حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین ابراهیمی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت تبلیغ در سیره انبیا الهی اظهار کرد: از زمانی که انسان‌ها در این دنیا چشم باز می‌کنند خداوند حکیم راهنمایی برای بندگان می‌فرستد و آنان را رها نمی‌کند، همانطور که شان نزول پیامبر(ص)، هدایت و راهنمایی بندگان است و تمام پیامبران الهی برای هدایت انسان‌ها نازل می‌شوند.

وی در خصوص سیره رفتاری و اخلاقی انبیا در رساندن پیام الهی اضافه کرد: پیامبران در انجام رسالت الهی خود صفات اخلاقی همچون معصومیت از گناه و اشتباه و برخورد درست در ابلاغ پیام خود را دارند که این ویژگی‌ها باعث می‌شود تا مردم به سوی آن‌ها جذب شوند. راهنمایان الهی با دارا بودن ویژگی‌های اخلاقی شایسته و ظاهر مناسب در میان قبیله خود اعتماد مردم را کسب و پیام الهی را ابلاغ می‌کردند.

این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: پیامبر اکرم(ص) در قبیله و قومی زندگی می‌کردند که تمام انحرافات اخلاقی و بدی‌ها در آن وجود داشت، آن قوم دائما به دنبال جنگ و خونریزی بود و دختران خود را زنده به گور می‌کرد، برخی از علما معتقدند که خداوند برای نشان دادن قدرت و معجزه پیامبر خود ایشان را در بدترین قوم و قبیله نازل کرده است و بزرگترین معجزه پیامبر تربیت انسان‌هایی چون مقداد، ابوذر و سلمان است که الگویی برای تمام انسان‌ها محسوب می‌شوند.

ابراهیمی در خصوص شیوه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص) بیان کرد: روش و شیوه‌های تبلیغی پیامبر اکرم برای تمام انسان‌ها به خصوص افرادی که قصد دارند مبلغ شوند آموزنده است. یکی از مواردی که کمتر به آن اشاره شده این  است که پیامبر(ص) در امر تبلیغ نیاز مخاطب خود را در نظر می‌گرفتند تا زمینه تبلیغ و اثرگذاری پیام ایشان فراهم شود؛ همانطور که خداوند در سوره قریش دعوت به پرستش خود را منوط به رفع نیازهای بشر می‌داند و نمونه این آیات دستورالعمل‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص) است.

موثرترین روش تبلیغی پیامبر اکرم(ص) عمل به رفتار و گفتار خود است

وی ادامه داد: ممکن است در نگاه اول مخاطب تبلیغ را به معنای سخنرانی در نظر گیرد، این در صورتی است که موثرترین روش تبلیغی پیامبران به ‌خصوص پیامبر اکرم(ص) به عنوان اولین نفر این است که به دستورات الهی عمل می‌کند. معصوم بودن برای پیامبران به دو جهت معنا می‌شود، اول آنکه مردم را از انحراف دور می‌کند و دیگر آنکه اولین عمل‌کننده به رفتار و گفتار خود هستند و مردم با مشاهده  اعمال نیک در گفتار و رفتار پیامبر(ص) به ایشان روی می‌آورند، در صورتی که خلاف این مسئله باعث می‌شود مردم از دین منزجر شوند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به تاثیرگذاری رفتار پیامبر بر تمام انسان‌ها، گفت: رفتار پیامبر(ص) اثرگذارترین روش برای جذب مخاطب بود و ایشان پاسخ بدی را با خوبی می‌دادند، به عنوان مثال شخصی یهودی که هر روز بر سر پیامبر اکرم(ص) خاکستر می‌ریختند و بعد از چند وقت که خبری از آن شخص نبود پیامبر سراغ او را گرفت و هنگامی که متوجه بیماری این شخص شد به عیادتش رفت و این فرد با دیدن رفتار به پیامبر(ص) ایمان آورد، این‌ها تنها نمونه‌ای از جذابیت‌های رفتار پیامبر است.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: عمل به کارهای شایسته و برخورد درست با دیگران و پاسخ بدی را با خوبی دادن از موثرترین نکات در تبلیغ و راهنمایی اهل بیت، به خصوص پیامبر اکرم(ص) است که می‌توان آن را  به عنوان نسخه و دستورالعملی برای تمام اقشار در نظر گرفت.

پیامبر(ص) متناسب با فهم و درک مخاطب تبلیغ انجام می‌دادند

وی در خصوص روش‌های تبلیغ پیامبر اکرم(ص) بیان کرد: روش پیامبر(ص) در امر تبلیغ و ابلاغ، مرحله‌ای بود و رعایت وضعیت مخاطب مسئله مهمی است که پیامبر(ص) به آن مقید بودند، همانطور که نمی‌توان انتظار داشت که یک کودک به اندازه یک فرد دانشجو کاری را انجام دهد، در جامعه نیز این مسئله حکم فرماست و انسان‌ها بر اساس سطح فهم، توان ذهنی و جسمی، متفاوت از یکدیگر هستند و پیامبر اکرم(ص) در تبلیغ و ابلاغ پیام الهی این مسئله را در نظر می‌گرفتند و ایشان  موضوعات مختلف را براساس فهم و درک مخاطب خود تبیین می‌کردند، همانطور که در روایات نقل شده شخصی از اهل بیت سوال می‌کند که آیا خداوند می‌تواند دنیا را در تخم مرغ قرار دهد؟ و پاسخ می‌گیرد که بله خداوند دنیا را در کوچک‌تر از آن و در چشم قرار داده است و آن شخص قانع می‌شود. بیان استدلال در حد فهم و درک مخاطب از روش‌های اثرگذاری امر تبلیغ پیامبر(ص) است.

این کارشناس مذهبی با اشاره به ابلاغ مرحله‌ای پیامبر افزود: پیامبر(ص) در تبلیغ دین اسلام به آرامی نکات را آموزش می‌دادند و ابلاغ مرحله‌ای داشتند. ایشان در اوایل تبلیغ اسلام در مواجهه با  قوم عربی که آنجا سکونت داشتند و بسیاری از مسائل از جمله نخوردن شراب را رعایت نمی‌کردند به یکباره نگفتند که نخورید، بلکه می‌گفتند که در بین نماز شراب نخورید و رعایت کنید و به تدریج رعایت این مسائل آسان شد و به دین اسلام روی آوردند.

ابراهیمی با تاکید بر ویژگی‌های پیامبر اکرم(ص) در امر تبلیغ و رساندن پیام الهی گفت: پشتکار و استقامت پیامبران از نکات مهم در ابلاغ پیام الهی است. حضرت نوح ۹۰۰ سال قوم خود را به دین الهی دعوت می‌کرد، پیامبر(ص) سالیان زیادی وقت خود را صرف دعوت مردم به دین الهی کردند و ناامید نمی‌شدند و مورد دیگر صبر بالای پیامبران به خصوص پیامبر اکرم(ص) بود که با رفتار نامناسب ناامید نمی‌شدند و صبور بودند، البته دوری پیامبر از تکلف هم باعث جذب افراد به ایشان می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: تواضع پیامبر(ص) در هدایت و راهنمایی افراد بسیار حائز اهمیت است. ایشان  انسان‌های بزرگی تربیت کردند و معجزه پیامبر(ص) این بود که نشان داد عمل به تعالیم و آموزه‌های دینی تا این حد می‌تواند انسان را تغییر دهد.

این کارشناس مذهبی گفت: اولین هدف پیامبر(ص) تربیت انسان‌ها است و این مسئله با رفع نیازهای بشر تحقق می‌یابد همانطور که در بیشتر مواقع می‌بینیم امام جماعت محله‌ای به دنبال رفع نیازهای افراد است و رعایت وضعیت و حال مخاطب در رساندن پیام الهی و گفت‌وگو براساس فطرت و منطق مخاطب به ما در اثرگذاری پیام کمک می‌کند.

ابراهیمی با اشاره به اینکه پیامبر با دارا بودن ویژگی‌های برگزیده اعتماد مردم را کسب کرده بودند، اظهار کرد: به زیبایی در تاریخ می‌بینیم که پیامبر(ص) قبل از اینکه به پیامبری مبعوث شوند به نام محمد امین یعنی شخص مورد اعتماد در میان قبیله خود شناخته شدند و اخلاق و رفتار درست و پسندیده ایشان و رعایت فضیلت‌های اخلاقی که قبیله به آن اعتقاد داشت باعث کسب اعتماد مردم شده بود، داشتن چنین صفات ارزشمندی باعث شده بود زمانی که پیامبر از خدای واحد صحبت می‌کرد همگی ایمان بیاورند. 

انتهای پیام