كاميار عابدي از منوچهر مرتضوي به عنوان اديبي فرهيخته و نکته‌سنج و ايران‌دوستي بسيار دانا و آگاه ياد كرد.

اين پژوهشگر ادبيات در يادداشتي كه در پي درگذشت منوچهر مرتضوي در اختيار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گذاشته، نوشته است: «منوچهر مرتضوي هنگامي که هنوز به چهل‌سالگي نرسيده بود، کتاب «مکتب حافظ» را نوشت. اهميت اين کتاب در چه بود؟ اهميت اين کتاب در آن بود که مؤلف شايد براي نخستين‌بار پيشنهادي براي شناخت نظام پيچيده‌ي فکري حافظ به دست داده بود. از نظر روش‌شناسي هم وي از يک طرف دامن استنادهاي تاريخي و ادبي متقن را رها نکرده بود و از طرف ديگر از تحليل موضوع چشم نپوشيده بود. تعيين واژه‌ها و تعبيرهاي اساسي يا به تعبير رايج، کليدي حافظ و تفسير آن‌ها در توازي هم از جمله مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين کتاب به شمار مي‌رود. پژوهش مرتضوي در نظام پژوهش‌هاي دانشگاهي ايران چندان متعارف جلوه نمي‌كرد و نشان از نوگرايي سنجيده‌ي مؤلف در بررسي ساختارهاي فکري يک شاعر داشت.

از مرتضوي آثار معتبر ديگري، بويژه در شناخت و تحليل پيشينه‌ي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و زباني زادبومش، آذربايجان، در روزگاران کهن بر جاي مانده است؛ اما به نظر مي‌آيد دغدغه‌ي گسترش فرهنگ و ادب در اين منطقه که از روزگار مشروطه به بعد دل‌مشغولي بسياري از مردان فرهنگ‌دوست آذربايجاني مانند اسماعيل اميرخيزي بود، سبب شد تا او حدود سه دهه از زندگي‌اش را مصروف اين کار کند. تربيت دانشجويان پژوهشگر و انتشار مداوم مجله‌ي پژوهشي دانشکده‌ي ادبيات تبريز و نشر تأليف‌ها و ترجمه‌هاي ادبي معتبر در دانشکده‌ي ادبيات تبريز از جمله تکاپوهاي فرهنگي ماندگار او به شمار مي‌رود.

اما دريغ که او در سه دهه‌ي 1360 تا 1380 در حاشيه قرار گرفت و قدرش شناخته نشد. اي کاش چنين نمي‌شد. گفته مي‌شود خودش نيز ميل به انزوا داشت. به هر روي، دوستداران آثار و آراي ادبي و فرهنگي وي اندک نيستند و او درميان اهل فرهنگ و ادب چهره‌اي بسيار شناخته‌شده محسوب مي‌شود.

نمي‌دانيم که آيا او به همان شيوه‌ي مکتب حافظ به شناخت ديگر شاعران بزرگ ايران هم پرداخته است يا نه؛ اما بر اساس يادداشت‌ها يا گفت‌وگوهاي شاگردانش به نظر مي‌آيد که تعلق خاطر اصلي او حافظ بود. البته از او کتابي درباره‌ي فردوسي هم در دست است.

هرچند منوچهر مرتضوي اديب بود؛ اما ذوق شعري او درخور توجه جلوه مي‌کرد. تنها کافي است محض نمونه، قصيده‌اي که درباره‌ي واپسين ديدارش با شهريار سروده است و در کتاب « ياد ياران» مهدي روشن‌ضمير و «يادنامه‌ي شهريار» جمشيد عليزاده منتشر شده است، ديده و خوانده شود. اين قصيده نشاني آشکار است بر استحکام و ظرافت زبان شعري او در اين قالب کهن.

ياد او از دل دوستداران ايران و فرهنگ و ادب فارسي نازدودني است.»

همچنين نصير پايگذار - شاعر آذربايجاني - منوچهر مرتضوي را عارف، فاضل، مورخ و استادي نمونه خواند.

او در ادامه مرتضوي را شاعري برجسته معرفي كرد و به ايسنا گفت: وي شعري با بيش از 450 بيت و داراي استحكام بسيار دارد كه در تاريخ بسيار كم شعري به اين صورت سروده شده است.

پايگذار همچنين به برگزاري محفلي ادبي در پنجم فروردين‌ماه هر سال در منزل مرتضوي اشاره كرد و گفت: در اين نشست هرساله استادان و دانشجويان به ديدن وي مي‌رفتند و اين مراسم تا زمان فوت همسرش ادامه داشت.

منوچهر مرتضوي - حافظ‌پژوه و استاد زبان و ادبيات فارسي - روز چهارشنبه (نهم تيرماه) ساعت 11 صبح به علت بيماري و كهولت در سن 81سالگي در منزلش درگذشت.

پيكر اين استاد فقيد دانشگاه به بيمارستان شمس تبريز منتقل شده است تا روز يكشنبه (13 تير)، مراسم تشييع و خاك‌سپاري‌اش با آمدن فرزندش از خارج از كشور برگزار شود.

پيكر مرتضوي احتمالا در مقبرةالشعراي تبريز - مدفن شهريار - به خاك سپرده خواهد شد.

منوچهر مرتضوي متولد سال 1308 در تبريز، رياست دانشگاه تبريز و دانشكده‌ي ادبيات اين دانشگاه را در كارنامه‌ي فعاليت‌هاي خود دارد.

او كتاب‌هايي را همچون «مكتب حافظ يا مقدمه بر حافظ‌شناسي»، «فردوسي و شاهنامه»، «مسائل عصر ايلخانان»، «زبان ديرين آذربايجان» و مجموعه‌ي شعر «چراغ نيم‌مرده» منتشر كرده است.

انتهاي پيام