به گزارش ایسنا، در نشست «صفدر تقی‌زاده و ادبیات داستانی معاصر» که با حضور صفدر تقی‌زاده، اسدالله امرایی و فرخنده آقایی عصر یکشنبه، پانزدهم مهرماه، در باشگاه اندیشه برگزار شد، سخنرانان با دو رویکرد ترجمه و داستان‌نویسی  به صحبت درباره آثار صفدر تقی‌زاده و تاثیرگذاری او در ادبیات داستانی معاصر پرداختند.

حسین ورجانی، دبیر حلقه داستانی سرو، این نشست را نخستین جلسه از سلسله نشست‌های ادبیات معاصر باشگاه اندیشه عنوان کرد که با حضور یک مترجم برگزار شده است.

او گفت: ترجمه در وضعیت امروز نقش بسیار مهمی در انتقال تجربه و دانش دیگران به جامعه ما در آشنایی بیشتر با ادبیات و هنر مدرن و معاصر دارد و قطعا اگر مترجمان ما نبودند، آشنایی امروز با ادبیات و هنر غرب خیلی کمتر از آن‌ چیزی که امروز هست، بود؛ به همین دلیل هم تصور می‌کنم نقش مترجمان ما، نقش خیلی مهمی‌ است.

مروجانی با بیان این‌که صفدر تقی‌زاده علاوه بر این‌که مترجم خوبی‌ است انسانی دانشمند و فرهیخته نیز هست گفت: تقی‌زاده نقش مهمی در انتقال دانش و تجربیات غرب به جامعه امروز ما دارد.

در ادامه فرخنده آقایی، داستان‌نویس، که متنی درباره تاثیر صفدر تقی‌زاده بر نسل جوان نویسندگان تهیه کرده بود گفت: تاریخ ادبیات صد سال اخیر ما از سه پدیده تالیف، ترجمه و مطبوعات شکل گرفته‌ است. تحولات تاریخی، سیاسی و اجتماعی در دوران مختلف هر کدام در فراز و فرودهای ادبیات داستانی آن دوره تاثیر داشته و به‌طور مشهودی در کتاب‌ها و مقالات متعدد مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از بزرگانی که به سهم خود در هر سه مورد مذکور تاثیر مستقیم داشته، صفدر تقی‌زاده است.

او در ادامه درباره صفدر تقی‌زاده افزود: ترجمه آثار برجسته را از جوانی آغاز کرده و در گذر زمان همواره در ارتباط و همنشینی با بزرگان و نخبگان این عرصه شاهد تحولات و تغییرات عمده در این عرصه بوده است. ویژگی اصلی او سخاوت و گشاده‌دستی به دور از تنگ‌نظری است. خانه‌اش در آبادان و بعدا در تهران همواره محفل ادبی بوده است. با بسیاری از بزرگان ادبیات کشور همانند سیمین بهبهانی، هوشنگ طاهری، سیروس طاهباز، فریدون مشیری، نجف دریابندری و... در خانه ایشان آشنا شدم.

آقایی با بیان این‌که تقی‌زاده همواره در ایجاد جریان ادبی فعال بوده و از طریق چاپ آثار نویسندگان معاصر در شگل‌گیری شخصیت ادبی تعدادی از آن‌ها تاثیر داشته است، گفت: او در سال ۷۲ کتاب برجسته «شکوفایی داستان کوتاه» را به چاپ رساند. این کتاب برگزیده داستان‌های کوتاه ایرانی‌ است که در سال‌های ۵۷ تا ۶۷ جمع‌آوری شده است.

او در ادامه چاپ کتاب «شکوفایی داستان کوتاه» را نقطه عطفی در داستان‌نویسی پس از انقلاب خصوصا برای جوانان دانست.

آقایی افزود: تقی‌زاده استقبال جوانان بااستعداد برای نوشتن داستان را رنسانس داستان کوتاه در ایران می‌داند و افزایش استقبال خوانندگان کنجکاو را موجب تشویق نویسندگان عنوان می‌کند که با شور و شوق بیشتری داستان بنویسند و در قالب داستان هیجان‌های بیرون و درون خود را بیان کنند.

اسدالله امرایی، مترجم، نیز در ابتدا به نقش مردم آبادان در توسعه فرهنگی ایران و نویسندگان و مترجمان آبادانی همچون صفدر تقی‌زاده اشاره کرد و گفت: نجف دریابندری و صفدر تقی‌زاده هر دو مترجمانی هستند که از آبادان سر برآوردند؛ با این تفاوت که تقی‌زاده آموخته و دریابندری خودآموخته است.

او افزود: تقی‌زاده از همان نخستین ترجمه‌هایی که منتشر کرده، نگاهش فقط ترجمه نبوده؛ بلکه جریان‌سازی بوده‌ است و آثاری را ترجمه کرده‌ که حرفی برای گفتن دارند. او در ترجمه‌هایش نظمی دارد که باعث می‌شود خواننده آثارش را روان بخواند و سکته‌ و دست‌اندازی در آن‌ها وجود نداشته باشد.

این مترجم سپس به شخصیت دانشگاهی تقی‌زاده اشاره کرد و گفت: حتی در کلاس درس او هم داستان‌هایی را برای ترجمه می‌آوردند که داستان‌های بکری بودند و از ترجمه آن‌ها لذت می‌بردیم.

در این نشست صفدر تقی‌زاده در آغاز ناصر تقوایی را راهنمای خود معرفی کرد و در مطلبی که با این موضوع آماده کرده بود اظهار کرد: تقوایی ذاتا هنرمند بود؛ اگر کارگردان نمی‌شد، نقاش، خطاط و یا نویسنده از کار درمی‌آمد، با این‌که کار هنری‌اش را نیز با نوشتن داستان‌هایی بکر آغاز کرد.

او با اشاره به خاطراتش با تقوایی افزود: این ناصر تقوایی بود که در اوایل انقلاب در مرکزی به‌نام مجتمع فرهنگ و هنر اسلامی آغاز به کار کرد. من و ناصر تقوایی با هم سرگرم کار شدیم؛ کار من بخش داستان‌نویسی و کار او چگونگی تبدیل داستان به فیلم بود و همان موقع دانش‌پژوهانی که داشتم داستان‌هایی را به من ارائه می‌دادند که توسط ناصر تقوایی کار می‌شد.

تقی‌زاده همچنین نجف دریابندری را فردی تاثیرگذار دانست و گفت: داستان‌هایی که دریابندی ترجمه کرده بود در کلاس‌های ما استفاده و باعث می‌شد تا دانش‌پژوهان فرق داستان کوتاه خوب با متوسط را متوجه شوند و با شیوه داستان‌نویسی کوتاه امروز آشنایی بیشتری پیدا کنند.

در ادامه از میان سوالات حاضران در جمع بحثی درباره مقایسه تالیف با ترجمه مطرح شد؛ امرایی در این بحث به طرح تابستانه کتاب امسال اشاره کرد و از تفاوتی که در زمینه یارانه کتاب‌های تالیف و ترجمه قائل می‌شوند انتقاد کرد. در نهایت تقی‌زاده، امرایی و آقایی اتفاق نظر خود را در مورد بحث پیش‌آمده با این پاسخ که ترجمه نه تنها آسیب‌زننده نیست بلکه سبب انتقال تجربیات به ما و یادگیری است اعلام کردند.

یکی دیگر از سوالات مطرح‌شده توسط حاضران این بود که ترجمه فن است یا هنر؛ در این‌باره تقی‌زاده تاکید خود را بر این‌که ترجمه یک هنر است اعلام کرد و در ادامه امرایی با اشاره به ترجمه‌های صفدر تقی‌زاده، ترجمه را فن همراه با هنر دانست و گفت: مترجم فقط دو زبان بلد بودن نیست و ذوق است که ترجمه را به هنر می‌رساند و تفاوت مترجم را با دیگر مترجمان تعیین می‌کند.

سیروس علی‌نژاد نیز خواست تا برخلاف تقی‌زاده که درباره تقوایی صحبت کرد، درباره خود صفدر تقی‌زاده صحبت کند. این روزنامه‌نگار گفت: برخی مترجمان استعداد نویسندگی دارند، که از جمله آن‌ها نجف دریابندری و صفدر تقی‌زاده هستند. تقی‌زاده در زمینه داستان‌نویسی در دهه ۶۰ یکی از سرآمدان داستان‌نویسی بود که در مجلات متعددی با داستان‌شناسی و صلاحیتی که داشت فعالیت می‌کرد.

انتهای پیام