان، پول، گندم، خرما، شیرینی و آجیل است. 

کارشناس ثبت میراث معنوی و مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ادامه داد: قبرستان از دیگر جاهایی است که علم را به آن جا برده و در سر قبرها علم را به زمین می‌گذارند و فاتحه خوانی می‌کنند. 

کاهنی با بیان اینکه مراسم علم گردانی در حال حاضر در برخی از نقاط استان خراسان جنوبی اجرا نمی‌شود و فقط در روستاهایی که علم دارند این مراسم را اجرا می‌کنند. پایه‌های علم چوبی و بیش تر آن‌ها سه تا پنج متر است علم‌ها پوششی پارچه‌ای دارند که به آن پیراهن علم و یا پوشش علم گویند و بیشتر به رنگ‌های سبز و سیاه بوده و رنگ سفید و روشن نیز در آن دیده می‌شود، علم سبز بیشتر به علم حضرت ابوالفضل العباس مشهور بوده و علم سیاه به نام امام حسین (ع) و سایر ائمه است.

وی افزود: به بالای علم‌ها توغ وصل شده و زیر توغ دستمال‌های زیادی بسته می‌شود که اکثر آن‌ها نذری است و توسط مردم تهیه می‌شود. دستمال‌ها به رنگ‌های گوناگونی است ولی رنگ سبز و سیاه بیش از سایر رنگ‌هاست.

کارشناس ثبت میراث معنوی و مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی بیان کرد: علم، معمولا از چوبی بلند و محکم به طول دو تا سه متر ساخته شده که پارچه ای سیاه به دور آن پیچیده شده و بر فراز و نوک این چوب قبه ای گنبدی شکل و یا سرپنجه ای از جنس برنج نصب شده که نقش پنج انگشت در بالای علم وجود دارد. این پنج انگشت نشانه انگشتان بریده حضرت ابوالفضل العباس (ع) است و از بالا تا پایین علم نیز با پارچه های رنگارنگ تزیین شده است.

کاهنی با بیان اینکه قربانی کردن و توزیع نذورات نیز از دیگر برنامه‌هایی است که هنگام علم گردانی انجام می‌شود و هر کس هر نذری دارد در هنگام ورود عَلم به منزلش انجام می دهد. مراسم علم گردانی به شماره 628 در تایخ 22 آذرماه 91 ثبت میراث معنوی (ناملموس) شده است.

انتهای پیام