روز اعلام نتایج کنکور است، شب گذشته خوب نخوابیدم و لحظه‌شماری می‌کردم صبح شود، هر ثانیه برایم به اندازه یک عمر می‌گذرد، صدای تپش قلبم را حس می‌کنم، انگار به قفسه سینه‌ام فشار می‌آورد تا راهی را برای فرار پیدا کند.
صبح خروس‌خوان است، مقابل رایانه‌ام می‌نشینم و وارد سامانه می‌شوم تا جواب تلاش ۱۲ سال تحصیلم را ببینم، روی صفحه نمایشگر نوشته شده است:
شیمی (علوم پایه)/ دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین
قبل از انتخاب رشته از چند دانشجوی کارشناسی شیمی درباره وضعیت اشتغال و جایگاه شغلی‌شان در آینده پرس‌وجو کرده‌ام و آن‌ها نیز کم‌وکاستی‌های آن را به من گوشزد کرده‌اند و من حالا با یک دنیا رؤیا وارد دانشگاه می‌شوم، در عالم خیال، خود را کیمیاگری می‌بینم که با ترکیب مواد به دنبال تبدیل مس به طلا است.
روزهای اول دانشگاه است، اقوام و آشنایان از رشته تحصیلی‌ام می‌پرسند، به آن‌ها می‌گویم دانشجوی شیمی هستم. آن‌ها سریع می‌گویند پس مهندس هستی و من با لبخندی که نمی‌دانم از سر ضعف است یا رضایت می‌گویم خیر علوم پایه… و مثل همیشه همان جملات مأیوسانه که علوم پایه بازار کار و آینده مناسبی در ایران ندارد، تکرار می‌شود.
صبح زود دانشجویان را در دانشکده علوم پایه می‌بینم که پرسه زنان به دنبال کلاس‌هایشان می‌گردند، دانشجویان در عین نزدیکی، در ذهنشان دنیای متفاوتی دارند؛ گروهی به دنبال تغییر رشته در مقطع کارشناسی با استفاده از قوانین و مقررات آموزشی دانشگاه و عده‌ای دیگر در ذهنشان به دنبال گرفتن بلیت هواپیما برای مهاجرت هستند و جمعیتی نیز خود را در آینده در کسوت استاد می‌پندارند و به قول خودشان مثل پروفسور بالتازار درس می‌خوانند، البته یک عده نیز بلاتکلیف میان این کلاس و آن کلاس سرگردان هستند.
علوم پایه انتخاب اول دانشجویان نیست
به مجموعه رشته‌های دانشگاهی شیمی، فیزیک، ریاضیات، زمین‌شناسی و زیست‌شناسی علوم پایه می‌گویند؛ همان‌طور که از نامش پیداست یعنی علوم بنیادینی که مولد علوم دیگر همچون پزشکی، مهندسی و کشاورزی است.
به گزارش ایسنا، متأسفانه دانش آموزان نسل جدید با رویای روپوش سفید به سمت رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی می‌روند و اگر نتوانند روی صندلی‌های پردرآمد دانشگاه بنشینید به اجبار به علوم پایه پناه می‌برند.
مریم درگاهی - عضو هیئت‌علمی گروه شیمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) - با بیان اینکه علوم پایه بسیار اهمیت دارد، می‌گوید: معمولاً اکثر دانشجویان بر اساس توانمندی و علاقه رشته‌های علوم پایه را انتخاب نمی‌کنند و به جبر قبول می‌شوند و افراد کمی را می‌توان یافت که اولویت آن‌ها در زمان انتخاب رشتهٔ کنکور، رشته‌های علوم پایه باشد.
وی اضافه می‌کند: علوم پایه در کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و حضور در این رشته‌ها یک امتیاز محسوب می‌شود ولی متأسفانه این مسئله در ایران نهادینه نشده و نگاه توسعه علمی حاکم نیست و اقشار جامعه به دنبال رشته‌های درآمدزا هستند، فرهنگ امرار معاش جا پای گام پیشرفت و توسعه گذاشته است.
دانشجویان برای تغییر مرزهای علم انگیزه داشته باشند
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام خمینی (ره) خاطرنشان می‌کند: اگر هدف دانشجویان نجات از مشکلات اقتصادی خودشان باشد نباید انتظار داشت دانشجویان به سمت حل مشکلات کشور بروند، تغییر مرزهای علم زمانی رخ می‌دهد که انگیزه در دانشجویان باشد.
وی عنوان می‌کند: پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی علوم پایه در گذشته محدود بود و افرادی که توانمندی‌های لازم را داشتند وارد این عرصه می‌شدند؛ اما حالا محدودیت پذیرش برداشته شده است و جمعیت زیادی ورود پیدا می‌کنند، بدون آنکه بفهمند چرا درس می‌خوانند.
علم برای فرار از بیکاری نیست
درگاهی با تأکید بر اینکه باید به سمت هدفمندی در پذیرش دانشجویان برویم، اضافه می‌کند: دانشجویانی در مقاطع ارشد و دکتری هستند که مسیر تحصیلی‌شان را اشتباه انتخاب کرده‌اند و توانمندی‌های لازم را ندارد و برای اینکه در منزل بیکار نباشند علم را برگزیدند و تا دکتری نیز پیش می‌روند.
وی در پاسخ به آینده اشتغال رشته‌های علوم پایه می‌گوید: معمولاً افرادی که علوم پایه می‌خوانند اولین گزینه پیش روی‌شان آموزش است، البته دانشجویان رشته‌های شیمی و فیزیک شانس بیشتری برای ورود به صنعت دارند.
اگر دانشجو توانمند باشد با مدرک لیسانس هم کار پیدا می‌کند
برای اینکه از نزدیک مشکلات دانشجویان رشته‌های علوم پایه در مقاطع بالاتر را درک کنم به سراغ تعدادی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد گرایش‌های علوم پایه می‌روم، محمد ساکن قزوین و ورودی سال ۱۳۹۸ گروه ریاضیات است، از او علت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را می‌پرسم، می‌گوید: چهار سال پیش از دانشگاه پیام نور فارغ‌التحصیل شدم، به سربازی رفتم و مدتی هم دنبال کار گشتم ولی کار مدنظر را پیدا نکردم، برای دانشجویان پیام نور کار سخت پیدا می‌شود به خاطر همین تصمیم گرفتم ارشد بخوانم، متأسفانه رشته‌های علوم پایه در جامعه اهمیت کمی دارند.
زهره دانشجوی دیگر کارشناسی ارشد گروه شیمی است و تا چند هفته دیگر باید از پایان‌نامه‌اش دفاع کند، او درباره علت ادامه تحصیلش می‌گوید: چند سال دیگران انشاءالله استاد دانشگاه می‌شوم و من را به‌عنوان خانم دکتر می‌شناسند؛ در یکی از بهترین دانشگاه‌های تهران تدریس خواهم کرد. در حال حاضر به دنبال ثبت مقاله‌ام در یک مجله علمی معتبر هستم. اگر دانشجو درس‌خوان و توانمند باشد با مدرک لیسانس هم می‌تواند کار پیدا کند، مقطع ارشد برای افرادی که قصد تحصیل تا دکتری دارند مناسب است.
دانشجوی بعدی حامد است، دانشجوی دکترای گروه فیزیک که در یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان بنیان در حوزه محصولات الکترونیک شاغل است. او در پاسخ به علت ادامه تحصیلش می‌گوید: در شرکت برای ارتقای شغلی و جایگاهم نیازمند مدرک دکتری هستم البته علاقه فراوانی به دانستن مطالب بیشتر نیز در حوزه تحصیلاتم دارم.
برای آینده کشور خطرناک است
به گزارش ایسنا هجوم به رشته‌های درآمدزا و به‌قول‌معروف دهان‌پرکن، نابودی علوم بنیادین را در پی دارد و این زنگ خطری است که رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار با جمعی از نخبگان و اساتید دانشگاهی به‌صراحت آن را برای آینده کشور خطرناک دانسته‌اند.
انتهای پیام
نظرات