مریم بیرانوندزاده در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تالاب‌ها اکوسیستم‌های بسیار مهمی هستند که مزایای متعددی از جمله تصفیه آب، کنترل سیل و زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری را ارائه می‌دهند که می‌تواند منجر به تخریب و حتی انقراض آنها شود.

وی بیان کرد: برای مقابله با این چالش‌ها و تضمین حفظ طولانی‌مدت تالاب‌ها، توسعه استراتژی‌های ظرفیت‌سازی موثر که شامل مشارکت فعال سهامداران مختلف از جمله سازمان‌های دولتی، سازمان‌های غیردولتی، جوامع محلی باشد، ضروری است.

این پژوهشگر حوزه محیط زیست عنوان کرد: یک رویکرد موثر برای ظرفیت سازی استفاده از برنامه CEPA است که بر افزایش آگاهی و تمرکز موثر است.

بیرانوندزاده با بیان اینکه زیستگاه‌های تالابی یکی از با اهمیت‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی کره زمین هستند که از دیرباز نقش بسزایی در توسعه جوامع اطراف خود ایفا کرده‌اند، تصریح کرد: تالاب‌ها نقش کلیدی در حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از تغییرات آب و هوایی دارند و حفاظت از آنها یک چالش مهم و مبرم است؛ همچنین حفظ تالاب‌ها یکی از چالش ‌ای زیست محیطی فوری سکونتگاه‌های انسانی است.

وی گفت: این اکوسیستم‌های پر جنب و جوش، مهد تنوع زیستی و حیاتی برای کنترل سیل و تصفیه آب، در محاصره آلودگی، توسعه و تغییرات آب و هوایی قرار دارند.

این پژوهشگر با بیان اینکه تخریب روزافزون تالاب‌ها، اکوسیستم‌های حیاتی برای تنوع زیستی، کیفیت آب و کاهش سیل، نیازمند استراتژی‌های حفاظتی نوآورانه است، خاطرنشان کرد: رویکردهای بالا به پایین نتایج متفاوتی را به همراه داشته است و نیاز به مدل‌های مشارکتی را که جوامع محلی را توانمند می‌سازد برجسته می‌کند؛ مشارکت به معنای مشارکت فعال سهامداران محلی در فرآیندهای تصمیم‌گیری در طول چرخه حفاظت است که با تقویت یک رویکرد مشارکتی، ظرفیت‌سازی مشارکتی جوامع را قادر می‌سازد تا مباشران تالاب‌های خود شوند و از سلامت بلندمدت این اکوسیستم‌های حیاتی اطمینان حاصل کنند.

تالاب‌ها اکوسیستم‌هایی حیاتی هستند که با تهدیدات زیادی روبرو هستند

بیرانوندزاده افزود: تالاب‌ها با بافت پیچیده زندگی خود، اکوسیستم‌هایی حیاتی هستند که با تهدیدات زیادی روبرو هستند و از آلودگی و فشارهای توسعه گرفته تا تأثیرات فزاینده تغییرات آب و هوایی، تعادل ظریف این مناظر حیاتی در تعادل است؛ راهبردهای مؤثر مدیریت تالاب، کلید حفظ آنهاست و یک عنصر حیاتی در این تلاش، پرورش احساس مسئولیت مشترک است.

وی با اشاره به اینکه ایران از جمله ‌کشورهایی است که دارای با ارزش‌ترین تالاب‌ها در محیط طبیعی خود است، گفت: ایران با داشتن ۲۲ تالاب بین‌المللی و یک میلیون و ۴۸۱ هزار و ۱۸۷ هکتار عرصه تالابی در بین کشورهای عضو کنوانسیون رامسر، رتبه هیجدهم را به خود اختصاص داده است.  

این پژوهشگر حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه تالاب‌ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست، تنوع زیستی، شکار و صید، تأمین چوب و علوفه، کنترل سیلاب و تأمین آب شرب دارند و به عنوان غنی‌ترین اکوسیستم، بیشترین تنوع زیستی را دارند و هم‌اکنون به عنوان یک منبع درآمد برای خانواده‌ها در مناطق محروم محسوب می‌شوند، خاطرنشان کرد: تالاب‌ها همچنین، می‌توانند در تولید مواد بیولوژیکی و نیز تولید گیاهان دارویی نقش مهمی را ایفا کنند؛ براساس نظر کارشناسان ارزش اکولوژیکی تالاب‌ها ۱۰ برابر جنگل‌ها و ۲۰۰ برابر زمین‌های زراعی دیم است.

بیرانوندزاده با اشاره به اینکه فعالیت‌های انسانی منجر به تخریب تالاب‌ها شده و بر ظرفیت آنها برای ارائه خدمات ضروری اکوسیستم به جامعه تأثیر گذاشته است، افزود: هم‌اکنون بازسازی تالاب یک استراتژی ضروری مکمل با تلاش‌های حفاظتی، برای حفظ عرضه خدمات اکوسیستم در منطقه به نظر می‌رسد و منابع محدود موجود برای بازسازی نیازمند رویکردهای برنامه‌ریزی سیستماتیک مقرون به صرفه است.

تالاب‌های پلدختر شهرستان، در معرض خطری جدی قرار دارند

وی با بیان اینکه تالاب‌های یازده‌گانه پل‌دختر، از شاخص‌ترین تالاب‌های لرستان محسوب می‌شوند که از جمله جاذبه‌های طبیعی این استان و به‌ویژه در فصل بارندگی زیبایی خاصی به منطقه می‌دهد، اضافه کرد: این تالاب‌ها زیستگاه مناسب برای انواع آبزیان وپرندگان بومی و مهاجر هستند.

این پژوهشگر حوزه محیط زیست با بیان اینکه پل‌دختر دارای تالاب‌های فصلی  و دائمی هم چون گری‌بلمک، گری‌جمجمه، تکانه، لفانه، کبود و زردابه است که تالاب "گری بلمک" با بیش از ۵۰۰ هکتاروسعت بزرگترین آنهاست، گفت: این تالاب‌ها محل زیستگاه پرندگانی هم چون چنگر، کشیم، حواصیل خاکستری، اردک ارده‌ای و اردک سرسبز است؛ همچنین دارای گیاهانی همچون سرخس آبزی، پونه، یونجه، شبدر، جلبک سبز، شقایق و خار شتر است و شکار کردن در این تالاب‌ها به علت حضور پرندگان مهاجر و بومی  ممنوع است.

بیرانوندزاده با اشاره به اینکه تالاب‌های پلدختر شهرستان، در معرض خطری جدی قرار دارند، تصریح کرد: بررسی وضعیت کنونی این تالاب‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعددی، از جمله فقدان مدیریت کارآمد، بهره‌برداری غیرمنطقی و تغییرات محیط‌زیستی، حیات تالاب‌ها را با خطر مواجه کرده است.

وی گفت: عوامل تهدیدکننده همچون مدیریت ناکارآمد، بهره‌برداری غیرمنطقی، تغییر کاربری و تخریب تالاب، خشکسالی و کم‌آبی تالاب‌های پلدختر را به مخاطره انداخته است.

این پژوهشگر حوزه محیط زیست ادامه داد: این عوامل تهدید کننده پیامدهای ناگواری همچون از بین رفتن تنوع زیستی، آسیب‌های اقتصادی، تبعات اجتماعی را به دنبال دارد و نجات تالاب‌های پلدختر از ورطه نابودی، تعهدی همگانی است که نیازمند عزم ملی و اتخاذ رویکردی نوین در مدیریت و حفاظت از این تالاب‌هاست که با به‌کارگیری دانش روز، مشارکت فعالانه‌ی ذینفعان  و برنامه‌ریزی جامع، می‌توان این گنجینه‌های ارزشمند را برای نسل‌های آینده حفظ و احیا کرد.

انتهای پیام