علي اصغر آزادان ـ يكي از قديمي‌هاي تله‌تئاتر است. او را با نمايش‌هاي تلويزيوني چون «ملودي شهرباراني»، «خرده جنايت‌هاي زن و شوهري»، «امپراطور كشتار»، «استاد معمار» (1384)، «جان گابريل بوركمن»، «ببر گراز دندان» (1384)، «مهماني درندگان» (1386)، «آرامش از نوع ديگر» (1386)، «شام آخر» (1386) و ... مي‌شناسيم.

اين تهيه‌كننده درباره‌ي توقف توليد و پخش تله‌تئاتر از شبكه چهار، گفت: مشخصا متاسفم از اينكه شبكه چهار به يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هايش كه توليد تئاتر است كم‌توجهي مي‌كند و اين هنر را به فراموشي سپرده است.

آزادان در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، افزود: تله‌تئاتر يك قالب‌هاي تلويزيوني است كه در واقع قديمي‌ترين قالب محسوب مي‌شود؛ بايد به تله‌تئاتر هم همه به عنوان يك كار نمايشي توجه شود، اما متاسفانه به دليل اينكه ما در اين مقوله به اين دام افتاده‌ايم كه تعداد مخاطب را اندازه‌ مي‌گيريم، گاهي اوقات بي‌مهري‌هايي به تله‌تئاتر شده و اين بي‌مهري‌ها نيز ادامه دارد.

وي ادامه داد: مدتي است كه به توليد تله‌تئاتر نمي‌پردازم، چرا كه معتقدم كمي جاي كارهاي شاخص خالي است و خيلي از تله‌تئاتر استقبال نمي‌شود؛ لذا شخصا بر اين باورم كه اگر هم قرار است تله‌تئاتري توليد شود، دوست دارم با كيفيت و حق انتخاب خودمان باشد و به دليل اينكه اين مساله در حال حاضر كمي سخت‌تر شده است فعلا خودم را از توليد تله‌تئاتر كنار كشيده‌ام. ولي در كل متاسفم از اينكه شبكه چهار به يكي از مهمترين ويژگي‌هايش كه توليد تئاتر تلويزيوني است كم‌توجهي مي‌كند.

آزادان با اشاره به ورود تله‌تئاتر در اولين سال‌ها به شبكه دو سيما، گفت: در آن دوره‌ي زماني كه تلويزيون دو شبكه بيشتر نداشت و از شبكه دو تله‌تئاترهايي چون شاهدي براي بازپرسي،‌ معماي يك قتل و ... همزمان با يك سريال از شبكه ديگر به روي آنتن مي‌رفت، باز هم اين ساختار مخاطبان زيادي داشت. من يكي از اولين افرادي بودم كه بعد از انقلاب تله‌تئاتر را در تلويزيون مرسوم كردم. در آن زمان تله‌تئاتر از شبكه دو سيما پخش مي‌شد و بعدها به شبكه چهار منتقل شد. كليت ماجرا اين است كه تله‌تئاتر فراز و نشيب‌هاي زيادي را طي اين چند سال، طي كرده است؛ يعني حتي زماني كه از شبكه دو شنبه‌ها به روي آنتن مي‌رفت، مدت زمان زيادي طول كشيد تا مخاطبان با آن خو بگيرند ولي در نهايت اين هنر توانست بينندگان و تماشاگران خاص خودش را پيدا كند؛ علاوه بر آن ما در آن مقطع سعي‌مان اين بود كه به موضوعاتي بپردازيم كه ماهيت جذاب براي مخاطبان داشته باشد و بتواند مخاطب را مجذوب خود كند و بيشتر موضوعات جهاني و فرامليتي مطرح شود تا امكان ارتباط با مخاطب هم وجود داشته باشد.

وي با بيان اينكه هر چيزي را نمي‌توان به عنوان تله‌تئاتر به مخاطبان ارائه داد، خاطرنشان كرد: من شخصا اين منطق را كه مي‌گويند تله‌تئاتر حتما ويژه‌ي بينندگان خاص است را نمي‌پذيرم. البته ممكن است بعضي از تله‌تئاترها اين ويژگي خاص بودن را داشته باشند. ضمن اينكه در كل هر چيزي را نمي‌توان به عنوان تله‌تئاتر به مخاطبان ارائه داد. مهمترين مساله در انتخاب تله‌تئاتر انتخاب موضوع آن است كه بايد به آن توجه و دقت زيادي كرد.

او معتقد است: كارهاي بزرگ از نويسندگاني همچون هنريك ايبسن، فرامليتي و جهاني به شمار مي‌روند كه در همه جاي دنيا بر اساس آن‌ها تله‌تئاتر توليد مي‌كنند و مخاطبان زيادي هم دارند.

آزادان سپس درباره‌ي توليد تله‌تئاترها توضيح بيشتري داد و گفت: مهم‌ترين مساله در ساخت تله‌تئاترها اين است كه متناسب با ويژگي رسانه توليد شود. زماني كه ما يك تله‌تئاتر توليد مي‌كنيم، يعني از امكانات فني و تكنيكي تلويزيون استفاده مي‌كنيم و اينكه مخاطب نيامده كه مثل تئاتر براي تماشا بليط خريداري كند بلكه مي‌خواهد آن را از تلويزيون در منزل خود تماشا كند؛ بنابراين بايد به گونه‌اي باشد كه مخاطب را جذب خود كند،‌ در واقع هنر ما اين است كه مخاطب را مجذوب كرده و پيامي را هم نيز به آنها منتقل كنيم.

او با تاكيد بر اينكه تله‌تئاتر تفاوت زيادي با تئاتر صحنه‌ دارد و نبايد آن را اشتباه كرد، بيان كرد: بسياري از دوستان تئاتري ما معتقدند كه تله‌تئاتر زير مجموعه تئاتر است در حالي كه اصلا اين طور نيست و اين دو با يكديگر تفاوت‌هاي زيادي دارند،. وجه تشابه تئاتر و تله‌تئاتر مي‌تواند در متن باشد. در تله‌تئاتر بايد بدانيم كه دوربين مي‌تواند با يك حركت يا نشان دادن كلوزآپ‌، خشم شما را نشان دهد، لذا بايد با ويژگي تلويزيون ساخته شود.

آزادان تاكيد كرد: نظر كلي من به توليد تله‌تئاترها اين است كه حيف است به اين مقوله كم توجهي شود؛ چرا كه در حال حاضر متن‌هاي شاخصي داريم كه قابليت توليد دارند، ولي بايد از ما خواسته شود تا آنها را توليد كنيم.

وي در پاسخ به اينكه فكر نمي‌كنيد ساخت تله‌تئاترها براي تلويزيون هزينه‌بر است؟ گفت: هزينه‌هايي كه در حال حاضر صرف يك تله‌فيلم 80 دقيقه‌اي مي‌شود، برابر است با يك تله‌تئاتر‌. درست است كه هزينه‌هاي زيادي براي دكور‌، لباس و ... يك تله‌تئاتر پنج تا شش قسمتي صرف مي‌شود، اما مهم‌ترين مساله اين است كه دوستان و مديران تلويزيون فكر مي‌كنند كه سريال‌ها نسبت به تله‌تئاترها مخاطبان بيشتري دارند و به همين خاطر كمي به اين ساختار بي‌مهري مي‌كنند؛ در حالي كه بسياري از كارهايي كه من طي 30 سال فعاليت انجام دادم چندين بار از تلويزيون پخش شده‌اند؛ به عنوان مثال تله‌تئاتر «معماي يك قتل» قابليت پخش چندين‌باره را دارد و 10 سال ديگر هم مي‌تواند به روي آنتن برود ولي مطمئن نيستم كه يك سريال بتواند 10 سال ديگر هم پخش شود،. يكسري تله‌تئاتر هستند كه فرامليتي محسوب مي‌شوند و همه جاي دنيا از آنها استفاده مي‌كنند.

همچنين او در ادامه‌ي گفت‌وگوي خود با ايسنا با اظهار اينكه خوشبختانه در ساخت تله‌تئاتر از لحاظ بازيگر غني هستيم، يادآور شد: من باور ندارم كه بازيگران ما توان ارائه‌ي كارهاي شاخص را ندارند و خوشبختانه ما از اين لحاظ غني هستيم. از لحاظ اجرا هم فكر نمي‌كنم ناتوان باشيم، چرا كه ما در خود سازمان صدا و سيما افراد توانا و تهيه‌كنندگان و كارگردانان خوبي داريم كه مي‌توانند تله‌تئاترها را با كيفيت مطلوب توليد كنند؛ البته اگر پشتوانه‌ مالي لازم را داشته باشند، مشكل ديگري از لحاظ تكنيكي و توانايي نداريم و از عهده‌ي كارهاي خوب و شاخص بر مي‌آييم.

آزادان چندين تله‌تئاتر شاخص كه هنوز هم قابليت پخش را دارند را معرفي كرد و گفت: به عنوان مثال تله‌تئاترهايي همچون «خرده‌جنايت‌هاي زن و شوهري»،‌ «ملودي شهرباراني‌»، «تله موش» و آثار اين چنيني تا به حال چندين بار از تلويزيون پخش شده‌اند هم جذابيت دارند و هم داستان درستي دارند،‌ از لحاظ درام بي‌نقص هستند و لغات به‌جا و درستي در آنها به كار برده شده است كه تمام اينها محسنات تئاتر محسوب مي‌شوند ولي اينكه نسبت به آنها بي‌مهري مي‌شود، نمي‌دانم بايد چه كرد؟

اين كارگردان تله‌تئاتر با بيان اينكه مجموعه نمايشي «رازهاي يك خانه» را كه به جاي تله‌تئاتر در كنداكتور شبكه چهار قرار گرفته است و هر هفته به روي آنتن مي‌رود را هنوز تماشا نكرده است، خاطرنشان كرد: اين مجموعه را هنوز تماشا نكردم به همين خاطر نمي‌توانم اظهار نظري درباره‌ي اينكه آيا مي‌تواند جاي تله‌تئاتر را پر كند يا خير، داشته باشم.

وي با اشاره به تفاوت تله‌تئاترهايي با متون خارجي و ايراني توضيح داد: تلويزيون بيشتر به تله‌تئاترهاي ايراني گرايش دارد، البته اشكالي ندارد ولي ما يكسري محدوديت‌هايي در انتخاب موضوع داريم كه كارمان را سخت‌تر مي‌كند. بايد اين امكان وجود داشته باشد تا تله‌تئاترهاي ايراني و خارجي را از يكديگر تفكيك كنيم و بگوييم ما تله‌تئاتري مي‌خواهيم كه متناسب با فرهنگمان باشد. ما به نويسندگان معتبر جهاني دسترسي داريم و مي‌توانيم از كارهاي بي‌نقصشان استفاده كنيم و صرفا خودمان را به متوني كه حتما ايراني باشند محدود نكنيم و اجازه دهيم به متن‌هاي ديگر هم پرداخته شود.

اين تهيه‌كننده سپس اظهار اميدواري كرد،حداقل اين كار فرهنگي كه تله‌تئاتر نام دارد در يك شبكه آن هم شبكه چهار سيما جا داشته باشد و به آن بي‌مهري نشود چرا كه يكي از وجوه تمايز شبكه چهار با ساير شبكه‌ها پخش تله‌تئاتر است كه در حال حاضر تقريبا به فراموشي سپرده شده است.

آزادان در پايان گفت‌وگوي خود با ايسنا گفت: صحبت آخرم به مسؤولان اين است كه نگاه مجددي به توليد تئاتر داشته باشند؛ چرا كه اين مقوله ارزشمند است و خواهشم اين است كه نگاهي به كارهاي انجام گرفته گذشته بكنند و صرفا با يك بار پخش تعداد مخاطبان را نسنجند چرا كه به نظر من اگر تبليغات درستي در حوزه تله‌تئاترها انجام شود، از لحاظ تعداد بيننده قطعا موفق خواهيم بود؛ ضمن اينكه از لحاظ بعد فرهنگي ضروري است كه ما به مقوله تله‌تئاتر بپردازيم و به اين ساختار تلويزيوني بها دهيم.

انتهاي پيام