همزمان با آغاز نهضت اسلامی، آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب نبض مبارزات مردمی را در شیراز به دست گرفت. سابقه مبارزات سیاسی این شخصیت اثرگذار تاریخ انقلاب اسلامی از زمان کشف حجاب به شکلی مشهود شد و تا زمان شهادتش تداوم یافت.
شهید دستغیب در جریان طرح لوایح ششگانه، فعالیت خود را علنی کرد و پانزده خرداد ۱۳۴۲ عامل اصلی بسیج عمومی علیه رژیم بود که به بازداشت و اعزامش به تهران منجر شد.
او بلافاصله بعد از آزادی از زندان مبارزاتش را از سرگرفت و طی سال‌های بعد نیز با راهبری مردم شیراز، نقشی اثرگذار در مبارزه مردم این شهر علیه سلطنت پهلوی ایفا کرد.
از بارزترین اقدامات او بسیج مردم شیراز علیه جشن هنر و جشن‌های ۲۵۰۰ ساله و اعتراض به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات و بسیج عمومی مردم شیراز در ماه‌های رمضان و محرم ۱۳۵۷ بود.
به گزارش ایسنا، به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب از روحانیون مبارزی بود که نقش مهمی در تاریخ نهضت امام خمینی به خصوص در شیراز ایفا کرد.
بی‌شک حضور عالم مبارزی چون او در شیراز، غنیمتی برای نهضت امام بود. وی از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۷ در تمامی تحولات انقلابی شیراز نقش داشت.
مخالفت با لوایح شش گانه
سرآغاز مبارزه علنی آیت‌الله دستغیب به سلطنت پهلوی به تصویب لوایح شش گانه باز می‌گردد.
تأثیر سخنرانی‌های او در مخالفت با لوایح شش گانه به حدی بود که سرلشگر پاکروان طی تلگرافی از استاندار فارس می‌خواهد که با آیت‌الله دستغیب اتمام حجت شود.
قیام ۱۵ خرداد و دستگیری آیت‌الله
آیت‌الله دستغیب که از همان آغاز نهضت همراهی خود را با امام خمینی اعلام کرده بود، به دنبال دستگیری شبانه امام در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، علیه رژیم پهلوی به سخنرانی پرداخت و با بسیج کردن مردم شیراز این اقدام شاه را محکوم کرد.
به دنبال دستگیری امام مردم شیراز در مسجد جامع پای منبر آیت‌الله دستغیب نشستند و به دنبال سخنان او، رژیم در شیراز حکومت نظامی اعلام می‌کند و عملا امکان حضور مردم در حرکتی اعتراضی فراهم نمی شود.
اگرچه بازاریان مغازه‌ها را تعطیل کردند و جمعیت زیادی هم به خیابان‌ها آمدند.
در گزارش ساواک پیرامون آن روزها آمده است:
" بدین‌وسیله با استحضار عالی می‌رساند، در تعقیب اخبار منتشره از رادیو از ساعت ۱۹ روز جاری عده‌ای از علما من‌جمله آقایان سیدعبدالحسین دستغیب، آیت‌الله محلاتی، سید مجدالدین مصباحی، ساجدی و تعدادی از سران محلات شروع به تحریکات کرده و در مساجد جامع، گنج، صاحب‌الزمان مردم را تشویق به اجتماع و ضمن انتقاد شدید از نحوه عمل دولت، اعتراض به دستگیری آیت‌الله خمینی مردم را تحریک نمودند»
متعاقب این اقدامات بود که آیت‌الله دستغیب توسط مأموران رژیم دستگیر شد.
اعتراض به جشن هنر شیراز
همزمان با برنامه جشن هنر شیراز، آیت‌الله دستغیب به عنوان سکاندار انقلاب اسلامی در شیراز، بر روی منبر شروع به طرح قضیه جشن هنر کرده و تحت عنوان نهی از منکر به شدت اعتراض کرد.
اعتراضات آیت‌الله دستغیب در این زمان ساواک را به شدت سردرگم می‌کند به طوری ساواک در گزارشی می‌نویسد: "در روز جمعه سوم ماه رمضان آقای حاج سیدعبدالحسین دستغیب در مسجد جامع روی منبر از جشن هنر به شدت انتقاد می‌کند و می‌گوید خداوند لعنت کند کسانی که در این جشن شرکت می‌کنند."
در نتیجه اعتراضات آیت‌الله دستغیب مردم علیه رژیم تحریک می‌شوند، شدت تأثیر سخنان وی در این زمان عرصه را بر ساواک تنگ کرد به طوری که ساواک عجز خود از کنترل وی را اعلام می‌کند و در گزارشی خواستار طرد وی از شیراز می‌شود: "ضروری است به منظور جلوگیری از تحریکات بیشتر مخصوصاً با فرا رسیدن جشن هنر، مشارالیه از منطقه طرد گردد."
به گزارش ایسنا، علمای شیراز برای جلوگیری از برگزاری جشن هنر اعلامیه‌ای هم صادر کردند که نام بزرگانی چون آیت‌الله محلاتی، آیت‌الله دستغیب، احمد پیشوا، سیدمحمد امام، سیدحسین ساجدی و ... پای آن بود.
با چنین اقداماتی بود که رژیم پهلوی اعلام کرد در سال ۱۳۵۷ جشن هنر شیراز برگزار نمی‌شود.
واکنش به مقاله اهانت‌آمیز
رژیم پهلوی برای کاستن از محبوبیت امام خمینی، در دی ماه ۱۳۵۶ اقدام به چاپ مقاله‌ای توهین آمیزی علیه ایشان کرد که باعث خشم مردم در سراسر کشور شد.
در شیراز هم آیت‌الله دستغیب پنج روز بعد از انتشار مقاله یاد شده سخنرانی شدیداللحنی ایراد کرد.
بر اساس اسناد ساواک این سخنرانی آیت‌الله دستغیب در بسیج مردم علیه رژیم پهلوی نقش مهمی داشت به طوری که ساواک در بولتن سری که برای محمدرضا پهلوی تهیه می‌کرد در تاریخ ۲۴ دی ۵۶ نوشته بود: " ...یادشده همچنین متعاقب حوادث اخلالگرانه دیماه سال ۲۵۳۶ شهر قم، با ایراد سخنرانی خلاف مصالح مملکتی، تحریکاتی را بین متعصبین مذهبی شهر شیراز بعمل آورده که این تحریکات در انجام فعالیتهای اخلالگرانه افراطیون مذهبی در شیراز مؤثر بوده است."
در ۲۵ خرداد سال ۱۳۵۷ نیز آیت‌الله دستغیب در مسجد جامع شیراز، پس از قرائت دعای کمیل، سخنرانی شدیداللحنی علیه رژیم خودکامه پهلوی ایراد کرد و در خلال سخنان خود ضمن گرامیداشت یاد شهدای قم، تبریز، یزد و جهرم به تغییر تاریخ هجری شمسی به شاهنشاهی اعتراض کرد.
او همچنین در تاریخ هشتم تیر در سخنرانی خود، مردم را به قیام علیه حکومت پهلوی فراخواند و مردم هم پس از پایان سخنرانی وی تظاهرات دو هزار نفری برپا کردند.
سخنرانی شب عید مبعث
از سخنرانی‌های مشهور شهید آیت‌الله دستغیب در تاریخ انقلاب اسلامی، سخنرانی شب عید مبعث ۱۹ تیر۱۳۵۷ در مسجد جامع شیراز بود.
آیت‌الله دستغیب در این سخنرانی پس از افشای جنایات رژیم پهلوی گفته بود: " رهبر ما امام خمینی است." پس از این سخنرانی بود که مردم در حرم شاهچراغ(ع) شعار "درود بر خمینی، سلام بر خمینی" سر می‌دهند.
ساواک در گزارشی نوشت: "سخنان یادشده کلاً تحریک‌آمیز بوده و حتی ضمن سخنرانی جوانان را به مبارزه دعوت و از آنان خواست که به مبارزات خود ادامه دهند."
مبارزات در ماه رمضان
گسترش مبارزات مردمی در سال ۵۷ و ترس رژیم پهلوی از این مبارزات باعث شد در رمضان سال ۵۷ در شیراز مسجد جامع به مدت دو هفته تعطیل شود.
آن ایام مأموران درهای مسجد را بستند و بر پشت‌بام‌ها و گلدسته‌ها مستقر شدند. اگرچه به واسطه تداوم مبارزات شهید دستغیب، رژیم مجبور شد درهای مسجد را باز کند.
مأمور ساواک در گزارشی به تاریخ ۲۹/۵/۱۳۵۷ در مورد آیت‌الله دستغیب نوشته بود: "از طرفداران سرسخت [امام] خمینی می‌باشد. با سخنرانی‌های تحریک‌آمیز مکرر خود یکی از مسببین اصلی تمام آشوب‌ها و تظاهرات در شیراز می‌باشد... اخیراً عده‌ای از بانوان مذهبی شرکت‌کننده در سخنرانی وی پس از پایان جلسه در پیشاپیش تظاهرکنندگان مرد حرکت و با دادن شعارهای ضدمیهنی در خیابان‌ها، مردم را تحریک می‌نمایند."
در جریان ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ و اعلام حکومت نظامی در ۱۲شهر از جمله شیراز، ماموران نظامی رژیم، شبانه به خانه شهید دستغیب ریختند و او را دستگیر کرده و به تهران فرستادند.
آیت‌الله دستغیب حدود دو ماه در زندان رژیم پهلوی بود. با آزادی او در مهر آن سال نبض مبارزات در شیراز دوباره به تپش افتاد.
ماه پیروزی خون بر شمشیر
محرم ۵۷ از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی بود. تظاهرات بزرگ مردم ایران در روزهای تاسوعا و عاشورا پایه‌های رژیم پهلوی را به لرزه درآورد. در شیراز نیز همانند همیشه، آیت‌الله دستغیب به همراه دیگر روحانیون و علما، نقش ویژه‌ای در راهبری مبارزات مردم ایفا می‌کرد.
آیت‌الله دستغیب در ایام محرم در جمع مردم به سخنرانی پرداخت و مردم را به ادامه مبارزه و هرچه با شکوه‌تر برگزار کردن عزاداری در این ماه تشویق کرد.
بنابر گزارشی از ساواک در تاریخ ۹ آذر ۱۳۵۷ بعد از این سخنرانی مردم با "شعارهای مرگ بر کد ۶۶ [شاه] جاوید حکومت اسلامی بصورت دسته‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفری در کوچه‌های اطراف مسجد پراکنده شدند."
در تظاهرات تاسوعا و عاشورا باز هم نقش شهید دستغیب قابل لمس است.
در آن ایام، راهپیمایی سراسری در شیراز منسجم‌تر برگزار می‌شد و مردم از اطراف میدان تره بار آن زمان و دروازه سعدی به سمت میدان شهرداری (شهدا) حرکت کرده و جمعیتی نیز از سمت حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) به راهپیمایان پیوستند و آیت‌الله محلاتی و آیت‌الله دستغیب نیز در این اجتماع حضور داشتند.
با نزدیک شدن به روزهای پیروزی نهایی انقلاب اسلامی و انتشار خبر بازگشت امام خمینی به میهن، مردم شیراز در راس هیئتی به رهبری آیت‌الله دستغیب عازم تهران شده و در یکی از منازل نزدیک مسجد لرزاده ساکن شدند تا در مراسم استقبال از امام حضور داشته باشند.
به گزارش ایسنا، هدایت‌های راهبردی شهید آیت الله دستغیب در شیراز تا روز ۲۱ بهمن ماه و سقوط شهربانی و صدا و سیمای این شهر تداوم یافت به طوریکه پیروزی انقلاب اسلامی در شیراز یک روز زودتر از دیگر نقاط کشور، جشن گرفته شد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آیت‌الله دستغیب به عنوان امام جمعه شیراز همچنان به ایفای نقش پرداخت و تا زمان شهادتش به دست یکی از اعضای منافقین، این راهبری تداوم داشت.
انتهای پیام
نظرات