به گزارش ایسنا، کارگردان «خیال آمدن تو»، از مستندهای حاضر در بخش شهید آوینی نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»، درباره این اثر و ویژگی‌های آن توضیحاتی را ارایه داد.

سیامک میثاقی که در بخش شهید آوینی نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» حاضر است، با اشاره به اینکه این اثر شبیه به مستندهای مرسوم در حوزه مادران شهدا نیست، گفت: می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که کاری کاملا متفاوت به لحاظ فرم و روایت ساختیم. انتخاب سوژه مستند دقیقا بر خلاف انتخاب همیشگی مستندساز که به دنبال قصه خاص یا ویژگی متمایز سوژه است، به دلیل سادگی قصه‌اش بوده؛ مادری که شبیه به دیگر مادران شهدا با زندگی کاملا ساده و معمولی است.

وی ادامه داد: این مادران خودشان ویژگی بارزی دارند نه اینکه قصه شهادت فرزندشان متفاوت باشد مانند بسیاری از شهدا که روزی تصمیم گرفتند به جنگ بروند، مثل یک سرباز شهید شدند و بسیار ساده جایشان در خانوادشان خالی شد. این سادگی برای من خط اصلی روایت شد و خانم «خاور قیصریه» کاملا این ویژگی را داشت و انتخاب شد.

کارگردان مستند «خیال آمدن تو» درباره منابع تحقیقاتی برای ساخت این مستند توضیح داد: منابع ما برمی‌گردد به تحقیق و پژوهش قوی که در گذشته در گروه ما وجود داشته است. امیرحسین اکاتی، تهیه‌کننده کار، تجربه تولید سه فصل از مجموعه مستند «رخ مادر» را که با موضوع مادر شهدا ساخته شده بود، برای تلویزیون تولید کرده برای همین مجموعه‌ای طبقه‌بندی شده از پژوهش‌های کامل از مادران وجود داشت که توسط پژوهشگر ما زهرا حسینی  جمع‌آوری شده بود. ما بعد از جلسات طولانی با ایشان و بررسی‌های میدانی و تحقیق ما ، این مادر و خانواده ایشان را انتخاب کردیم.

میثاقی در جواب به این سوال که آیا پیش از این، تجربه ساخت اثری شبیه «خیال آمدن تو» با موضوع خانواده شهدا را داشته است، مطرح کرد: من در گذشته مستندهای کوتاه گزارشی درباره خانواده شهدا و مادران شهید تولید کردم به عنوان مثال ساخت مستند کوتاه زنده‌یاد «حلیمه سعیدی» مادر شهید رضا لشکری تجربه خوبی بود اما صادقانه بگویم که آن کارها قالب کارهای روتین تلویزیون را داشت و آنچنان فرصت نزدیک شدن به سوژه را نداشتیم.

وی ادامه داد: اما به جرات می‌توانم بگویم در مستند «خیال آمدن تو» کاملا فرصت نزدیک شدن به سوژه را داشتیم و به راحتی می‌توانستیم احساسات واقعی مادر را به تصویر بکشیم. چیزی که در فیلم برای من جالب است و اتفاق افتاده، در لحظاتی از فیلم احساس می‌کنیم مادری که از اقوام شماست، برای شما درد و دل می‌کند و شما پای صحبت‌هایش نشستید. بسیار سعی کردم که این لحظات در فیلم وجود داشته باشد و مرز بین سوژه و مخاطب کم رنگ شود.

کارگردان مستند «خیال آمدن تو» که خود تدوین اثرش را برعهده داشته است، درباره روند تدوین عنوان کرد: تدوین این کار بسیار پیچیده بود هم از بابت اینکه قسمت‌های بسیاری زیادی بود که گذشتن از آنها برای من به عنوان کارگردان بسیار سخت بود اما برای حفظ ریتم فیلم و روایت صحیح به عنوان تدوینگر باید حذف می‌کردم.

میثاقی افزود: نسخه اولیه مستند، نسخه طولانی‌تری بود اما در جلساتی که با تهیه‌کننده داشتیم تصمیم گرفتیم زمان فیلم را کم کنیم به این دلیل که ترجیح دادیم تک تک پلان‌ها روایت داشته باشد. با اینکه بسیاری از دوستان به فیلم‌هایی با زمان بلندتر علاقه دارند تا در بخش‌های نیمه بلند و بلند جشنواره حاضر شوند ما اصلا این نگاه را نداشتیم و ترجیح دادیم مستند کوتاه باشد تا به بیننده احترام بگذاریم. شما بعد از دیدن مستند متوجه می‌شوید هیچ پلانی به عنوان پلان پرکننده برای طولانی‌تر شدن اثر وجود ندارد.

وی درباره همکاری با نویسنده این مستند گفت: در کار ما که نویسنده وجود ندارد و تمام قصه‌ای که در کار می‌بینیم در مواجه با سوژه ساخته شده است و به اصطلاح خود سوژه قصه فیلم را می‌سازد و من آن را کارگردانی می‌کنم اما در اینکار تباید از زحمات پژوهشگر غافل شویم که بسیار دقیق قبل از تولید سوژه را از همه لحاظ مورد بررسی قرارداد و اطلاعات کاملی را در اختیار من گذاشتند.

کارگردان مستند «خیال آمدن تو» ادامه داد: علی نعمت اللهی به عنوان تصویربردار که سال‌هاست در کنار هم کار می‌کنیم، در ثبت تصاویر جذاب و دیدنی بسیار عالی عمل کرد و فیلم پر از پلان‌های دلنشین و دوست داشتنی است. در بحث اصلاح رنگ هم شهریار سپهری که کارهای بسیاری را با هم انجام دادیم، بسیار نگاه دقیقی داشت و برای اینکار وقت زیادی گذاشت تا به این رنگ ویژه‌ای که الان فیلم به خودش گرفته است، برسیم. در نهایت امیرحسین اکاتی تهیه‌کننده بسیار نگاه مثبتی به این کار داشت و با تلاش‌های زیادی که انجام داد و فراهم کردن یک فضای بدون دغدغه برای من به عنوان کارگردان، این فرصت را ایجاد کرد که این اثر تولید شود.

میثاقی درباره چالش‌های ساخت «خیال آمدن تو» مطرح کرد: مهترین چالش برای مستندهایی که در شهرستان‌ها یا روستاها ضبط می‌شود، هماهنگی گروه با فضا و محیط پیرامون است؛ اینکه شما قرار است با آدم‌هایی کار کنید که هیچ شناختی از آنها ندارید و حتی در حریم زندگیشان وارد شوید، این ورود به حریم خانواده‌ها و ارتباط گرفتن با اهالی یک خانه ساده نیست. شاید مخاطبی که مستند را ببیند، به نظرش ساده بیاید اما این چنین نیست. ما با خانواده‌ای طرف بودیم که می‌خواستند درباره فقدان فرزندشان حرف بزنند و ما حسی درونی را بیرون بکشیم.

وی افزود: قرار بود روزها و شب‌هایی را در کنارشون زندگی کنیم پس باید با تک تک افراد خانواده ارتباط می‌گرفتیم و حسشان را درک می‌کردیم. باید می‌دانستیم چه بپرسیم تا سوژه بهم نریزد و کار را ادامه دهد و کلی بایدها و نبایدهایی که چالش هستند در این فرم مستندهایی که قرار است به عمق عاطفی خانواده برود و احساسات آنها را روایت کند. البته جا دارد از خانواده شهید صالحی تشکر کنم که در همراهی با ما، با تمام سختی‌های تولید این مستند کنار ما بودند و تا آخر همراهی‌مان کردند.

کارگردان مستند «خیال آمدن تو» در پاسخ به این پرسش که ساخت این اثر چه تجربه‌ای برایش رقم زده است، اظهار کرد: برای خود من تجربه بسیار ارزشمندی بود؛ منی که سال‌هاست به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان مستندهای اجتماعی و به ویژه آسیب‌ها و ناهنجاری‌های جامعه تولید می‌کنم، خوشحالم که این کار را ساختم که سراسر احساس است و در بیشتر سکانس‌های فیلم صداقت و ساده‌گویی جاری شده و مستقیما قلب مخاطب را با هرگونه نگاه و دیدگاه هدف می‌گیرد و لحظاتی بیننده را با خودش به حال و هوای زندگی مادر می‌برد.

میثاقی یادآور شد: نگاه خود من نسبت به خانواده شهدا واقعا تغییر کرد. شاید مدل‌های کلاسیک مصاحبه‌ای یا بهتر بگویم شعاری که در سال‌های گدشته بارها در تلویزیون ساخته و پخش شده بود، باعث شد ما نگاه کلیشه به مستندهای حوزه خانواده شهدا داشته باشیم اما «خیال آمدن تو» روایتی ساده از یک مادر ساده است که به دل ببیننده می‌نشیند.

وی تاکید کرد: به شخصه معتقد هستم که فیلم باید روایت خودش را داشته باشد تا اینکه فیلمساز به صورت جهت‌دار بخواهد نگاه خودش یا حرف خواستی را به مخاطب دیکته کند. مستند «خیال آمدن تو» تصویری روشن از مادری است که پسرش یک روز به او گفته است خداحافظ و دیگر برنگشته است. این تمام چیزی‌ست که در این مستند هست. شاید خلاصه فیلم جمله کوتاهی باشد اما داغی که این مادر با آن زندگی می‌کند، بسیار بزرگ است و هیچ وقت از یادش نمی‌رود و تا ابد با او می‌ماند.

کارگردان مستند «خیال آمدن تو» درباره اهمیت ساخت آثاری با موضوع زندگی شهدا و حتی خانواده‌هایشان گفت: به نظرم باید نگاه نو در این کارها تزریق شود، چون همیشه محدودیتی در حوزه کارهای خانواده شهدا بوده و هست و باید یکسری معیارها را رعایت کنیم و اینها باعث می‌شود کارها با محدودیت و غالبا بدون تنوع و به صورت کلیشه‌ای و شعاری تولید شود و همین باعث می‌شود مخاطب کم شود البته بحث درباره این موضوع گسترده است و به نظر من تولیدات ما در این زمینه اصلا با نسل جدید ارتباط برقرار نمی‌کند.

میثاقی یادآور شد: پشت تصاویری که در مستند «خیال آمدن تو» می‌بینیم، حسی جاری است و مانند کارهای دیگر به مخاطب حجم زیادی از اطلاعات نمی‌دهد. معمولا در کارهای حوزه دفاع مقدس حجم عظیمی از آمار و ارقام  مثل تاریخ، اسم عملیات، روز شهادت، نحوه شهادت و ... می‌شنویم. اما در فیلم «خیال آمدن تو» ما با جای خالی شهید غلامرضا مواجه‌ایم و با حس نبودنش ارتباط می‌گیریم.

وی در پایان درباره نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» خاطرنشان کرد: جشنواره امسال هم مثل سال‌های گذشته است و من خیلی تغییر خاصی نمی‌بینم، تنها اتفاق این است که امسال تعداد فیلم‌ها در بخش‌های مختلف بیشتر و رقابت و انتخاب سخت‌تر شده است. به هر حال جشنواره «سینماحقیقت» تنها جشنواره معتبر سینمای مستند در ایران است که امیدوارم بیشتر به آن توجه شود تا هم جشنواره رشد کند و هم سینمای مستند. برای همه آرزوی موفقیت می‌کنم.

انتهای پیام