مهرداد فلاح: سفارشينويسي شعر بي خون و رمق را بهوجود آورده است سفارشينويسي از عوامل به حاشيه رانده شدن جريانهاي خلاقه است
سفارشينويسي در شعر فارسي امروز محصول دخالت ناموجه و غيرمنطقي نهادهاي رسمي، دولتي و حكومتي در زمينه امور فرهنگي است.
مهرداد فلاح - شاعر - با بيان اين مطلب در گفتوگويي با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت: اين يكي از معضلات شعر امروز ماست كه به سفارشينويسي بيشتر دامن ميزند. اگر نتيجه خلاقه مهمي دربر داشت و ميشد از امكانات اين نهادها استفاده كرد و شعر را گسترش داد، خوب بود؛ ولي اين فرض محال اتفاق نميافتد و هر چه هست منفي، منفي و منفي است كه نه تنها در شعر فارسي تاثيري ندارد، شعري بيخون و رمق را به وجود آورده و باعث استعدادكشي ميشود.
وي با اشاره به سابقه سفارشينويسي در شعر فارسي يادآوري كرد: از اتكاي قديم شعر فارسي به دربار بوده و قدري وابستگي سياسي داشت؛ به همين دليل شعر فارسي كه به صورت سنتي شكل گرفت، شعرهاي مدح، در قالب قصيده و ديگر قالبها بود كه در مدح اشخاص سروده ميشد. در سوي ديگر اين سنت شعرهايي بود كه براي بزرگان گفته ميشد و شاخه ديگر از مداحي شكل گرفت كه تا امروز هم ادامه يافته است. البته شعرهاي خوب هم در ميان آنها سروده شده است كه اين به دوران كلاسيك حيات شعر فارسي مربوط بود كه درباره خوب و بد آن صحبت شده است. به طور كلي در شعرهاي سفارشي آن دوره شعر برجسته و با قوت زياد سراغ نداريم.
فلاح بخشي از ريشههاي سفارشينويسي را در شعر فارسي دانست و افزود: در آن دوره قدرتهاي سياسي بنا به دلايل گوناگون، به حمايت جمعي از اهل شعر برميآمدند و شاعراني را برميانگيختند كه در مدح بزرگان سياسي يا موضوعهاي خاصي كه موضوعهاي سياسي بود شعر بگويند. در 70 يا 80 سال اخير شعرهايي كه بر اين روال سروده شد، شعرهاي مهمي نبود كه اين امر نشان ميدهد خلاقيت هنري با بحث سفارش خيلي هماهنگ نيست. وقتي موضوعي به شاعر تحميل ميشود، ممكن است او سنخيتي دروني و ذهني با آن موضوع نداشته باشد؛ بنابراين شعري كه سروده ميشود، بي خون و رمق است.
وي همچنين متذكر شد: امروز شكل سفارش دادن پيچيده و گستردهتر شده و ممكن است به شعر، آسيبهاي بيشتري بزند. امروز نهادهاي خصوصي يا حتا دانشگاهي كه حامي محافل هنري باشند را نداريم. دانشگاههاي ما تحت سيطره نگاه دولتي است. وقتي چنين جاهايي وجود ندارد كه مسابقات شعر برگزار كند تا كتابهاي شعري كه منتشر ميشود را بررسي كنند، طبعا اين كار را مثل چيزهاي ديگر نهادهاي دولتي يا زيرمجموعه دولت و حكومت به عهده ميگيرند و مسابقههايي ترتيب ميدهند، و چون اين سازمانها و افرادي كه آنها اداره ميكنند نميتوانند خارج از آن چارچوب سياستهاي كلي باشند، درنتيجه، نتيجهي آن بسيار منفي است.
فلاح در پايان اظهار داشت: شاعراني كه حرفهيي كار كرده و از دل تجربه و زندگيشان شعرشان را ميآفرينند، خيلي مساله ايجاد نميكنند؛ اما شاعران جواني كه ميخواهند وارد عرصهي شعر شوند، وقتي از راه وارد ميشوند، سليقه و نگاهشان در اين قالبها قرار ميگيرد. درنتيجه استعدادشان عقيم و سترون ميشود. با اين معضل در سه يا چهار سال اخير روبهرو بودهايم كه از عوامل عمدهي منزوي و به حاشيه رانده شدن جريانهاي خلاقه و پويا ميشود.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.


نظرات