حجتالاسلام والمسلمین فرهاد عباسی در نشست خبری چهارشنبه ۱۹ آذر با اشاره به برنامههای هفته پژوهش، با بیان اینکه حوزه علمیه، نقش پژوهش را در فعالیتهای علمی، عملی، تبلیغی، ترویجی، فرهنگی و تربیتی بسیار پررنگ میداند، تصریح کرد: در سطح حوزههای علمیه نهادسازیهای پژوهشی از جمله محورهای فعالیتهای پژوهشی است. امروزه ظرفیتها و نهادهای متعددی که بهطور تخصصی بر امر پژوهش متمرکز هستند، در سازمان گستردهه حوزههای علمیه شکل گرفتهاند.
معاون پژوهش حوزههای علمیه ادامه داد: در حال حاضر، در حوزههای علمیه، ۲۵۰ مجله علمی حوزوی فعالیت دارند که از این میان، نزدیک به ۱۰۰ عنوان دارای رتبهه علمی-تحقیقاتی از سوی نهادهای معتبر کشوری هستند و میزبان مقالات پژوهشگران حوزوی و غیرحوزوی هستند. همچنین، بیش از ۲۰۰ مجله، تخصصی بوده و در حوزه علوم اسلامی، دینی و انسانی به تولید علم و دانش میپردازند.
وی افزود: سالانه حدود ۶ هزار مقاله علمی در حوزههای علمیه با رویکردی روشمند، حلمسئلهگرا و تحت نظارت و ارزیابی متخصصان منتشر میشود.
عباسی فعالیت پژوهشکدهها و پژوهشگاهها را در حوزهها علمیه مورد توجه قرار داد و گفت: در حال حاضر، حوزه علمیه بهطور مستقیم قریب به ۵۰ مرکز پژوهشی را تأسیس کرده است. علاوه بر این، حدود ۲۰ مرکز دیگر نیز در همکاری با نهادهایی مانند وزارت علوم یا دیگر ارگانها، موفق به دریافت رتبه علمی شدهاند.
وی با اشاره به ظرفیت انجمنهای علمی عنوان کرد: از دیگر ظرفیتهای پژوهشی حوزه، انجمنهای علمی است. امروزه، ۲۶ انجمن علمی در حوزه علمیه قم فعالیت دارند که ۴ هزار نفر از سرآمدان اساتید و پژوهشگران حوزوی، عضو این انجمنها هستند. این انجمنها دارای شعبههای استانی و مدرسهای بوده و فعالیتهایی چون برگزاری نشستهای علمی، تولید مقاله، هدایت پایاننامهها و رسالههای دکتری، و پاسخگویی به نیازهای علمی ستادها و نهادهای کشوری را در دستور کار دارند.
معاون پژوهش حوزههای علمیه کتابخانهها را از دیگر ظرفیتهای مهم برشمرد و افزود: در سطح کشور، حدود ۵۰۰ کتابخانه حوزوی فعالیت دارند که از میان آنها، حداقل ۱۰۰ کتابخانه در تراز کتابخانههای برتر کشور قرار دارند. از این میان، دو کتابخانه معتبر مرحوم آیتالله بروجردی و کتابخانه آیتالله حائری یزدی در قم با گستره منحصربهفرد کتابها، تنوع خدمات و پوشش گسترده در شاخههای مختلف علمی، از جایگاه ویژهای برخوردارند.
عباسی با بیان اینکه شورای اعطای مجوز حوزههای علمیه ناظر بر تمام این فعالیتها است، تصریح کرد: این شورا در کمیسیونهای تخصصی از جمله کمیسیون مراکز پژوهشی، کمیسیون مجلات علمی، کمیسیون انجمنهای علمی، کمیسیون کرسیهای آزاداندیش و نظریهپردازی و کمیسیون گروههای فرهنگی و مطالعاتی در حال صدور مجوز به افراد توانمند از میان حوزویان در سراسر کشور است.
وی با اشاره به رویدادهای بزرگ پژوهشی بیان کرد: علاوه بر این ظرفیتهای ساختاری، رویدادهای بزرگ پژوهشی نیز در حوزههای علمیه در حال اجرا هستند. از جمله این رویدادها، جشنواره علامه حلّی بود. نمونه دیگر، «کتاب سال حوزههای علمیه» است که سالانه آثار علمی حوزویان را در سه حوزه کتاب، مقاله و پایاننامه ارزیابی و معرفی میکند.
عباسی در بخش دیگری از سخنان خود اولویتهای معاونت پژوهش را برشمرد و تاکید کرد: در این راستا، معاونت پژوهش حوزه علمیه وظیفه خود میداند که شناسایی و حمایت از فعالیتهای پژوهشی حوزویان را در صدر برنامههای خود قرار دهد. از جمله اولویتهای این معاونت، «تربیت پژوهشگر» است؛ زیرا نیروی انسانی متخصص و آگاه، هسته اصلی هر فعالیت پژوهشی محسوب میشود.
وی محور دوم را «اولویتبندی مسائل پژوهشی» عنوان کرد و افزود: باید نظامی متوازن از مسائل پژوهشی هم در حوزههای بنیادی و هم کاربردی در عرصههای مختلف علمی طراحی شود. در حال حاضر، معاونت پژوهش در ۱۵ حوزه علمی مختلف، فرآیند اولویتسنجی مسائل را آغاز کرده است.
معاون پژوهش حوزههای علمیه، اولویت سوم را «حمایت از پژوهشگران و تسهیل دسترسی آنان به رتبهها و اعتبارهای نظام علمی کشور» دانست و تشریح کرد: در این راستا، دبیرخانهای در معاونت پژوهش با عنوان «دبیرخانه حمایت از پژوهشهای مورد نیاز نظام اسلامی» تشکیل شده است. این دبیرخانه، از پژوهشگران حوزوی که طرحهای نوآورانهای برای حل مسائل حوزه و نظام اسلامی ارائه میدهند، پشتیبانی میکند. تاکنون، در طول ۶ سال، حدود صد مسئله اولویتدار شناسایی و حمایت شده و از این طرحها، ۳۵۰ اثر علمی منتشر شده است.
وی با اشاره به ضرورت مدیریت یکپارچه تأکید کرد: البته، مدیریت و همافزایی این حجم عظیم از نهادها، مراکز و فعالیتهای پژوهشی، نیازمند راهبری یکپارچه و همسویی کلان است. این نیز از دغدغههای اصلی دوره جدید است و امیدواریم با راهاندازی شوراهای تخصصی و طراحی نقشههای راهبردی، بتوانیم در این مسیر، یاریرسان مراکز و نهادهای پژوهشی باشیم.
عباسی با تبیین دیدگاه مقام معظم رهبری افزود: رهبر معظم انقلاب نقش حوزه علمیه، و بهویژه پژوهش در آن را در تثبیت علم بهعنوان زیرساخت پیشرفت و تمدنسازی، بسیار جدی میدانند. از این رو، حوزه علمیه نیز تلاش خود را بر این گذاشته که با تقویت گفتمان علم دینی، خلق مفاهیم و نظریههایی که از پیوند عقلانیت و وحی برآمده باشند، بتواند در عرصه تولید علم سهم مؤثری داشته باشد و به دانشآفرینی در کشور کمک کند.
وی در پایان یادآور شد: کاربردیسازی علوم حوزوی و جریانسازی در عرصه علم کشور، از طریق تعیین اولویتهای علمی، ملی، نقد و تصحیح علوم وارداتی بهویژه در حوزه علوم انسانی از دغدغههای اصلی ماست. در گفتوگوهای میان پژوهشگران و نخبگان تولیدکننده علم نیز سعی داریم تا در این مسیر، گامهای جدیدی برداریم.
انتهای پیام
نظرات