علی آریان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به این‌که سن غلات از مهم‌ترین آفات گندم و جو است، اظهار کرد: این آفت با تغذیه از گندم و جو در مراحل مختلف رویشی موجب کاهش عملکرد و از بین بردن خاصیت نانوایی می‌شود.

وی ادامه داد: خسارت مربوط به سن معمولی گندم تاریخچه بسیار طولانی دارد و در حال حاضر مساله گیاه پزشکی ایران محسوب می‌شود که این روند در سال‌های اخیر شدید است.

آریان‌پور با اشاره به این‌که مناطق انتشار سن گندم در حال حاضر از طرف باختر به مرزهای ایران با عراق و ترکیه و از طرف خاور به مرزهای کشور با افغانستان و پاکستان می‌رسد، عنوان کرد: از مرزهای غربی تا شرقی بجز کویرهای مرکزی فلات ایران زیر پوشش این حشره قرار دارد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد خرم‌آباد با بیان این‌که این حشره به جز در نوار ساحلی دریای خزر در بقیه مناطق فعالیت خود را گسترش داده است و تا مرزهای ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان پیش رفته است، ادامه داد: در جنوب کشور نیز فقط نوار ساحلی دریای عمان و خلیج فارس و قسمتی از جُلگه خوزستان از حملات این آفت مصون مانده است.

وی با اشاره به این‌که سن گندم زمستان را به صورت حشره کامل زیر علف‌های هرز به ویژه گون و درمنه در دامنه کوه‌ها، زیر پوستک درختان شکاف زمین، دشت‌ها و حتی در مزارع گندم طی می‌کند، اظهار کرد: پس‌از افزایش تدریجی دما در اواخر زمستان یا اوایل بهار، مهاجرت سن مادر از مناطق زمستان گذران به مزارع گندم رخ می‌دهد. حداکثر تخم ریزی در هفته دوم و سوم اردیبهشت شروع می‌شود و تا دهه دوم خرداد ادامه دارد  که سن‌های کامل نسل جدید از دهه سوم خرداد در مزارع ظاهر و مهاجرت آن‌ها به سوی اماکن تابستانه از اواخر خرداد تا اوایل تیر ادامه دارد.

آریان‌پور با اشاره به این‌که به‌منظور پیشگیری و کنترل سن گندم از کاربرد مداوم آفت کش‌ها در بلند مدت باید خودداری کرد، ادامه داد: در اغلب آفات مثل حشرات، کنه‌ها، نماتدها و بیماری‌ها و علف‌های هرز ثابت شده است که یک مدیریت تلفیقی، شامل بکارگیری عملیات زراعی و کنترل بیولوژیکی است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد خرم‌آباد ادامه داد: آفت‌کش‌ها فقط زمانی به کار گرفته می‌شوند که سایر روش‌های کنترل نتواند جمعیت آفت را به زیر سطح زیان اقتصادی پایین بیاورد، بهترین روش برای کنترل آفت روشی است که بتواند بر مبنای محاسبات اقتصادی قابل دوام و بی‌خطر برای محیط زیست باشد.

وی تأکید کرد: برای کنترل آفت سن روش‌هایی داریم که غالباً جنبه پیشگیری دارند می‌توان به برداشت زود هنگام، زود کاشتن ویا کاشت واریاته‌های مقاوم‌تر، وجین کردن کامل علف‌های هرز در تمام طول فصل، تناوب کشت با محصولاتی غیر از غلات، به زراعی در کشت غلات که باعث می شود گیاه بهترین رشد و نمو را داشته و در نتیجه زودتر برداشت شود، اشاره کرد.

آریان‌پور افزود: کنترل بیولوژیکی و شیمیایی از دیگر روش‌های مبارزه با آفت سن است، که به دلیل اثرات فوری و آشکار بسیاری از آفت‌کش‌های در دسترس، استراتژی مبارزه بیولوژیک در مقایسه با مزایای روش‌های شیمیایی کاملاً مورد غفلت قرار گرفته است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد خرم‌آباد با اشاره به این‌که به صورت کلی همه آفت کش‌ها اثر مرگ ومیر لازم روی سن گندم را دارند ولی کاربرد آفت‌کش‌ها همیشه باعث کاهش جمعیت سن گندم نمی‌شود، افزود: از سم‌هایی که برای کنترل این آفت استفاده می‌شود می‌توان پیرتروئیدهای مصنوعی مانند دلتامترین به دلیل سمیت کم برای پستانداران به کار گرفته می‌شود و نیز از آفت کش‌های متداول دیگر می‌توان هیدروکربن‌های کلره، و ارگانو فسفات‌ها مرگ و میر بالا برای سن گندم دارند.

وی ادامه داد: باید دقت شود که اگر کاربرد سموم در زمان مناسب از نظر شرایط آب و هوایی صورت نگیرد اثرات لازم را نخواهد داشت و سم پاشی باید تکرار شود.

آریان‌پور عنوان کرد: به طور کلی حشرات کوچک‌تر خیلی راحت‌تر توسط یک حشره‌کش کشته می‌شوند، بهترین زمان سم‌پاشی در سن‌های غلات به خصوص سن گندم وقتی است که پوره‌های جوان شروع به تفریح می‌کنند، باید توجه کرد که سن‌های بالغ زمستان گذران در صورت داشتن تراکم بالا باید قبل از جفتگیری کنترل شوند.

انتهای پیام