بيستمين نشست هفته‌ي كانون ادبيات امروز كه به نقد و بررسي مجموعه داستان كوتاه ”قصه‌ي زني كه همه‌اش ياس‌هاي فلسفي داشت” ـ اثر نرگس آبيار ـ اختصاص داشت، در فرهنگسراي بانو (سرو) برگزار شد. به گزارش گروه دريافت خبر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين نشست، ابتدا نويسنده، داستان كوتاه ”عطا” از همين مجموعه را براي حاضران قرائت كرد و سپس مهسا محب‌علي، به‌عنوان نخستين منتقد، با اشاره به تفاوت اين مجموعه داستان با كتاب‌هايي كه در سال‌هاي اخير منتشر شده است، گفت: داستان‌هاي اين مجموعه را با توجه به حضور تخيل قدرتمند، مي‌توان به سه گروه تقسيم كرد: داستان‌هايي كه كاملا برپايه‌ي يك اتفاق و حادثه‌ي غيرواقعي شكل گرفته‌اند؛ مانند داستان‌هاي ”منير” و ”سقوط”، داستان‌هايي كه با فضاي واقعي سر و كار دارند؛ ولي آرام آرام به فضاي تخيلي نزديك مي‌شوند؛ مانند داستان ”فاطمه” يا ”آبگير نبود...” و داستان‌هايي كه واقعيت در آن‌ها بيشتر به‌چشم مي‌آيد و مي‌توان از آن‌ها به‌عنوان داستان‌هاي واقعي با تصويرهاي كم ياد كرد؛ مانند داستان‌هاي ”عطا”، ”هجوم” و ”بلور آب”. وي از داستان ”خواب” به‌عنوان قصه‌اي روانشناختي و خوب ياد كرد و گفت: يكي از نارسايي‌هاي اين كتاب، انتخاب نظرگاه است. راوي اول شخص در بسياري از داستان‌ها به‌خوبي نمي‌تواند ايفاي نقش كند و به همين دليل، بين خواننده و متن فاصله مي‌افتد. در ادامه، محمدرضا گودرزي يكي ديگر از منتقدان حاضر در جلسه، با پاسخگويي به نظريات محب‌علي، بويژه در زمينه‌ي انتخاب نظرگاه، گفت: راوي حاضر در مجموعه داستان آبيار، راوي مفسر است كه نمونه‌هاي باارزش از اين نوع را در آثار فوئنتس و ساراماگو شاهديم. وي سرمتن اصلي اين مجموعه را ادامه‌ي سنت شفاهي داستان‌گويي دانست و گفت: دراين داستان‌ها گفتار بر نوشتار مسلط است. بنابراين، نويسنده نمي‌توانست از اول‌شخص استفاده كند. درواقع، او به حفظ سنت داستان‌گويي كمك كرد. به همين دليل، در داستان ”عطا” كه از منظر سوم‌شخص روايت مي‌شود، شاهد يك صداي مفسر هستيم. او در بخش ديگري از سخنانش گفت: در اغلب داستان‌هاي آبيار، دو شخصيت‌ است؛ يكي حاضر و ديگري غايب. اما در داستان، كاملا برعكس حضور مي‌يابند. يعني حاضر، غائب است و غائب، حاضر. نمونه‌ي عيني آن، در داستان ”عطا” است كه عطا، در عين غايب بودن، حاضر است و مادر، در عين حاضر بودن، از نظر خواننده غايب است. پس از نقد گودرزي، يكي از حاضران به‌نام دكتر لاجوردي، از ديدگاه روانشناختي جديد به تحليل مجموعه داستان ”قصه‌ي زني كه همه‌اش ياس‌هاي فسلفي داشت” پرداخت و گفت: داستان‌هاي آبيار، بيشتر داستان‌هايي درون‌گرا هستند و ما از طريق اين داستان‌ها با روحيه‌ها و شخصيت نويسنده كه درون‌گراست؛ پي مي‌بريم. به همين منظور، آرامشي كه در سراسر داستان‌ها برغم افت و خيزهاي فراوان وجود دارد؛ ناشي از روحيه‌ي درون‌گرايانه‌ي اوست. حتا طرح روي جلد كتاب هم به شيوه‌اي، بيانگر همين خصوصيت‌هاست. علي‌اصغر شيرزادي ـ نويسنده‌ي هلال پنهان ـ نيز آخرين منتقدي بود كه به ارزيابي داستان‌هاي كوتاه نرگس آبيار پرداخت. او معتقد بود كه حاصل كار، برآمده از يك تخيل بسيار فرهيخته است. شيرزادي همچنين گفت: نويسنده، به‌دنبال بيان حديث نفس نيست؛ از اين رو، از شخصي كردن داستان، پرهيز مي‌كند. دنيايي كه از خلال نوشته‌هاي او به دست مي‌آيد، دنياي سردرگم امروزي است. شايد بتوان داستان‌هاي او را داستان موقعيت ناميد. وي در بخش ديگري از سخنانش گفت: زبان داستان‌ها به يك بازنگري جدي نياز دارد؛ اما درمجموع، رفتار او با زبان و درنگي كه بر موقعيت‌هاي زبان داستان دارد؛ ارجمند و ستودني است. ما گاه كه سرشار از عاطفه و احساسيم، با اثر يگانه مي‌شويم؛ اما آن‌گاه كه با يك نگاه علمي به بررسي اثر مي‌پردازيم، نارسايي‌هاي رفتاري زبان داستان را متوجه مي‌شويم. شيرزادي از داستان ”فاصله” به‌عنوان بهترين داستان و از داستان ”هجوم” به‌عنوان ضعيف‌ترين داستان اين مجموعه ياد كرد و گفت: داستان ”فاطمه” به لحاظ ساخت و شكل و نوع فاصله‌گيري خونسردانه نسبت به بقيه‌ي داستان‌ها، خوش‌ساخت‌تر است و داراي يك نوع تحركت ساختاري است؛ اما داستان ”تاب‌سواري كه...” از ايجاز مخل، رنج مي‌برد. او در پايان، به شباهت‌هاي مجموعه داستان يادشده با بخشي از داستان‌هاي غلامحسين ساعدي، بهرام صادقي و شماري از داستان‌هاي صادق هدايت اشاره كرد و همچنين برخي از داستان‌هاي اين مجموعه را شبيه داستان‌هاي جيمز جويس، ويرجينيا وولف و دينو بوتزاتي دانست؛ اما معتقد بود كه اين شباهت، نشانه‌ي تاثير و تقليد نيست. انتهاي پيام