به گزارش ایسنا، مراسم روز پاسداشت زبان فارسی امروز دوشنبه ۲۵ اردیبهشتماه در تالار همایشهای غدیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. در این مراسم اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سفیران کشورهای افغانستان، تاجیکستان، رومانی و جمهوری آذربایجان حضور داشتند.
غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابتدای این نشست با اشاره به روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی گفت: روز ۲۵ اردیبهشتماه با تصویب شورای عالی انقلاب به عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی نامگذاری شده است. این روز علاوه بر روز شعر فارسی، ۲۷ شهریورماه به احترام استاد شهریار نامیده شده است، برگزار میشود.
او با اشاره به اینکه امسال سال اولی است که مراسم پاسداشت زبان فارسی برگزار میشود، گفت: امیدوارم ملت ایران به زبان فارسی توجه کنند و از این زبان پاسداشت کنند و اهتمام ویژهای برای گسترش زبان فارسی داشته باشند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه گزارشی از عملکرد بخشهای مختلف فرهنگستان در سال گذشته ارائه کرد و گفت: فرهنگستان از ۱۲ گروه پژوهشی تشکیل یافته است. گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی که حسن ذوالفقاری مدیریت این بخش را بر عهده دارد کارش نظارت بر محتوای آموزش زبان فارسی در مدارس است. قرار بر این است که این نظارت در دانشگاهها نیز انجام شود اما با توجه به اهمیتی که کتابهای درسی در مقاطع ابتدایی دارند اولویت با این بخش است. یکی از فعالیتهای گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی این است که واژههای مصوب فرهنگستان در کتابهای درسی رعایت شود. ۴۸ عنوان کتاب در مقاطع هفتم، هشتم و نهم بررسی شده است و فعالیتهای سودمندی در حوزه دوزبانه داشتهایم. همچنین ما از این گروه خواستیم تا با جایزه فرهنگستان به مطبوعات که تاکنون چهار دوره آن برگزار شده است همکاری کند.
او افزود: گروه دیگر ادبیات انقلاب اسلامی با مدیریت محمدرضا ترکی است. توفیقی که این گروه در سال گذشته داشته تألیف درسنامه برای درس ادبیات انقلاب اسلامی است. ادبیات انقلاب اسلامی در جاهای مختلف به صورت اختیاری تدریس میشد که هر استاد بر حسب سلیقه خود جزوهای را به دانشجویان ارائه میداد. اما با تألیف این درسنامه، ادبیات دفاع مقدس منسجمتر خواهد شد. همچنین این گروه کتابشناسیای را برای پایاننامهها در حوزه ادبیات دفاع مقدس و انقلاب اسلامی فراهم کرده است که این کتاب شامل پایاننامههایی در حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس در سالهای ۸۰ تا ۹۳ است.
حدادعادل در ادامه درباره گروه سوم اظهار کرد: گروه سوم ادبیات تطبیقی در فرهنگستان است که در سال گذشته فقدان دردآمیز ابوالحسن نجفی را تجربه کرد. احمد سمیعی گیلانی علاوه بر ادبیات معاصر، مدیریت این بخش را نیز بر عهده دارد. کتاب «درآمدی بر ادبیات تطبیقی» در این گروه تصویب شده که علاوه بر آن درسنامهای نیز برای گرایش ادبیات تطبیقی در حال بررسی و تألیف است.
او با اشاره به گروه ادبیات معاصر گفت: این گروه چهارمین گروه فرهنگستان است که سال گذشته سیر تحول ژورنالیسک در ایران را بررسی کرده است و دستنوشتههای نیما یوشیج را که بیشتر اشعار منتشرنشده او بود امسال منتشر کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه گفت: بخش دیگر فرهنگستان تصحیح متون است که عابدی مسئولیت آن را بر عهده دارد و برخی از متون ادبی را به صورت استاندارد تصحیح کرده است. این گروه در سال گذشته سه کتاب را تصحیح کرده من جمله «سیاستنامه» و «دیوان قطران تبریزی».
حدادعادل با بیان اینکه گروه دیگر فرهنگستان بخش دانشنامه زبان فارسی است، گفت: این گروه شش جلد کتاب دانشنامه داشتند که سال گذشته جلد ششم آن تکمیل شد. دانشنامهها به صورت مفصل، دقیق و جامع است که میتواند به استادان ادبیات فارسی کمک کند.
او در بخش دیگری از نشست با اشاره به فعالیتهای گروه دستور زبان و ادبیات در شبه قاره گفت: کار اصلی که این گروه در سال گذشته انجام داده تألیف دانشنامه زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره است. این دانشنامه ششجلدی است که در چهار سال گذشته سه جلد آن تألیف و منتشر شده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره فعالیتهای گروه دستور و رسمالخط فارسی نیز گفت: این گروه به مدیریت دبیریمقدم کار بازنگری و تکمیل رسمالخط فرهنگستان را در دست بررسی دارد و نگارش متون ریاضی، فیزیک و شیمی را در سال گذشته انجام داده است. گروه دیگر فرهنگستان زبان و گویشهای ایرانی است که سال گذشته جلد سوم «واژهنامه موضوعی زبان باستانی» را منتشر کرده است.
حدادعادل همچنین درباره گروه فرهنگنویسی که با مدیریت علیاشرف صادقی است، گفت: این گروه در سال گذشته با کار طاقتفرسا و برنامهریزیشده موفق شدند فرهنگ جامع زبان فارسی را شامل مدخلهای الف تا خ در بیش از ۱۰۰۰ صفحه منتشر کنند.
او درباره فعالیتهای گروه مطالعات زبان و ادبیات آسیای صغیر هم گفت: این گروه در حال بررسی واژههای زبان فارسی در آسیای صغیر است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره فعالیتهای گروه واژهگزینی که به مدیریت خود اوست، گفت: در سال گذشته ۵۲۰ جلسه برگزار شده و حدود ۳۴۰۰ واژه به تصویب رسیده است. همچنین ۳۳۰۰ واژه در جلد چهاردهم فرهنگ واژههای مصوب منتشر شده است.
حدادعادل یادآور شد: گروه واژهگزینی در دوره کارشناسی ارشد دانشجو میپذیرد و دانشجویانی که گرفتهاند در حال نوشتن رسالههای خود هستند. میتوان گفت دستاورد فرهنگستان از سال ۶۹ تا ۹۶ بومی کردن دانش واژهگزینی است.
در بخش دیگری از نشست احمد سمیعی گیلانی درباره فعالیت گروه ادبیات معاصر در سال گذشته گفت: در سال گذشته اشعار منتشرنشده نیمایوشیج را که در قالب دستنوشتهها و یادداشتهای او بود منتشر کردیم. البته محتوای این یادداشتها به صورت دیجیتال هم درآمده است. محتوای این مجموعه شامل شش داستان، نمایشنامه و تأملات نیما درباره ادبیات و یادداشتهای او درباره زندگی است. همه این اشعار تاریخ و امضا دارند به خاطر همین میتوانیم بگوییم که این اشعار برای خود نیماست.
او با بیان اینکه انتقادهایی به این کار فرهنگستان وجود داشت که چرا دستنوشتههای نیما یوشیج را در قالب کتاب منتشر کردهایم و این مسئله باعث کاهش شأن نیما میشود، گفت: باید توجه کنیم حال در آینده تاریخ میشود. اگر ضبط و ثبت نشود تاریخ ناقص میماند. ما نباید حال را از دست بدهیم زیرا اگر حال را از دست بدهیم تاریخ را از دست دادهایم.
در بخش دیگری از نشست محمدعلی موحد با اشاره به تصحیح تازهای که از «مثنوی معنوی» داشته است، گفت: هزار سال از تألیف شاهنامه فاصله گرفتهایم و همچنان از فردوسی تقلید کردهایم. اگر فردوسی شاهنامه را برای شاه آن زمان نوشته است ما برای هر گردنکلفتی که دیدهایم شاهنامه تهیه کردهایم و زمانی که عرصه برای ما تنگ بوده و گردنکلفتی پیدا نکردهایم به سراغ کشورهای دیگر رفتهایم. منظور من از این حرفها کتاب ادیب پیشاوری است که برای آلمانیها نوشته شده است.
او افزود: ما در تقلید از فردوسی و شاهنامه کوتاهی نکردهایم اما شاهنامهپژوهی نداشتهایم.
موحد با بیان اینکه ما دو تحریر از شاهنامه داریم، گفت: یکی از تحریرها به سال ۳۸۴ و تحریر دیگر به سال ۴۰۰ هجری میرسد. کهنترین نسخهای که از شاهنامه وجود دارد برای ۶۱۴ میلادی است و نسخه کاملترین آن ۶۷۵. این فاصله زمانی بین ۴۰۰ تا ۶۷۵ و حدود ۳۰۰ سال که باعث میشود ما بخش عمدهای از تاریخ را از دست بدهیم. مینوی که آدم سختگیری است گفته حتی یک بیت از اینها برای فردوسی نیست زیرا او با این فاصله وحشتناک مواجه بوده است.
در ادامه برنامه درباره تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی و کارهای رادیویی فرهنگستان توضیحاتی ارائه شد. همچنین از کتابهای فرهنگستان که در سال گذشته نوشته شدهاند رونمایی شد.
حدادعادل در بخش دیگری از این مراسم گفت: کارهای فرهنگستان بدون رسانه به سرانجام نمیرسید. در چند سال اخیر سعی کردیم ارتباط خودمان را با صداوسیما پیدا کنیم و بدون کمک آنها توفیقی حاصل نمیشد. در سال ۹۵ در شبکههای تلویزیونی قریب به ۱۱۸ ساعت و در رادیو ۶۴۵ ساعت برنامه به زبان و ادبیات فارسی اختصاص داده شد.
انتهای پیام
نظرات