کتاب «پس از ۵۰ سال» را سید جعفر شهیدی به رشته تحریر درآورده و هدفش از نوشتن این کتاب مرور چرایی حادثه کربلا و آن چیزی بود که بر مسلمین گذشت؛ او تلاش کرده است در این کتاب به بررسی ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی قیام امام حسین(ع) و حادثه کربلا نیز بپردازد.
نویسنده در مورد پرداخت به چرایی واقعه در کتاب خود می‌گوید « مقصود من از نوشتن این یادداشت‌ها مقتل نویسی، تبلیغ مذهبی و حتی نوشتن تاریخ نیست. من کوشیده‌ام تا خود بدانم آن چه رخ داد، چرا رخ داد».
کتاب «پس از ۵۰ سال» در سال ۱۳۵۷ پس از تحقیقات ۲۰ ساله با قلمی شیوا و مستند به منابع تاریخی صحیح به چاپ رسیده که مخاطب در آن علاوه بر آشنایی با حقایق تاریخی قیام کربلا با تحلیلی تازه نیز از این قیام روبه‌رو خواهد شد.
موضوع این کتاب در اصل روایت قیام امام حسین(ع) در محرم سال ۶۱ هجری است که افراد زیادی از جمله خانواده امام و یارانش در آن کشته شده‌اند. نویسنده کتاب اما سعی کرده این حادثه تاریخی را به مانند یک معلول بررسی کند و ریشه‌های این رخداد را برجسته نماید.
شهیدی همچنین برای رسیدن به هدفش که بررسی چرایی قیام کربلا بوده، تلاش کرده است از سال‌ها قبل تحولاتی که در مسیر فاجعه رخ داده را درک کرده و برای مخاطب خود به تصویر بکشد.
دلیل انتخاب نام «پس از ۵۰ سال» توسط شهیدی برای کتابش این بوده که تنها روزهای قیام را مورد بررسی قرار نداده و مرکز تحلیل خود را سال‌ها قبل‌تر از واقعه اصلی قرار داده است.
گفته می‌شود شهیدی در این کتاب بر شیوه کار تاریخ‌نگاران گذشته ایراد می‌بیند و معتقد است که آن‌ها اغلب روایت‌گر بوده‌اند و بیان عبرت‌های این واقعه غفلت کرده‌اند. او در کتاب خود نوشته است «حقیقت این است که تاریخ‌نویسان قدیم نمی‌خواسته‌اند یا نمی‌توانسته‌اند هر حادثه‌ای را، هر چند اهمیت بسیار داشته باشد، از جهت اسباب و علت‌های اجتماعی، اقتصادی و مردم‌شناسی تحلیل کنند. اگر تاریخ‌نویسان گذشته وظیفه خود را انجام داده بودند، اگر فقط به نقل روایت اکتفا نمی‌کردند، مسلما امروز تاریخ صورت دیگری داشت».
مخاطبان این کتاب معتقدند که کتاب «پس از ۵۰ سال» به واسطه رویکرد عبرت‌جویانه خود بسیار ارزشمند است که در سال‌های اخیر چنان روایت‌هایی بسیار کمیاب است. این کتاب بیشتر الهام‌بخش جوانان بوده و آن‌ها را به صیانت از دین و انقلاب دعوت می‌کرده است.
از آنجایی که نسل امروز با انقلاب بیگانه شده‌اند، بیشتر از جوانان گذشته به خواندن این کتاب احتیاج دارند چرا که نویسنده اثر به تکرار تاریخ و ثبات قواعد حاکم بر ناکامی‌ها بسیار اعتقاد دارد.
کتاب «پس از ۵۰ سال» دارای ۳۰ بخش است که شهیدی در هر کدام از آن بر اساس سیر تاریخی موضوع، بررسی‌هایش را ارائه کرده است. وی می‌گوید «برای آنکه پاسخ درست را دریابم، روایات و داستان‌های ضد و نقیض بیش از یک قرن را کنار هم گذاشته‌ام و از میان همه آن‌ها، آن را نوشته‌ام که گذشته از تاریخ درست، شرایط نیز آن را تائید می‌کند».
بخش‌هایی از کتاب «پس از ۵۰ سال» به این شرح است:
«چه شد اجتماع مسلمان آن روز در مقابل این حادثه تا آن حد خونسردی و بی‌اعتنایی نشان داد؟ حسین(ع) و یاران او چه جرمی مرتکب شده بودند که فقه مسلمانی کیفر آن را قتل می‌دانست».
«بسیاری از بزرگان شهر مکه نیز هیچ‌گاه از ته دل مسلمان نشدند. شبی که سپاهیان مدینه نزدیک مکه رسیدند، عباس، عموی پیغمبر(ص) از اردو بیرون آمد و به جست‌وجو پرداخت. می‌خواست پیش از آنکه پیغمبر(ص) به مکه درآید، مردم شهر را خبر دهد تا چاره‌ای بیاندیشند و تسلیم شوند. در آن شب به ابوسفیان، دشمن سرسخت پیغمبر(ص)، برخورد و او را پناه داد و نزد محمد(ص) برد؛ سپس برای آنکه به او بفهماند که راهی جز تسلیم ندارد، وی را درجایی نگاه داشت تا سربازان اسلام از پیش روی او بگذرند. در چنین وقتی ابوسفیان به عباس گفت پادشاهی برادرزاده‌ات بزرگ شده است! عباس به او هشدار داد که کلمه پادشاهی معنی ندارد. این شکوه پیغمبری است...به هر حال پس از فتح مکه چنان که می‌دانیم قریش تسلیم شد. روز فتح شهر خانه مهتر این خاندان، ابوسفیان، پناهگاه شد. پس از مرگ پیغمبر(ص) این تیره چنان که دیدیم بالاترین امتیاز را به دست آورد و مقام رهبری مسلمانان خاص قریش شد. در دوران کوتاه ابوبکر بیشتر کوشش وی و سران اصحاب پیغمبر(ص) در کار سرکوبی متمردان یا اهل رده به کار رفت».
«من در این کتاب از زاویه‌ای بدین حادثه نگریسته‌ام که در گذشته کمتر بدان توجه کرده‌اند. اگر در چنین کوششی توفیق یافته باشم، یقین دارم آنچه به دست آورده‌ام، عبرتی برای حال و آینده خواهد بود. چه اگر قهرمان حادثه کشته شده است اما آنچه او برای آن می‌جنگید و آنان که برای رسیدن به هدف بدو وعده یاری دادند و به وعده خود وفا کردند یا نکردند، در طول تاریخ فراوان بوده و هستند و خواهند بود».
«حقیقت این است که تاریخ‌نویسان قدیم نمی‌خواسته‌اند یا نمی‌توانسته‌اند هر حادثه‌ای را، هرچند اهمیت بسیار داشته باشد، از جهت اسباب و علت‌های اجتماعی، اقتصادی و مردم‌شناسی تحلیل کند. اگر تاریخ‌نویسان گذشته وظیفه خود را انجام داده بودند، اگر فقط به نقل روایت اکتفا نمی‌کردند، مسلما امروز تاریخ صورت دیگری داشت…».
«در سال شصت و یکم، عده‌ای از یاران پیغمبر(ص) در شم به سر می‌بردند و بعضی از آن‌ها در نزد یزید مقامی والا داشتند. چرا در این حوزه مسلمانی هیچگونه اقدامی برای مخالفت با این فاجعه به عمل نیامد».
«هر تاویلی به تاویل دیگر می‌کشد و هر گریزگاهی به گریزگاه دیگر منتهی می‌گردد تا آنجا که دیگر بین آنچه بوده و آنچه هست، فاصله‌ای عمیق پدید می‌آید. کار افراط در تاویل تا به آنجا کشید که کشنده فرزندان پیغمبر(ص) هم برای توجیه کردار زشت خود به آیه قرآن متوسل می‌شد و کشته شدن حسین(ع) را نتیجه کرداری وی و تقدیر خدا می‌شمرد...».
انتهای پیام
نظرات