پيروزي‌هاي جمهوري اسلامي با فتح خرمشهر به اوج خود رسيد، غرب به منظور فراهم آوردن شرايط مناسب در تحميل صلح و سازش به جمهوري اسلامي، تلاش اصلي را معطوف بر حفظ صدام كرد. بدين ترتيب از يك سو پافشاري و تصميم قطعي غرب مبني بر حفظ صدام و از سوي ديگر، عزم راسخ جمهوري اسلامي جهت حصول به اهداف حقه خود در جنگ و تسليم نشدن در برابر فشارهاي همه‌جانبه استكبار، به نوعي، حالت نه جنگ، نه صلح را ميان طرفين حاكم كرد. در واقع حفظ صدام و بازداشتن ايران از پافشاري روي آرمان هاي خود، برقراري موازنه قوا بود. از اين رو، افزايش و تقويت توانايي هاي تكنولوژي عراق به ويژه نيروي هوايي، در دستور كار استكبار قرار گرفت و به دنبال آن دشمن سعي كرد فضا را به طور مطلق در اختيار بگيرد تا شايد به اين وسيله به لحاظ ضعف هاي متعددي كه داشت، صحنه جنگ را از ميدان رزم زميني به آسمان، دريا و شهرها بكشاند. گذشته از استراتژي غرب و حمايت هاي همه جانبه علمي و نظير از رژيم عراق، رژيم بعثي نيز تمامي توان خود را در جهت پشتيباني و پاسخگويي به نيازهاي جنگ قرار داد. اجتناب از جنگ در زمين مسطح، پس از عمليات‌هاي والفجر مقدماتي و والفجر يك و در پي آن ابتكار عمليات در هورالهويزه طي دو عمليات بزرگ خيبر و بدر – به خصوص خيبر – موجب انفعال رژيم عراق و ايجاد نگراني در ميان حاميان منطقه‌اي و بين‌المللي او شد، و متقابلا جمهوري اسلامي ايران كه ابتكار عمل و برتري سياسي و نظامي را همچنان در دست داشت، زمينه عمليات بعدي را با استفاده از تجربه عمليات در هور فراهم كرد. در اين ميان، عاملي كه موجب شد طراحان نظامي در انتخاب منطقه بعدي براي عمليات دقت بيشتري به عمل آورند، اين بود كه هيچ يك از عمليات‌هاي انجام شده پس از فتح خرمشهر داراي نتايجي نبود كه قادر باشد برتري تعيين كننده‌اي را نصيب ايران كند. از اين رو، لازم بود حركت جديدي در صحنه جنگ انجام شود كه با آنچه از اول جنگ تا آن زمان به وقوع پيوسته بود، متفاوت باشد و فرماندهان نظامي عراق نيزاز پيش‌بيني آن ناتوان باشند؛ اين حركت، عبور از رودخانه عريضي همچون اروند و تسخير منطقه مهم شبه جزيره فاو بود. به گزارش سرويس «فرهنگ و حماسه» خبرگزاري دانشحويان ايران (ايسنا)، در كتاب «عمليات والفجر ‌8 » تدوين مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در خصوص اهداف و جايگاه عمليات والفجر ‌8 در استراتژي نظامي ايران آمده است: «هر چه جنگ ايران و عراق تداوم مي‌يافت در مسير تحقق استراتژي ايران پيچيدگي و دشواري بيشتري بروز مي‌كرد. البته حفظ ابتكار عمل و اجراي عمليات‌هاي بزگ كه نقش تعيين‌كننده‌اي در موازنه سياسي – نظامي جنگ داشت، ضرورتي انكارناپذير براي كشور و انقلاب بود. دستيابي به برتري در موازنه نيز بستگي بسيار به عملياتي داشت كه طي آن تمام توان دشمن به رويارويي كشيده شده و منهدم شود. در واقع، انهدام دشمن و تصرف زمين‌هاي استراتژيك از هدف‌هاي اساسي جنگ به شمار مي‌رفت. از اين رو، عمليات والفجر ‌8، براي تحقق استراتژي تنبيه متجاوز در بعد نظامي و به ويژه در بعد سياسي اهميت بسزايي داشت. مهمترين هدف‌هاي سياسي – نظامي اين عمليات چنين بود: ‌1- تصرف شهر فاو ‌2- تسلط بر اروندرود ‌3- تهديد بندر ام‌القصر ‌4- هم‌مرزي با كويت ‌5- مسدود كردن راه ورود عراق به خليج فارس ‌6- تامين خورموسي و امكان تردد كشتي‌ها به بندر امام خميني ‌7- انهدام سكوهاي پرتاب موشك عراق در منطقه‌ فاو. * دلايل انتخاب منطقه بحث و بررسي براي انتخاب منطقه‌ فاو جهت اجراي عمليات گسترده از خرداد ‌1364 آغاز شد. علي شمخاني در جلسه‌ قرارگاه خاتم‌الانبيا (ص) درباره‌ ملاحظاتي كه بايستي در اجراي عمليات در نظر گرفته مي‌شد، گفت: «1- ما مجبوريم عملياتي را شروع كنيم كه مبتني بر توانمان باشد. ‌2- توان دشمن در آنجا محدودتر باشد. ‌3- بر اساس تجربه عمليات خيبر و بدر باشد. ‌4- بتوانيم مساله آتش دشمن را كه در عمليات بدر مساله اساسي بود حل كنيم.» بر اساس اين ملاحظات، مهمترين علت انتخاب منطقه فاو براي عمليات، نوع و ويژگي‌هاي زمين اين منطقه بود. وجود آب در سه طرف منطقه‌ عمليات و رويارويي با دشمن تنها در يك پيشاني جنگي و همچنين امكان اجراي آتش پر حجم توپخانه و ادوات از آبادان تا فاو روي ستون‌هاي دشمن كه به سوي اين منطقه سرازير مي‌شدند، از جمله ويژگي‌هايي بود كه موجب انتخاب منطقه‌ فاو شد. به علاوه، محدود بودن زمين كه كميت محدود و كيفيت بالا را با هم دارا بود، در اين انتخاب موثر بود. همچنين با توجه به اينكه دشمن در نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران توانايي عبور از اروندرود را تصور نمي‌كرد و نيز، تجارب به دست آمده در عمليات‌هاي خيبر و بدر و ارزشمند بودن هدف از نظر سياسي و نظامي، از جمله عوامل ديگري بودند كه در انتخاب منطقه فاو براي عمليات مورد توجه قرار گرفتند. * موقعيت جغرافيايي و طبيعي منطقه‌ فاو منطقه‌ فاو در جنوبي‌ترين قسمت خاك عراق و در شمال خليج فارس واقع شده است. رودخانه اروند در شرق، خورعبدالله در غرب و خليج فارس در جنوب فاو قرار دارد. ساحل شرقي و غربي اروندرود را نخلستان پوشانده است و ساحل دو طرف با نهرهاي متعددي به اين رودخانه متصل مي‌شوند. در سمت ايران، رودخانه بهمنشير به موازات اروندرود، به خليج فارس منتهي مي‌شود. در شمال اين منطقه، شهرهاي آبادان و بصره قرار دارند كه با جاده خسروآباد در خاك ايران و جاده‌هاي البحار، فاو – بصره و ام‌القصر در خاك عراق، با فاو مرتبط هستند. همچنين، در اين منطقه درياچه‌ (كارخانه) نمك وجود داشت كه سيل‌بندهاي متعدد آن مهمترين عارضه به حساب مي‌آمد. در اين محل، به دليل نمك‌زار بودن، زمين باتلاقي بود و استفاده از ادوات زرهي به راحتي ميسر نبود. زمين‌هاي ديگر اين منطقه نيز شوره‌زار را با مشكل مواجه مي‌كند. در مجموع، منطقه والفجر ‌8 ويژگي‌هايي داشت كه با وجود ضعف تجهيزات و تسليحات خودي، اجراي عملياتي موفق در اين منطقه دور از انتظار نبود. شناسنامه عمليات: نام عمليات: والفجر ‌8 رمز عمليات: يا فاطمه‌الزهرا (ع) منطقه‌ عمليات: جبهه جنوبي – فاو زمان عمليات: ‌1364/11/20 تا 1365/2/9 نوع عمليات: گسترده هدف: تصرف فاو و تهديد بصره از جنوب فرماندهي عمليات: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي سازمان رزم عمليات: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي استعداد نيروهاي درگير خودي: ‌140 گردان پياده، ‌16 گردان توپخانه استعداد نيروهاي درگير دشمن: ‌126 گردان پياده، ‌33 گردان زرهي، ‌23 گردان مكانيزه، ‌29 گردان كماندو، ‌20 گردان گارد جمهوري تلفات عراق: ‌50000 كشته يا زخمي، ‌2105 اسير خسارات عراق: انهدام ‌39 هواپيما، ‌5 هلي‌كوپتر، ‌540 تانك و نفربر، ‌150 قبضه توپ صحرايي، ‌55 توپ پدافند هوايي، ‌5 دستگاه مهندسي، ‌250 خودرو، ‌2 ناوچه موشك‌انداز غنائم: ‌95 دستگاه تانك و نفربر، ‌20 قبضه توپ، ‌120 قبضه توپ پدافند هوايي، ‌30 دستگاه مهندسي، ‌180 خودرو نتايج: - آزادسازي و تصرف ‌940 كيلومتر مربع از سرزمين‌هاي ايران و عراق - تصرف شهر بندري و مهم فاو - انهدام وسيع نيرو و تجهيزات دشمن - تسلط بر اروندرود - انسداد راه عراق به خليج فارس - هم‌مرز شدن با كويت» انتهاي پيام