ازدواج یکی از سنت‌های مرسوم در بین تمامی مردم جهان است که طریق برگزاری آن در تمامی قوم‌ها، دارای اصول خاص خودش است. کله قند یکی از هدایایی است که از طرف خانواده داماد برای عروس خانم آورده می‌شود، مراسم قندشکنی سنتی است که بعضی از شهرهای ایران در مراسم ازدواج انجام می‌دهند.  

فلسفه کله قند عروسی

در گذشته از کله قند به جای شیرینی استفاده می‌کردند، خانواده داماد بعد از گرفتن بله از عروس خانم، کله قند را شکسته و به واسطه‌ی آن دهان خود را شیرین می‌کردند!  امروزه این رسم در برخی از شهرهای ایران هنوز پا برجاست و در مجلس بله برون و عقدکنان صورت می‌گیرد.

کله قندی که در مراسم بله برون استفاده می‌شود به صورت تک و تزئین شده است و کله قندی که در مراسم عقدکنان از آن استفاده می‌شود، به صورت جفت خواهد بود. از این جفت کله‌قند برای ساییدن آن دو به هم بر روی پارچه‌ای روی سر آقا داماد و عروس خانم استفاده می‌کنند که از گذشته این کار مبنی بر این بوده که شیطان از عروس و داماد دور بماند.

مراسم قندشکنی در بین اهالی روستاهای گلستان از چنان جایگاه عُرفی و اجتماعی برخوردار بود که اگر قند یک دختر و پسر شکسته شود دیگر آن دختر مال آن پسر بوده و ارزشی همانند سند ازدواج داشت، با انجام مراسم قندشکنی درست است که زوجین به صورت رسمی زن و شوهر نمی‌شدند، ولی از نظر عرف جامعه روستایی، آن دو رسما زن و شوهر به حساب می‌آمدند.

قندشکنی در قدیم قبل از مراسم عقدکنان بود و اقوام نزدیک داماد، طبق‌هایی از کله‌قند تزیین شده به همراه یک حلقه نشان و هدایایی نظیر لباس و کفش و قرآن را بر سر گرفته و با ساز و دهل همراه با بزرگان‌ فامیل به خانه عروس می‌رفتند و بعد از شکستن قند توسط یکی از بزرگان به طور رسمی ازدواج و بله عروس خانم را به همه اعلام می‌کردند.

 کمک به تهیه جهیزیه عروس ویژگی منحصر به فرد مراسم قندشکنی گلستانی‌ها

امروزه مراسم قندشکنی بعد از مراسم عقد محضری و یا خواندن خطبه محرمیت و شبیه به مراسم نامزدی برگزار می‌شود به این ترتیب که خانواده عروس تمامی اقوام و دوستان خود و خانواده داماد را دعوت می‌کنند.

برگزاری مراسم قندشکنی که به شیرینی‌خوری نیز شهرت دارد بر عهده خانواده عروس است و در این مراسم که معمولاً در عصر برگزار شده و با چای و شربت و شیرینی و عصرانه از اقوام پذیرایی می‌شود ولی خویشاوندان نزدیک‌تر دو خانواده برای مراسم شام نیز دعوت می‌شوند.

 مراسم قندشکنی گلستانی‌ها با ساز و دهل و خواندن اشعار محلی همراه است و خانواده داماد هدایای عروس را که شامل دو دست کامل لباس و حوله و لوازم آرایشی و بهداشتی، قرآن و سجاده است را همراه با چمدان‌های تزیین شده به همراه آورده و آن را به مهمان‌ها نشان می‌دهند.

یک ویژگی منحصر به فرد در مراسم شیرین خوری گرگانی‌ها وجود دارد و آن هم دادن هدیه با نیت کمک به خانواده عروس در تهیه جهیزیه است، از آنجا که این مراسم برای همه اقوام برگزار می‌شود هیچ‌کس از برگزاری آن شرمنده و معذب نشده و در اوج شادی و مسرت این مراسم انجام می‌شود.

در سال‌های نه چندان دور نزدیکان عروس از چند روز مانده به شروع مراسم قندشکنی با مادر عروس هماهنگ کرده و با مشورت و برحسب نیاز او هدایا را تهیه می‌کردند تا هم از آوردن هدیه تکراری جلوگیری شود و هم مطابق سلیقه و نیاز عروس هدیه خریداری شود.

به طور مثال مادربزرگ چرخ خیاطی و یا یک تخته فرش و خاله‌ها صندوق و اجاق گاز را تهیه می‌کردند، اما در سال‌های اخیر اقوام بر حسب توان مالی خود هدایا را به صورت نقدی تقدیم خانواده عروس می‌کنند تا خانواده عروس با سلیقه خود اقلام مورد نیاز را تهیه کنند.

معمولاً یک نفر از خانواده عروس و یک نفر از خانواده داماد هدایای اقوام را در یک دفترچه یادداشت کرده و در اختیار مادر عروس و  مادر داماد می‌گذارند تا در مراسمات بعدی خانواده‌ها این محبت را جبران کنند.

اقوام نزدیک عروس معمولاً کادو یا مبلغ نقدی هدیه می‌دهند و اقوام داماد بیشتر طلا و سکه هدیه می‌دهند، سکه‌ها و طلاها متعلق به عروس و داماد است و در تهیه جهیزیه کاربرد ندارد، به همین دلیل برخی از اقوم خانواده داماد طلا هدیه می‌دهند تا پشتوانه زندگی زوجین باشد.

هدیه شیرینی‌خوری صرفاً با نیت کمک به تهیه جهیزیه است و بار بزرگی از دوش پدر عروس بر می‌دارد، این هدیه به غیر از هدیه عروسی بوده و اقوام در مراسم عروسی نیز هدیه می‌دهند که این هدیه مختص عروس و داماد است.

انتهای پیام