دکتر فرهاد سراجی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به ارزیابی نقش آموزش و پرورش در آینده دانش آموزان و نوع و نحوه آموزش توضیح داد: آموزش و پرورش در جوامع به ویژه جوامع مدرن کارکردهای بسیاری دارد، از جمله اینکه هم قرار است به دانش آموزان دروس را آموزش دهد هم در کنار آن مسئولیت پذیری، رعایت اخلاق، تفکر انتقادی، نقد کردن، اخلاق مدار بودن، تعاملات اجتماعی، آداب معاشرت، کار کردن در جامعه و تشکیل خانواده و مواردی از این قبیل را بیاموزد البته همه این کارکردهای تربیتی تنها به دوش مدرسه نیست بلکه رسانه ها، جامعه و خانواده هم در این امور نقش دارند اما نقش اساسی بر عهده آموزش و پرورش به معنای کلی است.

وی افزود: ما در ایران در تحقق این مسئولیت ها مثل مسئولیت پذیری، پرورش اخلاق و تعاملات اجتماعی آنچنان که باید و شاید و در شأن جامعه اسلامی رفتار نکرده ایم، به عبارتی آموزش و پرورش نتوانسته در تحقق این اهداف موفق عمل کند.

سراجی درباره اینکه اصل قانون اساسی خبر از آموزش رایگان داده است اما بعد از مدتی مدارس غیرانتفاعی وارد عرصه آموزش شدند، تبیین کرد: قانون اساسی مطرح کرده آموزش و پرورش رایگان است اما اجباری در آموزش خصوصی نیست یعنی مردم با تمایل خود فرزندانشان را به مراکز خصوصی می برند، حال سوال اینجاست چرا می برند؟ علت آن است که گاهی کیفیت پایین آموزش و جمعیت زیاد در مدارس دولتی موجب رونق مدارس غیرانتفاعی شده است.

وی بیان کرد: مدارس غیرانتفاعی به علت کنکور و آزمون هایی از قبیل تیزهوشان و نمونه دولتی به پایه ششم و دهم کشیده شده است و خانواده ها برای رهایی از این نگرانی ها و اینکه فرزندانشان تیزهوشان و نمونه دولتی قبول شوند مجبور می شوند برای تقویت در بعضی از دروس مثل ریاضی و علوم فرزندان خود را به مدارس غیرانتفاعی بفرستند و هزینه های زیادی را متحمل شوند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: معتقدم در مدارس دولتی و غیرانتفاعی مقوله تربیت مورد غفلت واقع شده است اما بحث آموزش به علت مسائل اقتصادی و جنبه مالی در مدارس غیرانتفاعی روی بعضی دروس بیشتر کار می شود تا بچه ها در آزمون های ورودی تیزهوشان و نمونه دولتی قبول شوند.

وی اظهار کرد: تا وقتی کنکور و آزمون های ورودی تیزهوشان و نمونه دولتی وجود دارد، نمی توانیم در مدارس خیلی دنبال تربیت باشیم بنابراین برای رفع این معضل باید حساسیت بر روی کنکور کمتر شود، شاید بفرمایید حساسیت  کنکور کمتر شده و هر کس کنکور می دهد قبول می شود، از این لحاظ کمتر شده اما چرا والدین هنوز فرزندنشان را به مدارس غیرانتفاعی می فرستند تا در کنکور عملکرد خوبی داشته باشند؟ این نشان می دهد راه را اشتباه رفته ایم.

سراجی افزود: ما دانشگاه های متعدد را توسعه دادیم که وارد شدن بچه ها به دانشگاه راحت باشد در حالیکه باید به جای این کلیات جامعه تأکیدش روی اشتغال باشد، باید تولید و اشتغال در جامعه پا بگیرد. بعضی بچه ها نیاز ندارند به دانشگاه بروند، بعضی بچه ها هم وقتی وارد دانشگاه شدند، نباید از لحاظ شاغل شدن و درآمد تفاوت زیادی داشته باشند.

وی با بیان اینکه وقتی تولید زیاد شود به شکل تصاعدی شغل ایجاد می شود، خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود کنکور برداشته شود تا مشکل رفع شود در حالیکه تنها شکل مشکل تغییر خواهد کرد و مشکلی حل نمی شود بنابراین راهکار حساسیت زدایی کنکور در اشتغال و تولید است.

عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا درباره اینکه که بیشترین تمرکز در مدارس آموزش دروسی است که کاربردی در زندگی افراد ندارد، مطرح کرد: در مدارس حواس و تمرکز بچه ها به سمت تست و کنکور سوق داده می شود این در حالیست که آموزش و پرورش باید آیینه زندگی باشد نه یک چیز توهمی و ناکارآمد.

وی اضافه کرد: نباید برای هر چیزی کتاب درسی تعیین کنیم، به عنوان مثال کتاب تفکر و سواد رسانه ای در مدارس آورده شده است اما آموزش آن به معلمی سپرده می شود که خود سواد رسانه‌ای بلد نیست و آن درس نابود می شود. در زمان ریزش ساختمان پلاسکو و مشاهده‌ بعضی افراد که در حال  فیلم گرفتن از حادثه بودند مطرح شد به بچه ها ایثار و ازخودگذشتگی را آموزش دهیم و کتابی با همین عنوان در مدارس تدریس شود اما این راهش نیست.

سراجی در ادامه یادآور شد: ما باید در سه جا تغییر ایجاد کنیم؛ ابتدا باید اشتغال و تولید ایجاد شود، سپس ببینیم چه مواردی را باید بچه ها در مدارس بیاموزند، آنها را آموزش دهیم و در نهایت باید روی معلمان کار کنیم چراکه در مدرسه معلم می تواند به بچه ها آداب معاشرت و اعتماد به نفس یاد بدهد، خلاصه اینکه معلم می تواند هم در تدریس و هم در ارزشیابی همه آن چیزی که‌ ما به عنوان تربیت اشاره کردیم را آموزش دهد.

وی در پاسخ به اینکه با توجه به نقشی که آموزش و پرورش در آینده بچه ها دارد، به این  سیستم چه نمره ای می دهید؟ گفت: نمره دادن را خیلی قبول ندارم اما وضعیت مطلوبی ندارد، ما تحصیلکرده های آموزش و پرورش را می بینیم که خوب نمی توانند فکر و تحلیل کنند، مسئولیت پذیری خوبی ندارند، همه اینها نشان دهنده این است که ما در آموزش و پرورش وضعیت مطلوبی نداریم.

سراجی درباره اینکه این اوضاع رو به بهبود است یا خیر؟ خاطرنشان کرد: سه لایه جامعه، مدرسه و معلمان در این امر دخیل هستند و می توانند اگر مسیر به بیراهه می رود را به راه اصلی برگردانند. سیاست گذاران اجتماعی و حکمرانان نیز با حمایت های خود از آموزش و پرورش، تولید و اشتغال و حذف فساد و تبعیض می توانند اثرگذار باشند.

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش باید شایسته سالاری داشته باشد یعنی به افراد شایسته برای آوردن تربیت در برنامه های درسی بها داده شود، گفت: در حال حاضر بخشی از  زندگی ما در بستر رسانه هاست، به عبارت دیگر فناوری و ارتباطات و هوش مصنوعی که مسئولان کشور بر روی توسعه آنها تأکید می‌کنند، به شدت در آموزش و پرورش نقش دارد و باید به آن بها داده شود.

انتهای پیام