دکتر صادق ملک شهمیرزادی معتقد است: بازنگری در عرصه و حریم محوطه‌ی سیلک، از بین بردن میراث فرهنگی و خیانت است نه حفاظت از این محوطه‌ی تاریخی.
این باستان‌شناس پیشکسوت که پنج فصل کاوش در تپه‌ی سیلک انجام داده است در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: سیلک چیزی نیست که بخواهیم با آن شوخی کنیم، کسی حق شوخی کردن با این محوطه‌ی تاریخی را ندارد. این محوطه آن‌قدر اهمیت تاریخی دارد که تا 100 سال دیگر هم می‌توان در آن کار باستان‌شناسی انجام داد.
او ادامه داد: در دورانی که بهشتی - رییس سازمان میراث فرهنگی - بود، به من دستور داده شد تا کاوش محوطه‌ی سیلک را آغاز کنم. آن‌ها متوجه شدند تجاوز به تپه‌ی سیلک در حال پیش‌روی است. در آن زمان، نیمی از محوطه را به زمین فوتبال و پیست موتورسواری تبدیل کرده بودند و در نیم دیگر آن، مال‌خرها و دزدها رفت‌وآمد می‌کردند، به‌گونه‌ای که هیچ‌کدام از اهالی کاشان بعد از غروب آفتاب نمی‌توانستند به این محوطه وارد شوند.
وی گفت: با سپرده شدن وظیفه‌ی کاوش به من، نخست طرحی در سه مرحله برای سیلک تهیه کردم؛ در هر مرحله، پنج فصل کاوش باید انجام می‌شد که فقط مرحله‌ی نخست آن اجرایی شد. در آن طرح، بعد از پایان مرحله‌ی سوم کاوش باید یک مدرسه‌ی میدانی برای باستان‌شناسی ایران در این مکان ایجاد می‌شد.
او بیان کرد: 70 سال پیش، وقتی «گیرشمن» برای کاوش به ایران آمد، به‌دلیل کم بودن اطلاعات علمی در این حوزه نمی‌توانست اطلاعات جدیدتری به‌دست آورد. به همین دلیل، اطلاعاتی که من از آغاز کاوش در سیلک به‌دست آوردم، بیشتر و علمی‌تر بود.
ملک با اشاره به فنس‌کشی از حدود پنج سال پیش در اطراف بخشی از محوطه‌ی سیلک، گفت: فنس کشیدن یعنی محدود کردن و محدود کردن محوطه‌ی سیلک عملا یک زیان بزرگ باستان‌شناسی است. وقتی از حدود پنج سال پیش، دور محوطه را فنس کشیدند و هیچ عکس‌العملی دیده نشد و بعد از این مدت، هیچ صدایی از هیچ کسی درنیامد، اکنون گام دیگری در این زمینه می‌خواهد برداشته شود.
این باستان‌شناس با اشاره به قوانین و مقرراتی که در حوزه‌ی میراث فرهنگی وجود دارد، اظهار کرد: باید لایحه‌ای تنظیم شود و به مجلس برود و نمایندگان درباره‌ی این قضیه بحث کنند که چرا باید 38 هکتار از هویت ایران با هدف ساخت‌وساز و انجام هرگونه اقدامی، به افراد دیگر سپرده شود؟! این کار از بین بردن میراث فرهنگی است؛ نه حفاظت از آن.
او ادامه داد: مشخص نیست از کجا این قانون درآورده شده است که در حریم محوطه‌ی تاریخی سیلک می‌توان ساخت‌وساز کرد؟! امروز آقای مشایی که به ایشان عنوان پدر معنوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را داده‌اند باید از معاون میراث فرهنگی کشور بپرسد که این قانون از کجا آمده است؟
ملک شهمیرزادی بیان کرد: سال 1340 زمانی که در دانشگاه تهران دوره‌ی لیسانس را می‌گذراندم، کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» نوشته‌ی «گیرشمن» مهم‌ترین منبع ما در حوزه‌ی باستان‌شناسی بود. بعد از پنج سال که برای گرفتن مدرک فوق لیسانس به شیکاگو رفتم، این کتاب نیز یکی از مهم‌ترین منابع درسی ما بود، حتا سال 1355 نیز که برای گرفتن مدرک دکتری به پنسیلوانیا رفتم، باز هم این کتاب مهم‌ترین منبع درسی من بود. در آن زمان برای این‌که بتوانم از امکانات سیلک کاملا استفاده کنم، کتاب را از زبان فرانسه که زبان گریشمن بود، به انگلیسی ترجمه کردم. حالا می‌خواهند با سیلک چه کنند؟
او تأکید کرد: مسئولانی که می‌خواهند کار بازنگری در سیلک را انجام دهند و به‌دنبال آن، اجازه‌ی ساخت‌وساز بدهند، چقدر درباره‌ی باستان‌شناسی اطلاعات دارند که چنین مسئولیتی را می‌پذیرند؟ ولی ما تا کنون از پنج فصل کاوش در سیلک، شش جلد کتاب نوشته‌ایم و شنبه‌ی آینده نیز آخرین جلد آن برای فروش عرضه می‌شود.
این باستان‌شناس پیشکسوت با اشاره به این نکته که در فصل سوم کاوش در محوطه‌ی سیلک کار تعیین عرصه و حریم محوطه را انجام داد و آن زمان، همه‌ی اسناد این اقدام را در پایگاه سیلک به‌عنوان سند گذاشت، گفت: متأسفانه اکنون می‌گویند این اسناد گم شده است. کار تعیین عرصه به‌طور کامل انجام شده بود و باید فقط 200 متر دیگر خارج از دایره‌ی اولیه‌ی حریم درجه‌ی یک، برای دیگر حرایم سیلک عقب‌تر برده می‌شد. آن‌ها اسناد را از بین بردند، اما اسلاید‌ها را که نمی‌توانند از بین ببرند.
وی با اشاره به این‌که تا کنون هیچ کسی با او به‌عنوان یکی از معدود باستان‌شناسانی که در محوطه‌ی سیلک مدت زیادی کاوش کرده، صحبتی نکرده است، افزود: از چند سال پیش که مرحله‌ی نخست کاوش سیلک به پایان رسید، این محوطه به حال خود رها شد.
دکتر ملک در پایان همه‌ی این اقدامات را یک توطئه در راستای ساخت هتل برای تأمین نیاز ساکنان شهر کاشان توصیف کرد.
تلاش خبرنگار ایسنا برای گرفتن دیدگاه مقامات مسئول در این زمینه ادامه دارد.
انتهای پیام
نظرات