• جمعه / ۱۷ مهر ۱۳۸۳ / ۱۲:۲۵
  • دسته‌بندی: گردشگری و میراث
  • کد خبر: 8307-06639
  • منبع : نمایندگی آذربایجان غربی

هسته اصلي ساكنان نقده آذربايجان غربي از ايل قره‌پاپاق هستند

هسته‌ي اصلي ساكنان شهرستان نقده در آذربايجان غربي را اهالي ايل قره پاپاق تشكيل مي‌دهند. محمد قرباني ـ محقق ميراث فرهنگي ـ در گفت و گو با خبرنگار بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اعلام اين مطلب افزود: قسمتي ديگر نيز اقوام مهاجر مي‌باشند كه از شهرها و مناطق اطراف از جلگه بناب، مراغه و هشترود به اين منطقه آمده‌اند و همه اين اقوام به زبان تركي آذري تكلم مي‌كنند. رييس موزه اروميه يادآور شد: اندكي از مردم منطقه خصوصا روستاهاي جنوبي شهرستان كردزبان بوده كه از شهرهاي كردنشين منطقه به اين ناحيه آمده و از تيره‌ي دزرزل هستند. او تصريح كرد: قبل از ورد قره پاپاق منطقه مزبور هيچ نامي نداشت و همه آن محل را به نام تنها روستاي موجود يعني (نقده‌اي) مي‌شناختند. وي در خصوص ايل قره پاپاق اظهار داشت: قره پاپاق يا قاراپاپاق تيره‌اي از ايل “بزچلو (بزجلو) كه از بخش‌هاي عمده تركمن است مي‌باشد و بخش‌هاي معروفي كه از تركمن جدا شده و با نام مستقل موسوم شده‌اند و عبارتند از: سلجوق، بزجه لو، قره قويونلو و قاجار و بنابراين ترك، تركمن، بزجلو و قره پاپاق هستند. قرباني يادآور شد: ايل قره پاپاق ابتدا در بين اراك و همدان در ناحيه‌اي به نام “بزجلو” ساكن بودند و به اين ايل بزجلو معروف گرديده‌اند و به دليل شجاعتشان شاهان صفوي آنان را تحت سرپرستي يارعلي آقا رييس ايل جهت حفظ گرجستان از هجوم طايفه‌هاي گذري روستايي تزاري به گرجستان كوچانيدند و در بلوكات و آغچه (قلعه) ساكن شدند. وي تصريح كرد: هنگامي كه رياست ايل بزجلو به (نقي بيگ) رسيد لشكر روسيه به فرماندهي (سرگزوف) به گرجستان ايستلابافت و تفليس را گرفته كه در اين زمان عباس ميرزا سردار شجاع قاجار به فرمان فتحعلي شاه به گرجستان اعزام و به بيگ ايل بزچلو دستور همكاري با سپاه از طرف حكومت مركزي صادر گرديد و ايل فوق تعداد زيادي شهيد به مام ميهن تقديم كردند؛ ولي با وجود كوشش زياد آنها قسمتي از خاك ايران به تصرف روس‌ها درآمد. او ادامه داد: عباس ميزا طي فرماني به حسين خان (بيگلر بيگي ايروان) دستور داد كه نقي بيگ را به لقب خاني مفتخر سازد و روستاي (شلو) در ايروان را در اختيار او بگذارد و قسمتي از ايل در آنجا ساكن شدند و قسمتي نيز به خاك تركيه مهاجرت نموده و در نواحي (وان، قارص و شورگول) ساكن شدند و چون عشاير بزچلو به هنگام ورود به خاك تركيه لباس محلي گرجستاني به تن داشته و كلاه مشكي از پوست بره به سر داشتند اهالي اين كشور آنان را (قره پاپاق) ناميدند. قرباني اضافه كرد: آنها بعد از دو سال اقامت در تركيه طي نامه‌اي به ايروان دعوت شدند و از طرف حاكم آن دلجويي‌هاي فراوان به عمل آمد و در محل (قره بلاق) ساكن گشتند. ولي بعد از گذشت دو سال بار ديگر روابط ايران و روس تيره شد و نقي خان با سوارانش در خلال جنگهاي پارتيزاني سي سرباز روس و ارمني را كشت. او يادآور شد: در سال 1240 هجري قمري (گوگجه) محل سكونت نقي بيگ به تصرف روسها درآمد و پس ا زكشمكشهاي زياد بالاخره نقي خان با ايل خود به سوي خوي و سلماس آمد و به علت مناسب نبودن منطقه در سال 1245 هجري قمري عباس ميرزا ناحيه سلدوز را به ايل واگذار كرد و سند (نو چه ده) يا (نقداي نقده) را به خود تقي خان اعطا نمود. وي ادامه داد: ايل قره پاپاق از آن تاريخ پرمخاطره تا كنون چون سدي استوار در برابر دشمنان و بدخاهان مملكت مقاومت كرده و اهالي نيز به مهمان پرستي و غريب نوازي مشهورند پايه اقتصادشان بر كشاورزي و دامپروري استوار است و اميد است با افتتاح سد مخزنيحسنلو كه بر روي رودخانه گادار در كنار درياچه حسنلو احداث خواهد شد گامي مؤثر در جهت توسعه اقتصادي منطقه برداشته شود. قرباني تصريح كرد: ايل قره پاپاق هنگام ورود به سلدوز (نقده) منطقه را مطابق تعداد افراد هر عشيره از عشاير هشتگانه تقسيم مي‌كنند و در اين تقسيم آنهايي كه بيشتر با كشاورزي، آشنايي داشته‌اند، به ناحيه دشت ماهور ساري تورپاق رفته و آنهايي كه به دامداري مي‌پرداختند قاراتورپاخ را انتخاب مي‌كنند كه اين عشاير شامل سارال، تركاون، شمس الدنيلو، چاخرلو، جان احمدلو، قزاق، اولاشلو يا اولاشدي و عربلو مي‌باشد. وي در پايان گفت: هر كدام از طوايف هشتگانه روستاهايي در دشت ماهور داشته‌اند؛ يعني هر كدام در هر سه بخش سلدوز مناطقي را تحويل گرفته و طوايف، در خلال يكديگر زندگي مي‌كنند و گويا تنها شمس الدينلو مجموعا در يك قسمت جمع مي‌شوند. انتهاي پيام
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
avatar
۱۴۰۱-۱۲-۲۵ ۰۹:۲۸

کوچ ایل قره پاپاق( بوزجالو) در سال ١٢٢٦ هجری به منطقه شولدژ ایل قره پاپاق دره قادرجای(گادر) را که رود جاری در آن از سوی جنوب به دریاچه ارومیه می ریزد در تصرف خود داشتند. شولدژ که اسم باستانی این منطقه میباشد و نام خود را از عشیرت بسیار نیرومند و پرجمعیت (شول) گرفته است که در حمله اعراب به ایران در سال ١٨هجری یکصدهزار نفر از نیروی خود را به یاری هرمزان سردار ایرانی به دزپول فرستادند. این عشیره بزرگ از یکصد ایل تشکیل شده و مرکز آن‌ها شولدژ و مقر دوم شان شولوند که امروز کهنه میاندوآب خوانده می شود و تا صائین قلعه افشار نفوذ داشتند. عشیره‌ ای که امروزه به‌نام شول معروفند از مهاجرین این عشیرت بزرگ بوده که به آن ولایت مهاجرت نموده بودند. سلدوز نامی است ترکی که مغولها و چاپقلوها و تیموری ها به آن منطقه داده بودند «معنی سولدوز آب و نمک است» چون امروزه آبچه هایی که آبشان نمکی و شور است آنجا موجوداند. اکنون کسانیکه این منطقه را به اشغال خود در آورده اند در گذشته بنام بزجلو یا پورجالو نامیده میشدند. آنها به یک قبیله ترک که هم اکنون در اطراف همدان استقرار دارند تعلق دارند. شاه عباس آنان را متفرق ساخت و عده ای را در میان تفلیس و آغانا اسکان داد اعقاب آنان بعد از غلبه روس‌ها بر آن منطقه، از آنجا گریخته خود را به نزدیکی وان رساندند و این محل اقامت جدید، به اسم (قره پاپاق یعنی کلاه سیاهان) شهرت یافتند. بعد از عقد قرارداد ترکمانچای، عباس میرزا نایب‌السلطنه شولدژ را به آنان برای جلوگیری از قدرت گرفتن بلباسهای کرد که صاحب (اصلی) منطقه بودند، واگذار نمود. در آخرین کوچ نقی خان ایلخان قبیله بود یکی از برادرزاده های وی به نام نجفقلی‌خان امیرتومان هم رئیس موروثی ایل به شمار می رفت اما والی آذربایجان (مقصود نایب‌السلطنه) است که علاقمند است اینگونه خود مختاری‌های خطرناک را از میان بردارد با دادن عنوان حاکم به یکی از اعضای دیگر این طایفه موسوم به حسن‌قلی‌خان میرپنج در واقع قدرت اخیر را به شخص اخیر تفویض کرده است. با وجود این سازمان سلسله مراتب ایلی هنوز دست نخورده در جای خود محفوظ است. هرکدام از دسته های هفتگانه ایل، سر دسته ای دارند. قره پاپاق ها پنج هزار خانوارند که همه آنان شیعه هستند و در نقده امروزی و شولدژ باستانی قوم مهاجرند نه بومی.