موسی بیدج، شیرکو بی‌کس را شاعری با مقیاس جهانی خواند که توانسته در فرهنگ‌های دیگر جا باز کند. او تأکید کرد که جای این شاعر پر نمی‌شود.

این مترجم و شاعر در پی درگذشت شیرکو بی‌کس، شاعر مطرح کُرد، در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: من در دهه 60 تعدادی از شعرهای این شاعر را ترجمه کرده و در مجله «کیهان فرهنگی» و مجله «ادبستان» و صفحه «بشنو از نی» روزنامه «اطلاعات» چاپ کرده بودم. به شعرهای او هم علاقه‌مند بودم، چون به اعتقاد من، او شاعری در مقیاس جهانی است و علاوه بر این‌که شعر او پسند‌ مرا تأمین می‌کرد، احساس می‌کردم علاقه‌مندان شعر جهان و شعر شرق نیز شعر او را دوست دارند.

او در ادامه افزود: بعدها کتاب‌هایی به فارسی از شعرهای شیرکو بی‌کس درآمد، من هم دو دیدار با او داشتم در جشنواره گلاویژ که در سلیمانیه عراق برگزار می‌شد. با او صحبت کردم و از نزدیک با او آشنا شدم. به او گفتم که در ایران مشهور هستی. شیرکو بی‌کس به من گفت که می‌داند کتاب‌هایش در ایران ترجمه شده است، اما از ترجمه آن‌ها راضی نیست. به او گفتم که منتقد نیستم و نمی‌دانم این ترجمه‌ها چگونه هستند، اما اگر هم نقایصی دارند‌، باز هم باعث شده که شما در ایران بلندآوازه باشید و کتاب‌های‌تان پرفروش شود.

بیدج همچنین عنوان کرد: من زمانی که برای جشنواره شاعران ایران و جهان آماده می‌شدیم، از طریق آقای مریوان حلبچه‌ای با شیرکو بی‌کس تماس گرفتم و از او خواستم که به ایران بیاید. او گفت، شعر فارسی را دوست دارد و با وجود این‌که فارسی‌اش خوب نیست، اما شعر ایران را به فارسی می‌خواند و به این جشنواره خواهد آمد. اما در زمان جشنواره گفت که جشنواره شاعران ایران و جهان با همایشی که در سوئد برای بزرگداشت او برگزار می‌شود، هم‌زمان شده است و سفر به ایران را به زمان دیگری موکول می‌کند.

موسی بیدج

این مترجم درباره شعر شیرکو بی‌کس گفت: او شاعری است جهانی. با وجودی که زبان کُردی از نظر جغرافیایی محدود و در اقلیت است، اما شعر شیرکو بی‌کس خواننده دارد و شعرهایش به زبان‌های دیگر ترجمه شده است. عنوان همشهری را از فلورانس ایتالیا دریافت کرده است و شاعری است تثبیت‌شده. رفتن او برای ادبیات کُردی، عربی‌ و حتا فارسی ضایعه بزرگی است، چون این زبان‌ها با هم رفتاری عاطفی و احساسی دارند و هم رفتاری گرامری و دستوری. از نظر من، صندلی او خالی شده است و کسی نمی‌تواند آن را پر کند؛ با این‌که شاعران بسیار خوبی در کردستان عراق هستند، اما همان‌طور که محمود درویش شاعر شاخص فلسطین است، شیرکو بی‌کس هم شاعر شاخص کردستان عراق بود.

موسی بیدج درباره دلایل جهانی شدن شعر شیرکو بی‌کس گفت: اندازه شعری شاعران با هم متفاوت است. نسبت شاعری شیرکو زیاد بوده و توانسته است در فرهنگ‌های دیگر جا باز کند. خصوصیات شیرکو منحصر به فرد است که این ویژگی‌ها در شعر کُرد دیده می‌شود. شعر کُرد با طبیعت و زندگی درآمیخته است. بی‌کس هم در شعرش از جماد‌، نبات‌، حیوان و انسان بهره گرفته و به آن‌ها تشخص داده و سبب شده این‌ها در کنار هم فضایی تخیلی و مستند ایجاد کنند. چیزی که انسان‌ها با آن‌ها درگیر هستند و دوست دارند داشته باشند. او از همه چیز زندگی می‌سازد؛ درخت حرف می‌زند،‌ باران آواز می‌خواند و گنجشک عاشق می‌شود. او همه جهان را خصوصیات انسانی می‌کند و این نوع شعر در جهان خواهان دارد. او مطالعات عمیقی هم در فرهنگ کُرد و دیگر فرهنگ‌ها دارد. در شعر او افسانه، حکایت‌، اسطوره،‌ تاریخ‌،‌ تخیل‌ و شعر وجود دارد و این‌ها سبب می‌شود خواندن شعر او احساسی تپنده و حس همراهی بدهد.

انتهای پیام